NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

GERARD ZEEGERS
Tienjarige jubilea van televisieseries zijn zeldzaam, laat staan van comedies, laat helemaal staan van een getekende comedy-serie. Na een paar jaar is de fut er meestal uit, zijn alle grappen al minstens twee keer gemaakt en zijn de beste schrijvers voor zichzelf begonnen of overgestapt naar een andere zender.

De Amerikaanse animatieserie The Simpsons houdt het echter al meer dan tien jaar vol en is voor Nederlandse kijkers te volgen bij Fox en de BBC. Een reden voor Fox om hun paradepaardje te eren met een verjaardagsfeest. Hier in Nederland zullen vier Halloween- afleveringen - waarin de makers altijd extra uitpakken - achter elkaar worden uitgezonden.

Bedenker Matt Groening is, mede door de massieve merchandising van de serie, multimiljonair geworden. Zijn carrière leest als een onwaarschijnlijk succesverhaal. Na de middelbare school richtte hij zich op het tekenen van de undergroundstrip Life in Hell. Na een paar jaar in een alternatief weekblad te zijn verschenen, werd de strip opgepikt door een syndicaat. Inmiddels staat de strip in ongeveer 250 kranten. Life in Hell zorgde ervoor dat Groening in 1987 werd gevraagd om voor de Tracey Ullman Show animatiefilmpjes te maken: The Simpsons. De aanvankelijk knullig getekende, korte afleveringen raakten door de satirische en volwassen toon precies de goede snaar bij een publiek dat normaliter nooit naar tekenfilms keek. In 1989 werd The Simpsons een wekelijkse, half uur durende comedy op prime time, die uiteindelijk zelfs de gelijktijdig uitgezonden Cosby Show versloeg qua kijkcijfers. Een revolutionaire ontwikkeling in het conservatieve Amerikaanse bestel. Met name het beleid van Rupert Murdochs Fox om geen censuur toe te passen op Groenings soms radicaal- satirische humor maakt de serie geloofwaardig en aantrekkelijk voor volwassenen. Volgens Groening ligt de kracht van de serie in de gelaagdheid. Als kind kun je om de slapstick van de Simpsons lachen, maar als je later de universiteit verlaat, kun je de stortvloed van verwijzingen naar film, theater en literatuur uit de serie waarderen. Hoewel de fans van het eerste uur tegenwoordig klagen dat de serie zijn beste tijd heeft gehad, is er van stopzetten geen sprake. En ook critici blijven enthousiast en roepen de serie keer op keer weer uit tot 'Quite simply the best show on television' (New York Times) of 'Best TV-show ever' (Time). Voor wie de underachiever- familie nog niet kent: de corpulente Homer Simpson is kostwinner van het gezin en slijt zijn dagen bij de grootste werkgever van het stadje Springfield, de met touwtjes en plakband bij elkaar gehouden kerncentrale. Hij moet in geval van een noodsituatie een meltdown voorkomen. In de praktijk betekent dit dat Homer de hele dag in zijn luie stoel ligt te slapen, om alleen in actie te komen als er een schaal verse donuts wordt geserveerd in de kantine. Zijn vrouw Marge, voorzien van een pilaarvormig knalblauw kapsel, zorgt thuis voor de kinderen Bart, Lisa en Maggie. Barts levensdoel is het uithalen van zoveel mogelijk kattekwaad, Lisa is een politiek-correct modelkind dat hoge cijfers haalt en een muziekinstrument bespeelt en Maggie is al tien jaar lang een baby die nog niet kan praten. Gaandeweg is de groep bijpersonages uitgegroeid tot het hele stadje. De overdadige hoeveelheid karakters is zorgvuldig uitgewerkt, waardoor elk aspect van de Amerikaanse samenleving op de hak kan worden genomen. Elk personage brengt zijn eigen setting en mogelijkheden met zich mee.

In Homers stamkroeg Moe's hangen een paar lusteloze losers rond, waarvan Barney (non-stop boerend en zelfs asbakken waarin bier is gemorst leegdrinkend) de ergste is. De noodlijdende openbare school van Bart en Lisa wordt bestierd door Principal Skinner, een sombere veertiger die nog bij zijn bazige moeder woont. In het ziekenhuis kunnen mensen profiteren van de spotgoedkope aanbiedingen van Dr. Nick Riviera, een chirurg met een verdacht diploma, of gebruik maken van de diensten van Dr. Julius Hubbard, die telkens op de verkeerde momenten in schaterlachen uitbarst. De huidige discussie tussen presidentskandidaten over het feit dat er dringend geld nodig is voor openbaar onderwijs en de gezondheidszorg is voor vaste kijkers van The Simpsons dan ook geen verrassing. De lijst met karakteristieke Springfield-inwoners is bijna oneindig. Zo heb ik de cynische en gokverslaafde komiek Krusty the Clown, de Indiase avondwinkeleigenaar en workaholic Apu Nahasapeemapetilon, de incompetente advocaat Lionel Hutz ("I rest my case"), de griezelig opgewekte, christelijke buurman en nog vele anderen overgeslagen.

Door alle mogelijkheden die de microkosmos Springfield de scenarioschrijvers biedt, kunnen zij zich elke week weer uitleven, niet gehinderd door de beperkende wetten die veel niet-getekende comedyseries wel hebben. De reden waarom The Simpsons nog bestaat en andere tekenfilmseries, die wilden meesurfen op het succes van 'tekenfilms voor volwassenen' zijn gesneuveld, ligt in de kwaliteit van de scenario's. The Simpsons is niet alleen een tekenfilm, maar ook een briljant geschreven, scherpe comedy met goede dialogen en verfijnde verwijzingen naar de cultuurgeschiedenis. Die combinatie van een populair medium als tekenfilm en de soms 'hoge culturele' inhoud zorgt ervoor dat de houdbaarheidsdatum van The Simpsons nog steeds niet is verstreken.

The Simpsons, zaterdag, Fox, 19.00-21.00u. en werkdagen 20.00- 20.30u. Op vrijdagen, BBC2, 19.00-19.45u.

( a d v e r t e n t i e s )