HET EERSTE MILITAIRE optreden van de nieuwe Amerikaanse regering - tegen doelen in de onmiddellijke omgeving van Bagdad - kwam vroeger dan verwacht.

President Bush, op bezoek in Mexico, noemde het een routine-operatie waarvoor hij overigens wel een dag tevoren zijn persoonlijke goedkeuring had gegeven. Het routinematige van de onderneming kan dan ook worden betwijfeld. Wat het militaire aspect betreft is de actie voorgesteld als een reactie op toenemende activiteit van de Iraakse luchtverdediging tegen geallieerde vliegtuigen die de zogenoemde No-fly zones controleren. Bij de vijf tot zes aanvallen werden stand off bommen ingezet. De Amerikaanse en Britse vliegtuigen die de actie ondernamen, konden daardoor op veilige afstand blijven van de zwaarbewapende verdedigingsgordels rondom de Iraakse hoofdstad.

Uitlatingen van verscheidene vooraanstaande leden van het Bush-team maakten het de afgelopen weken duidelijk dat de impasse in de relatie met het regime van Saddam Hussein in Washington hoge prioriteit heeft. Tenslotte was het de regering van Bush sr. die in de Golfoorlog begin jaren negentig tevergeefs heeft geprobeerd definitief met Saddam af te rekenen. Bagdad trekt zich steeds minder aan van de VN-sancties die het tot ontwapening moeten dwingen. De alliantie die Saddam uit Koeweit dreef, is praktisch uiteengevallen. Meer en meer stemmen klinken op om de betrekkingen te normaliseren. VN-inspecteurs die vernietiging van massavernietigingswapens moeten controleren worden niet tot Irak toegelaten.

HET MAG DUIDELIJK zijn dat de regering van president Bush een nieuwe wending wil geven aan het internationale debat over wat er met Irak moet gebeuren. Minister van Buitenlandse Zaken Powell zal binnenkort een bezoek brengen aan de regio met de boodschap dat Saddam opnieuw moet worden geïsoleerd. Zo bezien kwamen de luchtaanvallen van gisteren als een welkome aanleiding om de nieuwe aanpak gestalte te geven.

De vraag is intussen of Bush betere kansen heeft dan zijn voorganger Clinton om Saddam uit Bagdad te verjagen. Want daarom gaat het nu. Clinton zette een paar jaar geleden de luchtmacht in om Bagdad te dwingen de verjaagde VN-inspecteurs weer toe te laten. Tevergeefs overigens. Sinsdien hebben frequent aanvallen plaats die zich echter beperken tot de No-fly zones, zones in het zuiden en noorden van Irak waar de Iraakse luchtmacht een vliegverbod heeft ter bescherming van de Koerdische en de shi'itische minderheden daar. Die operaties dringen nog nauwelijks tot het dagelijkse nieuws door. De actie van gisteren, hoewel "routine", onttrekt zich aan het dagelijkse patroon.

Het regime in Bagdad heeft in een reactie de propagandistische kansen die de aanvallen bieden, ten volle uitgebuit. Woordvoerders legden een verband met de Palestijns-Israëlische kwestie en beschuldigden Amerika en Israël ervan nu gezamenlijk tegen het Arabische volk op te trekken. De onderkoelde houding die de Amerikaanse regering aan de dag legt, is omgekeerd evenredig aan de spanning die zij met haar luchtacties in een al uit het lood geslagen regio aanzienlijk heeft opgevoerd. Hoe de Britse deelname aan de onderneming zich verhoudt tot Europa's Gemeenschappelijke Buitenlands en Veiligheidsbeleid moet de regering-Blair misschien nog eens uitleggen.