Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
TEL AVIV, 27 JULI. "Met smart moet ik zeggen dat we nog niet zijn geslaagd", zei Israels premier Ehud Barak gisteren bij terugkomst van de mislukte vredestop in Camp David.

Terwijl Barak de nadruk op 'nog niet' legde, zei de Palestijnse leider Yasser Arafat in Gaza dat er tot 13 september zal worden onderhandeld. "De Amerikaanse kant heeft gezegd dat ze met ons zullen doorgaan", aldus Arafat. De Palestijnse leider noemt 13 september regelmatig als datum waarop hij, bij het verstrijken van de termijn van het akkoord van Oslo, de Palestijnse staat over alle bezette gebieden met Oost-Jeruzalem als hoofdstad zal uitroepen. Uit verschillende Palestijnse bronnen komen echter indicaties dat Arafat deze stap, bij het uitblijven van een akkoord met Israel, tot eind november zal uitstellen. Verschillende Israelische kranten berichtten vanochtend dat waarschijnlijk binnen enkele weken een nieuwe vredestop zal worden belegd tussen Arafat, Barak en de Amerikaanse president Clinton, met de resultaten van Camp David als uitgangspunt. Een nieuwe ronde door het Midden-Oosten van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, zal daar hoogstwaarschijnlijk aan voorafgaan. Terwijl Barak gisteravond naar een diep verdeeld Israelisch volk terugkeerde, werd Arafat in Gaza als een held ontvangen, als een nieuwe Salah a-Din die de kruisvaarders versloeg. Ook in steden op de Westelijke Jordaanoever namen tienduizenden Palestijnen deel aan pro-Arafat optochten. Arafat wordt bejubeld omdat hij in Camp David als ogenschijnlijk de zwakste onderhandelaar niet voor de zware druk is bezweken die president Clinton en premier Barak op hem uitoefenden. Arafats positie als leider van het Palestijnse volk is volgens Palestijnse waarnemers zodanig versterkt, dat hij bij hernieuwd vredesoverleg een wat grotere marge heeft om over Jeruzalem toch nog concessies te doen die tot een vredesregeling met Israel kunnen leiden. In mindere mate geldt dat ook voor Barak. De premier ligt onder vuur van de sterke nationalistische vleugel in de Israelische politiek omdat hij grote territoriale concessies heeft gedaan aan Arafat en zelfs de Palestijnen vaste voet aan de grond geeft in Jeruzalem. Maar daar staat tegenover dat de Palestijnse leider voor de eerste maal de legitimiteit van Israelische nederzettingenblokken in bezet gebied erkent. Leden van het Israelische onderhandelingsteam zeiden vanochtend dat dit een grote zege voor de kolonisten is, en dat daarmee de bestandslijn (tussen Israel en Jordanië) van vòòr juni 1967 voorgoed van tafel is. In de oorlog van 1967 veroverde Israel de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem op Jordanië.

'Historische' veiligheidsgaranties

Bovendien blijkt uit berichten in de Israelische pers dat Arafat de meeste principes van de Israelische veiligheidsdoctrine op de Westelijke Jordaanoever heeft aanvaard. Gedurende ten minste twaalf jaar kan Israel strijdkrachten handhaven in de Jordaanvallei, de geografische grens tussen de Westelijke Jordaanoever en het koninkrijk Jordanië. Ook stemmen de Palestijnen in met Israelische waarschuwingsinstallaties op de bergrug die dwars door de Westelijke Jordaanoever loopt. Op strategische punten kan Israel ook wapens en munitie opslaan op de Westelijke Jordaanoever. Ook heeft Israel het recht troepen op de Westelijke Jordaanoever te stationeren in het geval van een dreiging uit het oosten, Irak in de eerste plaats. Israelische onderhandelaars spreken van "historisch veiligheidssucces" in Camp David. De uitgangspunten van deze veiligheidsdoctrine waren reeds neergelegd in de Palestijnse annex van het Israelisch-Egyptische vredesverdrag, dat in 1978 in Camp David werd gesloten.

Israelische onderhandelaars hebben duidelijk gemaakt dat Barak bereid is alle nederzettingen in de strook van Gaza te ontruimen. Terwijl rond de 94 procent van de Westelijke Jordaanoever in Palestijnse handen kan overgaan, zal tachtig procent van 200.000 kolonisten op de nog bezette delen van de Westelijke Jordaanoever in grote nederzettingenblokken bij Israel worden ingelijfd. De Palestijnen gaan daar volgens de Israelische media mee akkoord. Minister van Justitie Jossi Beilin zegt dat de resterende twintig procent van de kolonisten schadevergoeding krijgt voor het opgeven van huis en haard, en dat de kolonisten onder Palestijnse soevereiniteit komen indien ze niet ingaan op dit aanbod. Om de balans van Baraks feitelijke mislukking in Camp David wat op te vrolijken, zeggen leden van het onderhandelingsteam ook dat bij een vredesregeling de wereld het Israelische deel van Jeruzalem als wettige hoofdstad van Israel zal erkennen. De top in Camp David is vastgelopen op diepgaande politieke, emotionele en religieuze meningsverschillen over de status van de ommuurde oude stad van Jeruzalem, waar heiligdommen van de islam, het christendom en jodendom liggen. Ondanks deze tegenslag is in Israel het debat over Jeruzalem in alle hevigheid uitgebroken en worden in de media allerlei opties besproken om uit het Jeruzalems labyrint te komen.

Zie ook:

Camp David faalt, hoop blijft(26 juli 2000)
Witte Huis: geen akkoord Camp David (25 juli 2000)
Cruciale fase vredesberaad Camp David (24 juli 2000)
Het gevecht om een heilige stad (24 juli 2000)
'Voor Egypte dreigt irrelevantie' (22 juli 2000)
Israelische krant meldt Amerikaans vredesplan (21 juli 2000)
Top Camp David mislukt en herleeft (20 juli 2000)
Arafat en Barak wilden gered worden van de afgrond (20 juli 2000)
'Arafat zal ons vermoorden' (17 juli 2000)
Clinton meldt beetje vooruitgang (17 juli 2000)
Israel wil voor vrede land ruilen met Palestijnen (13 juli 2000)
Definitieve deling Palestina op 't spel (11 juli 2000)

( a d v e r t e n t i e s )