NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Roelof van Gelder
Wie staat er dezer dagen nog onder de douche zonder aan een mes te denken? Honderd jaar geleden werd hij geboren en herdenkingsartikelen, retrospectives en documentaires zijn niet van de lucht. Maandag was er op Nederland 3 een Amerikaanse documentaire te zien over de verhouding tussen de succesvolle filmproducent David Selznick (Gone with the Wind), die in 1939 Hitchcock naar Hollywood haalde.

Dat resulteerde in een samenwerking met grote successen en liep uit op een breuk. Er was verschil in opvatting over het filmproces: Selznick deed als producent alles, ook de regie, terwijl Hitchcock alleen wilde regisseren zonder iemand boven zich te hebben. Maar ook inhoudelijk waren er grote verschillen. Voor Selznick moesten de karakters tot ontwikkeling komen en het verhaal vertellen, Hitchcock daarentegen beende het verhaal en de personages uit tot het meest elementaire; voor hem was het beeld zelf de verteller; het acteren deed er niet toe. Hitchcock had de film al gemaakt, in zijn hoofd. Acteurs waren bewegende decorstukken die werden gefilmd, waarna de bruikbare opnames werden gemonteerd.

Na Hitchcock is alles anders geworden, lees je wel eens. Maar is dat zo? Suspense, ademstollende beelden, schokeffecten, dreigende muziek, je komt het ook in politieseries tegen, maar de diversiteit is desondanks groot en sommige series zien eruit alsof Hitchcock nooit bestaan heeft. Enerzijds heb je de actiefilms met de snelle auto's en de achtervolgingen. Anderzijds is er de serie van het zich langzaam ontrollende verhaal, waarin een milieu zichtbaar wordt en waar soms zelfs geen schot wordt gelost. Hier is een bedaagde inspecteur psychologisch aan het werk. Van dat laatste is Maigret het klassieke voorbeeld (met Columbo, Morse, Frost en ook 'der Alte' en Derrick als verwante en niet toevallig allen oudere, ja, tegen hun pensioen aanlopende collega's).

Dinsdagavond is commissaris Maigret, gespeeld door Bruno Cremer, altijd op pad (Nederland 3). In de provincie, met zijn oude Peugeots en tractions-avant, de cafe's, de keukentafels met eigengemaakte kersenlikeur. Waarom is deze serie uit 1994 goed? Bruno Cremer, een charmante, oplettende man van weinig woorden, is goed omdat alleen al zijn forse verschijning een reactie oproept bij de andere personages, die allemaal iets te verbergen hebben. Dat maakt nieuwgierig. En passant leren we de verhoudingen kennen in een dorpje, in een milieu, in een familie. Zonder noemenswaardige actie blijft Maigret boeien, zelfs terwijl de handeling bij regelmaat helemaal stilstaat, namelijk wanneer hij nadenkt, dat wil zeggen aan zijn pijp trekt. Hoe anders bij het bureau Moordzaken te Brussel. Daar werkt een klein team dat de hoofdrol speelt in de veertiendelige Belgische serie Heterdaad, uitgezonden door de KRO. Het zijn losse afleveringen, die telkens draaien om een moordzaak. Een van de eerste afleveringen die ik zag was goed en nam me voor Heterdaad in. Maar andere afleveringen, zoals die van gisteravond, ontberen spanning. Er zijn lijken, er wordt achtervolgd, er wordt gedreigd met vuurwapens en geschoten, maar het puntje van de stoel blijft onbezet. Wat ontbreekt er? Het spel is naturalistisch. Jo de Meyere speelt goed een opvliegerige, bekwame inspecteur die achter zijn mensen staat. Maar zijn team is te vriendelijk, eerder een stel toffe leraren op werkweek dan overuren draaiende, liefst chagrijnige speurders. Bovendien ligt het accent veel te sterk op de afzonderlijke teamleden en te weinig op de daders, die eigenlijk helemaal niet interessant zijn. Jammer.

Laat in de nacht zond de BBC Hitchcocks Marnie uit 1964 uit. Bordkartonnen decors, acteurs als houten klazen, slepende vioolmuziek. Maar al bij de eerste shots: een gele tas, een vrouw op een leeg stationsperron, zag ik dat het wel goed zat. Iets later stapte de master of suspense zelf uit een hotelkamer. Het puntje van de stoel was snel gevonden.