NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Nederlandse omroepjournalisten zitten in het buitenland met een probleem: hoe moet je vertalen wat de Avro of de Vara is? 'Broadcasting society' of 'broadcasting association'?

Dan denk je eerder aan een beroepsvereniging. Of dichter bij de waarheid: 'broadcasting magazine association'? Niemand die het nog begrijpt. Tv-station is ook misleidend. En 'liberal broadcasting' of 'socialist broadcasting' slaat op iets wat er niet meer is. Het meest voor de hand liggend lijkt me de term 'state production company' staatsproductiemaatschappij. Als je de hele zender niet bezit, ben je toeleverancier, producent. Daar maakt de Vara zich zorgen over. In hoeverre zijn ze naast producent ook een beetje zender? Dan zou ik zeggen: in de eerste plaats zijn ze producent en dat zullen ze in steeds grotere mate worden. Dat maakt die discussie van vandaag over netcoördinatie zo vluchtig. Het mooie is dat overal ter wereld die productiemaatschappijen het fantastisch doen in tegenstelling tot de tv- zenders. Als ik als belegger zou moeten kiezen tussen HMG of Endemol zou ik het wel weten. Juist op Net3, waar de protesterende Vara opereert, verloopt de onderlinge coördinatie tussen de verenigingen en stichtingen beter dan op de andere kanalen. Net3 heeft verreweg de meeste geslaagde gezamenlijke programma's van de Vara, NPS en VPRO, met name Nova en Zembla en in wat mindere mate Buitenhof. Natuurlijk kan het beter, maar naarmate televisie meer op Internet gaat lijken, krijgen staatsproductiemaatschappijen als de Vara of de VPRO steeds meer vrijheid om op hun tijd, hun plaats en hun medium uit te zenden. Vrijwillige samenwerking levert dan nog steeds winst op. Binnenkort kan iedere kijker al zijn eigen pakketje samenstellen. Hij kan de programma's zien op de tijd van zijn keuze. Paul de Leeuw kan zijn dagelijkse late night show starten, want de Vara hoeft niet meer met de andere productiemaatschappijen in de slag over het tijdstip van uitzending. De VPRO hoeft niet meer te vechten om die prachtige tweedelige documentaire over het gevecht tussen Shell en Greenpeace over de olieboortoren Brent Spar op prime time te krijgen. De kijker mag het dan zelf bepalen. Op het theoretische moment dat de Vara kan opstappen, is de discussie over de netten allang achterhaald. De kijker zit dan elke avond in een soort videoverhuur, waar hij kan kiezen. Voor het eerst is de omroep met die staatsproducenten toegerust op de nieuwe technologie. Of het krachtige verenigingen blijven, zal blijken als het lidmaatschap niet langer is gekoppeld aan een abonnement op de televisiegids. Dan worden de overgebleven leden donateurs en daar valt veel voor te zeggen. Niets mis met een dergelijke vorm van vrijwilligheid. De meeste steun zal moeten komen van de staat. Goede televisieproducties zijn kapitaalintensief. Helaas krijgen documentairemakers nog steeds te weinig geld en moeten acteurs tussen de bedrijven door televisie maken. In tegenstelling tot Nederlandstalige kranten en bladen moeten staatsproducenten concurreren met buitenlandse, met name Engelstalige producenten die door hun grootschaligheid en wereldwijde afzet goedkoper kunnen leveren. Zonder subsidies zou de kijker denken dat alleen in Amerika en Engeland goede televisie kan worden gemaakt. Het is makkelijk om een net te vullen met dunne Nederlandse ideetjes, buitenlandse films en reclames, en dat gebeurt al genoeg. Publieke televisie is domweg beter dan commerciële. Bij het subsidiëren van zowel publiek als commercieel zou de creativiteit al gauw worden afgeremd door een moeras van procedures en beoordelingscommissies. Er is tegengeworpen dat iedereen zich dan maar zelf moet abonneren op de duurdere netten. Toch wringt het als de welgestelden prachtige docu's zien, terwijl arme huishoudens vast zitten aan de wonderwereld van Marlboro Man.