Kroonprins Willem-Alexander begon gisteren aan zijn driedaagse bezoek aan Marokko. Hij blijft nergens lang.

Door onze redacteur YASHA LANGE

RABAT, 25 OKT. Het is een bekend Marokkaans spreekwoord: iemand die van je houdt, komt bij je op bezoek. Het hoeft geen uitgebreid bezoek te zijn, je hoeft niet lang te blijven. Gewoon even langskomen en belangstelling tonen. En dat is precies wat kroonprins Willem-Alexander doet bij zijn bezoek aan Marokko.

Gisteren kwam de prins aan in Rabat, de hoofdstad en een van de steden waar de nieuwe koning Mohammed VI een paleis heeft. Er was het gebruikelijke defilé, er waren Nederlandse kinderen voor de gelegenheid gehuld in oranje djebalas (een Marokkaanse gewaad voor mannen), en er was de kranslegging en 1 minuut stilte bij het graf van de grootvader van Mohammed. Bij de tombe van diens vader Hassan II, niet geliefd wegens zijn autoritaire bewind, hield Willem-Alexander ook een minuut stilte - maar hij legde geen krans.

Het lijken niet Willem-Alexanders favoriete onderdelen. Tijdens een receptie of een onderhoud maakt hij de indruk zich meer op zijn gemak te voelen, al was er één verplicht onderdeel waar de prins evident van genoot: het bezoek aan de Hassan II-moskee in Casablanca. Een gigantisch bouwwerk met veel marmer, fraai ingelegde stenen en een schuifdak. Willem-Alexander liep rond op sokken - zijn schoenen bleven achter op een koninklijk voetenbankje - en keek zijn ogen uit. Hij herhaalde telkens tegen zijn gids dat hij het allemaal 'very impressive' vond en schreef dat ook in het gastenboek. "Een zeer indrukwekkend voorbeeld van Marokkaans vakmanschap, uitstekend boven de Atlantische Oceaan. Veel dank voor de eer een bezoek te mogen brengen." Was getekend: De Prins van Oranje. Met hoofdletters.

Het bezoek van Willem-Alexander valt een beetje in de categorie 'beter laat dan nooit'. Prinses Juliana en koningin Beatrix bezochten het land niet, formeel wegens de schendingen van de rechten van de mens. Iets minder formeel speelde daarbij ook de manier een rol waarop Marokko zijn landgenoten in Nederland beïnvloedde. De lange arm van Rabat stond Nederland niet aan. Tot slot erkende Juliana het Berbervolk, en dat beviel de Marokkanen weer niet. Een nieuwe regering en een nieuwe koning hebben echter gezorgd voor een 'nieuwe toon', staat in de briefing die Willem-Alexander voor de reis ontving. "Het [recente] bezoek van premier Youssouffi aan Nederland en uw bezoek duiden op toenadering."

De nieuwe Marokkaanse koning probeert in hoog tempo van alles te veranderen. Meer persvrijheid, meer rechten voor vrouwen, meer macht aan het parlement, gehate ministers ontslaan, corruptie terugdringen. Dat lukt natuurlijk allemaal niet zomaar. Vandaar dat de overtuiging in Nederland is dat hij hierin gesteund moet worden. "Een bezoek van de kroonprins is een belangrijk signaal dat wij achter Mohammed VI staan", zegt J. Revis, de Nederlandse ambassadeur in Rabat. Ten minste zo belangrijk is een andere boodschap. Het bezoek van Willem-Alexander moet duidelijk maken dat Marokko van belang is voor Nederland, dat Nederland om Marokko geeft. Niet voor de Marokkanen in Marokko, die weten niet wie Willem-Alexander is en zijn zich niet bewust dat hij in Rabat rondloopt. Nee, de boodschap gaat uit naar de ruim 300.000 Marokkanen in Nederland. Het was pijnlijk voor hen dat vorig jaar 'slechts' prinses Margriet naar de begrafenis van Hassan II kwam, zeker omdat dit het enige Oranje-bezoek ooit was. Om het een beetje goed te maken bezoekt Willem-Alexander niet alleen Rabat. Vandaag gaat hij naar de stad Al Hoceima, in het noorden van Marokko. Daar, tegen het Rif- gebergte aan, komt ruim zeventig procent van de in Nederland wonende Marokkanen vandaan.

Het is een achtergestelde regio, de bevolking is arm en grotendeels analfabeet, er wordt geleefd van landbouw en smokkel. Al Hoceima is een crimineel plaatsje. Maar Willem-Alexander wilde er per se naar toe. "Ik kreeg uit Nederland duidelijk te horen dat een bezoek aan Al Hoceima een must was", zegt F. Thijssen van de Nederlandse ambassade. "Dit om aan Marokkanen in Nederland duidelijk te kunnen maken: wij zijn niet alleen in uw land geweest, wij zijn ook in uw streek geweest."

Het is, zoals het gehele bezoek, vooral een symbolische visite. Tijd om werkelijk een indruk op te doen is er voor de prins niet. Even praten met een paar geremigreerde Marokkanen - na flink zoeken gevonden door de ambassade, want er zijn er maar heel weinig. Nog snel de haven bekijken en direct door naar Tanger om het bedrijf van een Nederlandse garnalenpeller te bezoeken. De prins zal het haastwerk wellicht zelf ook jammer vinden. Begrip van de 'multiculturele samenleving' is onderdeel van de voorbereiding op zijn koningschap. Vandaar dat hij in een privé-gesprek met ingewijden al heeft laten weten graag een keer terug te komen. Maar dan wel incognito.

Zie ook:

Bezoek aan Marokko 'bevrijdend' (23 oktober 2000)

( a d v e r t e n t i e s )