Door onze kunstredactie
AMSTERDAM, 9 JAN. In de kunstwereld bestaat grote scepsis over het plan van PvdA-fractieleider Ad Melkert over subsidiëring van de kleinere kunstinstellingen. Hij wil de meeste beslissingen niet langer regelen met een Cultuurnota van het rijk en adviezen van de Raad voor Cultuur, maar ze overlaten aan de lagere overheden.

Kunstinstellingen vrezen dat financiële afwegingen op plaatselijk en regioneel niveau al snel zullen uitvallen ten nadele van kunst en cultuur. "We worden dan heel gemakkelijk ingeruild voor een extra lantaarnpaal", zegt Jan Nijsten van Opera Zuid, gevestigd in Maastricht. Jan Willem Loot, directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest: "Hoewel het huidige systeem vorig jaar niet goed heeft gewerkt, omdat te veel kleine instellingen een vaste subsidie hebben gekregen, is uiteindelijk een landelijke beoordeling het beste." Stan Paardekooper van het Noordhollands Philharmonisch Orkest zegt dat lokale overheden in het verleden vaak onbetrouwbare partners zijn gebleken. "Ze hebben liever een politieman erbij dan een violist. Als je vijf ton vraagt, is dat net uitgegeven aan het boek voor de vertrekkende burgemeester."

Dennis Molendijk, zakelijk coördinator van het Noord Nederland Toneel in Groningen, denkt ook dat Melkerts plan de subsidiestroom kwetsbaarder zou maken: "Wij krijgen nu alleen subsidie van het rijk en dat bevalt goed. We praten met één partner, dat geeft helderheid en continuïteit. Melkerts plannen lossen niets op. Je blijft met die hectische vierjaarlijkse kermis zitten. Het verandert zo alleen in een stadskermis." Ook Alex Kühne, zakelijk leider van de Arnhemse toneelgroep Oostpool, wil liever niet helemaal afhankelijk worden van lokale subsidies: "Ik denk niet dat lokale overheden op dat niveau over cultuur kunnen nadenken. Gemeenten denken vaak meer in stenen dan in mensen."

Loot, Nijsten en Paardekooper zien in het plan-Melkert een terugkeer naar de moeizame lokale en regionale kunstpolitiek, die in de jaren '80 door de toenmalige minister van Cultuur, Elco Brinkman, werd vervangen door een stelsel van een vierjarige integrale afweging. "Ik ben tevreden met het huidige stelsel, dat mij telkens voor vier jaar zekerheid biedt", zegt Nijsten. "Opera Zuid wordt liever beoordeeld op afstand, dan door een regionale commissie. Dan speelt al snel de persoonlijke mening van een plaatselijke wethouder een grote rol en wordt de strijd om het geld nóg ordinairder." Loot: "De oude strijd zal weer oplaaien, maar de regio's die nu klagen over het huidige systeem, dat hen zou benadelen, moeten dan maar bewijzen dat ze het zelf beter kunnen."

Kühne van Oostpool voorziet ook een terugkeer naar vroeger: "Vroeger zat hier Toneelgroep Theater met wel twaalf lokale subsidiënten. Die sprokkelde bij alle omringende gemeentes geld bij elkaar. En ja, als de gemeente Apeldoorn mij een ton zou bieden, zou ik die ook aannemen. Maar het wordt er niet helderder op."

"De overheid wil af van de ellende van de kunstadviezen," zegt Paardekooper, "maar als het plan-Melkert werkelijkheid zou worden, voorzie ik al de tegenbeweging om een eind te maken aan de armoede en het gebrek aan diversiteit, die de gevolgen daarvan zullen zijn. De PvdA verheft de twintig grote kunstinstellingen met een rijkssubsidie tot boegbeelden en trekt de handen af van de rest van de kunstwereld."

Zie ook:

Melkert wil kunstsubsidie wijzigen (8 januari 2001)
Kunst en politiek moeten nieuwe coalitie aangaan (8 januari 2001)

( a d v e r t e n t i e s )