Doorbraak blijft uit op top Moskou

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN
MOSKOU, 5 JUNI. De Amerikaanse president Bill Clinton en zijn nieuwe Russische ambtgenoot Vladimir Poetin hebben gisteren in Moskou twee wapenverdragen getekend. Maar een doorbraak in de verkilde wederzijdse relaties bleef uit.

Dat gold ook voor de kwestie van het door de Verenigde Staten gewenste rakettenschild in de ruimte, waartegen Rusland zich steeds krachtig heeft uitgesproken. Ook de Europese partners van de VS zijn zeer sceptisch over het geplande Amerikaanse raketverdedigingssysteem in de ruimte.

Zonder de joviale schouderklappen en grillige terzijdes waarop Boris Jeltsin zijn "vriend Bill" placht te trakteren, maakten Poetin en Clinton gisteren in het Kremlin bekend dat Rusland en de Verenigde Staten elk 34 ton plutonium ongeschikt zullen maken voor militair gebruik. In zijn toelichting zei Clinton dat deze grondstof ("genoeg voor duizenden kernkoppen") nu nooit meer in verkeerde handen kan vallen.

Beide presidenten kwamen verder overeen om volgend jaar juni in Moskou een gezamenlijk militair centrum te openen dat 24 uur per dag raketlanceringen in de hele wereld moet registreren. Experts zeggen dat dit waarschuwingssysteem (, ,de eerste permanente Amerikaans-Russische militaire operatie ooit" in de woorden van Clinton) de blinde vlekken van de Russen wegneemt, die kampen met defecte spionagesatellieten. De ex-KGB'er Poetin blijft zich niettemin verzetten tegen het Amerikaanse voornemen een Star Wars-achtig raketschild te ontwikkelen tegen de mogelijke agressie van 'schelmenstaten'. Opmerkelijk is de tekst van een gezamenlijk uitgegeven communiqué waarin het ABM-verdrag uit 1972, dat Washington daartoe wil openbreken, "een hoeksteen van strategische stabiliteit" wordt genoemd. In één adem erkennen beide partijen dat "de dreiging van de proliferatie van massavernietigingswapens" speciale aandacht behoeft.

Tijdens Clintons driedaagse bezoek aan Moskou zijn de meningsverschillen over Kosovo en Tsjetsjenië niet opgelost. De scheidende Amerikaanse president en de nieuwkomer in het Kremlin prezen elkaars karakters in vriendelijke, maar afgewogen bewoordingen. Clinton noemde Poetin "volledig in staat" om van Rusland een welvarend en vrij land te maken. In zijn toespraak tot het Russische parlement, de Doema, kwam Clinton daar vanmorgen op terug: "De 21ste eeuw zal sterk worden beïnvloed door het succes van het Russische volk om een moderne, sterke en democratische natie te bouwen." Herhaaldelijk heeft Clinton, die vandaag zijn Europese tournee afsluit met een tussenstop in de Oekraïne, in Moskou een onderwijzende toon aangeslagen: gisteravond hamerde hij in een radio-interview op het belang van een vrije pers, terwijl hij de Doema-leden vanochtend voorhield "de rechten van minderheden" te respecteren. Clinton sprak de verwachting uit dat de "tocht" van Rusland naar de democratie en een vrije markt het belangrijkste proces is waarvan hij in zijn leven getuige zal zijn. Hij zegde Amerikaanse hulp toe bij Ruslands poging lid te worden van de Wereldhandelsorganisatie. Met name de economische hervormingsplannen van Poetin spreken hem aan.

( a d v e r t e n t i e s )