Het aantal mensen dat werk zoekt via internet groeit wel, maar het aantal vacaturesites lijkt nog harder te groeien. "Het is wachten op de shake-out.''

Door RONALD ROVERS

AMSTERDAM, 17 MAART. Na twee jaar gooit uitgever PCM de handdoek in de ring. Het is het bedrijf niet gelukt vacaturesite Clickwork te laten uitgroeien boven de belangrijkste concurrenten in de markt: Newmonday, Monsterboard en Jobpilot. Het marketingbudget van 2 miljoen gulden bleek bij lange na niet voldoende om de website een plaats bij de grote drie te verschaffen.

Overigens was geldgebrek niet de enige oorzaak. Ook de software die nodig is voor de verwerking van cv's en sollicitaties zorgde bij Clickwork voor aanzienlijke problemen. Dat is inmiddels opgelost, zegt een woordvoerder van het bedrijf. De cv-databank van Clickwork gaat nu naar de Volkskrant, omdat die marktleider is in arbeidsmarktadvertenties.

Marketing was de afgelopen jaren de grootste kostenpost voor de opkomende 'jobportals'. De slogan 'Monsterboard.nl. De internationale carrieresite' was al lang bekend voordat duidelijk was wat een carrièresite nou eigenlijk doet. Ter vergelijking: Monsterboard besteedde vorig jaar in Nederland alleen al zo'n 9 miljoen gulden aan marketing.

De verwachting was dat het publiek massaal van de vacaturesites gebruik zou maken. Het aantal sites is in korte tijd inderdaad explosief gegroeid tot inmiddels meer dan driehonderd. Het verschijnsel heeft nog wel een aantal kinderziektes te overwinnen. De kwaliteit van cv's die sollicitanten achterlaten laat te wensen over, mensen geven hun gegevens op maar zijn vervolgens niet te bereiken of er wordt ingeschreven op functies waar men eigenlijk niet bij past."De websollicitant is niet serieus genoeg", zegt de brancheorganisatie voor werving en selectie OAWS. De werving- en selectiebureaus zijn concurrenten van de opkomende jobportals, maar de brancheorganisatie zegt zelf niet afkeurend te staan tegenover de vacaturesites.

Naast de kinderziektes heeft de sector ook last van overkill: meer dan 300 sites in Nederland alleen is wat veel van het goede. Er is simpelweg niet genoeg winst te behalen. Zelfs de grote spelers hebben tijd nodig om uit de kosten te komen.

Monsterboard behaalde vorig jaar in Nederland een omzet van 16 miljoen gulden en het bedrijf maakte als één van de weinige winst, zegt men bij Monsterboard. Hoe groot die winst in Nederland is wil Monsterboard, dochter van het Amerikaanse TMP Worldwide, niet zeggen. De omzet van het Duitse Jobpilot, het bedrijf achter de carrièresite Jobpilot, groeide vorig jaar tot 33,5 miljoen euro, een stijging van 232 procent. Het nettoverlies bedroeg 28,3 miljoen euro, maar aan het eind van het jaar verwacht Jobpilot winstgevend te zijn.

"Het advertentiemodel kopiëren naar internet, zoals PCM deed, werkt niet", zegt Sidney Mock, marketing manager van Monsterboard. Net als Jobpilot ontwikkelt Monsterboard software die de administratie van sollicitanten automatiseert. Kortom, een verschuiving van verhuur van advertentieruimte naar productontwikkeling. Het bedrijf liet in januari weten dat de beruchte shake-out, waarbij een groot aantal van de carrièresites failliet zal gaan, nog dit jaar zal beginnen. Waarom? Er komen nauwelijks nieuwe sites bij, de interesse van investeerders is afgenomen en de tijd van explosieve groei is voorbij, zegt Mock.

Gaat het succes van jobportals ten koste van de advertenties in dag- en weekbladen? "Nee", zegt bureau Heliview uit Breda, dat elk halfjaar bedrijven ondervraagt naar hun advertentiestrategie. In maart 2000 plaatsten die bedrijven in het voorafgaande jaar 143.000 advertenties in dag- en weekbladen tegen 17.000 op internet. Een half jaar later was dat aantal met respecievelijk 38 en 280 procent toegenomen. Slechts 5 procent van de bedrijven met 20 of meer fulltimewerknemers ziet internet als een "volwaardige aanvulling of vervanging van werving- en selectiebureaus". 35 Procent ziet internet als een alternatief naast de traditionele bureau's, en 28 procent "ziet niets" in het vinden van nieuwe werknemers via internet.

Volgens onderzoeksbureau Forrester uit Amsterdam zijn kranten "nog niet overleden." De dag- en weekbladen trekken de 'technologie-pessimisten' aan die nu nauwelijks van het internet gebruikmaken. Maar ook de 'technologie-optimisten' lezen veel kranten en dus blijven de jobportals afhankelijk van de traditionele media voor hun naamsbekendheid.

Over een op handen zijnde shake-out kan ook Jacques van de Broek, bestuursvoorzitter van Newmonday Europa, een joint venture van Randstad en VNU, niet veel meer zeggen dan dat "alleen advertenties plaatsen op een website te weinig waarde toevoegt". Het blijft onduidelijk hoeveel websites er overblijven maar "meer dan 20 lijkt me wat veel". Clickwork van PCM is in feite de eerste grote speler die wordt geofferd.