U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
Klik hier
N R C   H A N D E L S B L A D  -  Z A T E R D A G S   B I J V O E G S E L
NIEUWS  TEGENSPRAAK  SUPPLEMENT  DOSSIERS  ARCHIEF  ADVERTENTIES   SERVICE

 NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

Hollands Dagboek - Rudi Bakker


Rudi Bakker was directeur van S.E. Fireworks, de vuurwerkfabriek die ontplofte in Enschede op 13 mei vorig jaar. Als de directie zich aan de vergunningen had gehouden was de ramp niet gebeurd, concludeerde de commissie-Oosting. Bakker is getrouwd met Anita en heeft twee zoons, Dennis (12) en Raymond (8). Tegen hem loopt een strafrechtelijk onderzoek.

Woensdag 21 februari

Ongeveer 06.45 uur opgestaan, na opnieuw een onrustige nacht. We zijn inmiddels het ritme van voor 13 mei definitief kwijt. Zoals iedere dag zetten we beneden de radio aan, op de regionale zender. Altijd weer wachten op het laatste nieuws. Maar ook deze dag lijkt er een te worden als alle dagen ervoor.

Mijn vrouw brengt beide kinderen naar school en dan wordt het eventjes akelig stil in huis. Als ze terug is, komt er koffie - wat dat betreft heeft het ritueel van het bedrijf zich verplaatst naar onze woonkamer. We zoeken samen op teletekst het nieuws af en lezen alle dagbladen door. Dan samen naar internet kijken. Ook geen nieuws. Ik probeer moed te verzamelen om deze dag door te komen. Eerst boodschappen doen, daarna gaan we er even uit - naar een kennis voor een kop koffie.

Vanavond toch maar wat voetbal kijken op televisie; sinds de ramp ben ik niet meer in het stadion bij FC Twente geweest. Om vier uur is er toch nieuws: mijn advocaat belt, hij heeft de beschikking over de technische rapporten, o.a. van TNO en het Nederlands Forensisch Instituut (het vroegere gerechtelijk laboratorium). Het accent ligt volgens hem op de classificatieproblematiek - tot welke gevarenklasse het vuurwerk behoort - en de aanwezigheid van vuurwerk in de werkruimte.

Morgen komt hij hier en praten we verder. Eten en voetbal, maar ik kan mijn gedachten er niet bijhouden. Toch maar weer al het nieuws volgen. Nog een bak koffie en weer wordt het stil. Ik mis het bedrijf en de buurt en contacten met de mensen. Ik kijk op de klok het is 10 voor 3 - hoeveel mensen zijn er nu wakker die over hetzelfde piekeren?

Donderdag

Om 7 uur opgestaan, het nieuws aangezet. Thuis opruimen, want wij krijgen vandaag om 11.00 uur bezoek van mijn advocaat en de politie. Het klinkt vreemd, maar voor mij zijn dat prettige gebeurtenissen, want dan kunnen we bijpraten. Met de rechercheurs praten we een uur of drie. Wederom merk ik dat de politie absoluut wil weten wat daar op 13 mei is gebeurd; ik blijf er op vertrouwen dat dit wordt opgelost.

Vervolgens samen naar het politiebureau gegaan om foto's te bekijken en voor verhoor. Vooral de foto's waren zeer belangrijk; we hebben vier zeer opvallende dingen geconstateerd. Eigenlijk veel te laat. We zijn toch al negen maanden verder. Maar wat mij het meest opviel deze middag was, dat ze bij huiszoeking vorig jaar een laptop hebben meegenomen die ik later terug heb ontvangen. Daar blijkt plotseling zeer belangrijke informatie op te staan van vroeger, uit de tijd dat wij het bedrijf nog niet hadden overgenomen. Deze gegevens kon de politie evenwel niet openen, ook niet met deskundigen. Maar voor mijn zoon van twaalf was dat geen enkel probleem. Hij heeft het zo uit de mouw geschud.

Nog even gebabbeld met mijn advocaat. Hij is verbijsterd over het feit dat niemand in het onderzoek op de foto's heeft gezien dat er een deur van de bewaarplaats helemaal openstaat, die volgens de reconstructie niet open kan staan. Dat zal nog wel een staartje krijgen.

Vrijdag

De dag begint vroeg met nieuws op de radio over S.E. Fireworks. Er wordt gezegd dat het openbaar ministerie problemen heeft met vervolging omdat de vergunningen niet geldig zouden zijn geweest. Hier ben ik helemaal niet blij mee. Straks ontstaat het beeld dat S.E. Fireworks van alles verkeerd heeft gedaan, maar dat ik wegens juridische spitsvondigheden de dans ben ontsprongen. Mijn zaak moet door de rechter worden beslist.

Mijn advocaat belt: hij heeft het nieuws ook gehoord en vindt hetzelfde als ik. Rustig afwachten op dit punt. Nog even spreken we over de rapporten: er is een voorlopige berekening van de hoeveelheid vuurwerk die op 13 mei aanwezig was - het zou 170 ton zijn geweest, in plaats van de toegestane 158 ton. De berekening deugt op enkele punten niet, men heeft bijvoorbeeld het gewicht van de verpakking meegenomen - dat scheelt al zo'n dertig ton. Later op de ochtend komen de mensen van Mediant, de geestelijke hulpverlening. Ze komen kijken hoe het met ons gaat. Toen ik vast zat dacht ik steeds, was ik maar thuis bij mijn vrouw en kinderen; nu maak ik dagelijks mee hoe ook mijn vrouw en kinderen getroffen worden door de beperkingen die de rechtbank heeft opgelegd. Zo mag ik Enschede niet uit en geen contact hebben met mensen uit de branche en met ex-werknemers. Volgens de hulpverlening moet ik de gevolgen van deze beperkingen niet onderschatten; aan de andere kant denk ik ook steeds aan anderen die zwaarder zijn getroffen.

Vanmiddag moeten we naar een andere dokter. Dat kan eigenlijk niet zo lang duren, want hebben opnieuw een afspraak met de politie bij ons thuis, die samen met mijn zoon Dennis in de laptop gaan kijken. Vanavond gaan we op bezoek bij de buren, eindelijk even op andere gedachten komen. Maar al gauw gaat het maar over één ding: de ramp!

Zaterdag

Sinds ik niet meer werk is de zaterdag een geheel andere dag geworden - vroeger de leukste dag, nu de minst leuke. Puur gevoelsmatig of toch zaterdag de dertiende?

's Avonds bezoek waarnaar ik uitkijk: een oud-werknemer met zijn vrouw, mensen waar we het verdriet mee kunnen delen en die ons niet zijn vergeten, al die tijd niet. Veel gepraat, 13 mei blijft het onderwerp. Over en weer moeilijke momenten aan elkaar verteld. Het blijft vreemd om na al die maanden, dat we niet met elkaar mochten praten, dit nu wel te kunnen. Het maakt veel emotie los. Mensen moesten eens weten hoe moeilijk het is om geen contact met mensen te mogen hebben die ook wat van de zaak wisten en die bij ons werkten. Om 1 uur gaan ze naar huis. Voor het slapen gaan komt toch weer dat moment van, het is toch niet te bevatten. We blijven even voor ons uit staren en het valt stil in huis.

Zondag

We blijven wat langer liggen, want de jongens slapen nog. Daarna begin ik met mijn voorbereiding voor deze week. Zoveel mogelijk doorlezen en verwerken. Met mijn advocaat neem ik de laatste stand van zaken door.

Enige tijd geleden ben ik geïnterviewd door Bernard Hammelburg die een aantal programma's over de ramp maakt en mijn advocaat heeft zojuist de beelden ter goedkeuring gezien. We praten er over dat er slachtoffers en nabestaanden aan het woord komen die uitermate negatief over S.E. Fireworks en mij oordelen. Ik begrijp het bijzonder goed, maar het blijft hard aankomen. De kinderen worden om ongeveer half een opgehaald. Die kunnen met een familielid mee naar een carnavalsoptocht in de omgeving. Even snel de tussenstanden van het voetbal bekijken op teletekst. De kinderen komen thuis, het was mooi geweest, maar ze vonden het jammer dat ik niet mee kon. Gelukkig merk ik dat ze het ook zonder veel woorden goed begrijpen. Ik leg even al het werk aan de kant want het wordt me wat te veel. Het gezin moet er even uit en een flinke dosis moed verzamelen, want er zal wel een heleboel over ons heenkomen komende week.

Maandag

We zijn er al weer vroeg uit. Zoals elke morgen eerst het nieuws, maar niets. We kunnen ons volledig concentreren op de dingen die komen gaan. Een toch belangrijke week voor de bevolking van Enschede - over twee dagen komt het rapport van de commissie-Oosting. Al vroeg contact gehad met de advocaat. Zo, nu snel aan het werk. Ik moet er ook even twee uurtjes tussenuit, naar de tandarts. Daar loop ik de laatste twee maanden mee. Verminderde weerstand, zeggen ze, omdat ik al zo lang binnen zit en uit de roulatie ben. 's Avonds smaakt het eten ondanks moeilijk kauwen goed. Na overleg met mijn vrouw zijn we ermee gestopt voor vandaag. We mogen onze kinderen niet vergeten. En als ze vrij zijn zoals vandaag is het heel erg zichtbaar dat ze veel te jong zijn voor deze problemen. We hebben wel overwogen om wat te gaan doen vandaag, maar dan kom je al gauw tot de conclusie dat er in principe niets kan binnen Enschede. We besluiten met de auto een rondje Enschede te maken. Maar ja, Enschede lijkt groot, maar is klein als je de grens niet over mag; we zijn dus zo weer thuis. Thuisgekomen gaat de deurbel. Het is John, ook een oud-werknemer waar we contact mee mogen hebben. De tijd vliegt en om 2 uur begint de nacht.

Dinsdag

Het is 6.45 uur, de kinderen moeten vandaag weer naar school. Maar eerst het nieuws. Het is een stortvloed. Eigenlijk is het allemaal oud nieuws, behalve in een ochtendblad van vandaag. Want uit ons eigen onderzoek blijkt dat er meer deuren openstaan dan tot nu toe werd aangenomen. Op de gepubliceerde foto is zeer duidelijk te zien dat een deur die in alle reconstructies dicht was, gewoon open stond.

Brandweermensen hebben verklaard dat na het sein 'brand onder controle' de deur van een loods is geopend, ter controle. Op de foto is te zien dat de aangrenzende deur ook open is gezet; niet te zien is wat er met de deuren daarnaast is gebeurd. Is het een vreemde gedachte dat de brandweer na het sein 'brand onder controle' alle bewaarplaatsen is gaan controleren?

In ieder geval heeft iedereen het gemist.

Wij zijn heel druk op het moment, mijn vrouw Anita ook. Het lijkt er even op dat we weer net zoals vroeger op de zaak bezig zijn. Maar helaas zijn deze dromen bedrog. En plots staat Enschede, Nederland weer bol van deskundigheid, waar waren al deze mensen voor die tijd eigenlijk. Vanavond een programma op SBS6: over de ramp uit Enschede, er komen allemaal verschillende mensen onder wie mijn advocaat en ikzelf aan het woord. Ik moest nog even weg. Rijdend over de singel zie ik allerlei afzettingen, naar blijkt in verband met de presentatie van het rapport-Oosting morgen. Mijn advocaat belt nog laat: het zal er morgen hard aan toe gaan, zegt hij. Het doet pijn, nog meer als ik naar mijn vrouw kijk.

Woensdag 28 februari

De dag van Oosting - tot 10 uur is het nagelbijten en dan liever onder tafel kruipen. Het is al snel duidelijk. S. E. Fireworks had te veel en te zwaar vuurwerk en S.E. Fireworks is Rudi Bakker (en Willy Pater), ook al bestond het bedrijf al tientallen jaren voordat ik de laatste twee jaar eigenaar was.

Direct na de uitzending belt mijn advocaat; hij had het complete rapport al vroeg in de morgen en meent dat het rapprt voorzover dat over mij gaat vele aanknopingspunten biedt voor verweer. Het meest simpele voorbeeld is dat de berekening van de hoeveelheid ondeugdelijk is, al was het maar omdat ten onrechte de verpakking is meegenomen. Nadat ik alles een beetje heb laten bezinken, kijken Anita en ik elkaar hulpeloos aan: voorlopig zal het erg moeilijk worden.

De kinderen komen thuis en we gaan met zijn viertjes bij elkaar zitten en ik leg aan de kinderen uit wat er allemaal gezegd en geschreven zal gaan worden. Als ik die koppies bekijk, komen toch de tranen.

Ondanks alles wil en moet ik alle verdere nieuwsuitzendingen zien. Alles wat over anderen wordt gezegd, over de burgemeester, de gemeente, de rijksoverheid - het doet me niet zoveel. Wat er over mij wordt gezegd komt telkens weer aan als een mokerslag.

Hoe kan Oosting nou zeggen dat ik wist dat er te zwaar vuurwerk lag? Hij zegt zelf dat de soort verpakking bepaalt in welke klasse een raket valt. Ik heb nog nooit vuurwerk met doos en al afgestoken - en wie wel? Er is in Nederland nog nooit getest en uit de testen van nu die in het buitenland zijn gedaan blijkt dat heel Nederland vol ligt met te zwaar vuurwerk. Niemand wist dat. Hoe had ik dat moeten weten?

Ik houd er maar mee op want mijn advocaat zegt: verdedig je, maar ga niet klagen.

Er komen nog een paar journalisten aan de deur, terwijl daarmee toch andere goede afspraken zijn gemaakt: morgen maar zien of ze van geen nieuws nieuws maken (wat heb ik veel bijgeleerd in tien maanden).

Een bijzondere ervaring is het om als simpele burgerman opeens in alle media je beroepsleven tot in de kleinste details te zien langskomen - je kijkt als toeschouwer naar jezelf, romduit bizar. Ik kijk naar Nova, verschrikkelijk hoe hard het daar toe gaat. Op de valreep belt mijn advocaat nog. Hij zegt dat ik er steun aan kan hebben dat ook anderen het heel moeilijk hebben met alles, hij zat in de uitzending naast brandweercommandant Groos.

Alles is inderdaad anders dan het lijkt.

NRC Webpagina's
3 MAART 2001

Archief
Zaterdags Bijvoegsel


    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC Handelsblad