NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Premier Sharif van Pakistan wacht een krachtproef: zijn in Washington gedane belofte de Pakistaanse infiltranten uit Indiaas Kashmir terug te trekken, is in eigen land uiterst slecht gevallen.

Door onze correspondent ROB SCHOOF

NEW DELHI, 6 JULI. Pakistan maakt zich op voor een hete strijd. Deze keer niet over Kashmir of tegen India, maar een strijd tegen de regering van premier Nawaz Sharif. De overeenkomst die Sharif zondag in Washington sloot met president Clinton, met als belangrijkste element dat de Pakistaanse infiltranten zullen worden teruggetrokken uit het Indiase deel van Kashmir, heeft tot een storm van protesten geleid in Pakistan.

De komende dagen zal waarschijnlijk blijken hoe sterk Sharif nu precies is in zijn eigen land of anders gezegd, wie er nu eigenlijk de baas is in Pakistan. Terwijl Sharif zelf om niet gespecificeerde redenen voor "enkele dagen" New York aandoet, maakt Pakistan zich op voor een "gepast" onthaal van zijn premier, zoals de leider van een fundamentalistische moslimorganisatie in Lahore gisteren zei. Een massale staking, vandaag, "een zwarte dag van protest", moet volgens de grootste extremistische oppositiepartij, Jamaat-i-Islami, leiden tot het aftreden van Sharifs regering. Sharif vecht al voor zijn terugkeer naar Islamabad tegen beschuldigingen van verraad, de verkoop van Pakistan en volgens oud-premier Benazir Bhutto tegen de dreiging van een burgeroorlog. Als de komende dagen blijkt dat de 'infiltranten' die maanden geleden een deel van het Indiase Kashmir bezetten aan een aftocht beginnen, wijst dat erop dat het machtige Pakistaanse leger inderdaad luistert naar het civiele bestuur van het land dat de helft van de jaren sinds de onafhankelijkheid werd geregeerd door militairen.

Het lijkt onwaarschijnlijk dat premier Sharif in Washington handelde zonder zijn legerchef, de door hem zelf aangewezen generaal Pervez Musharraf, te hebben geraadpleegd voordat hij met president Clinton een overeenkomst ondertekende waarin staat dat Pakistan "concrete stappen" zal nemen om de bestandslijn in Kashmir in ere te herstellen. Een diepere knieval kon de Pakistaanse premier niet maken, oordeelt New Delhi, omdat hij daarmee indirect toegeeft dat Pakistan in het huidige conflict de agressor is geweest.

Maar twijfels bestaan er des te meer over losse segmenten in het leger, dat volgens waarnemers de laatste jaren steeds meer wordt bevolkt door (hoge) militairen uit fundamentalistische kringen en islamitische strijders die zich verplicht voelen tot een jihad (heilige oorlog) tegen India om de overwegend islamitische bevolking van Kashmir te 'bevrijden'.

Twijfels bestaan er om dezelfde redenen ook over de agenda van de Inter- Services Intelligence (ISI), de invloedrijke Pakistaanse inlichtingendienst die door India wordt gezien als de aanstichter van de opstand in het Indiase deel van Kashmir. De oud-chef van deze ISI, Hamid Gul, zei gisteren in Islamabad al dat Sharifs trip naar Washington onderdeel is van een "samenzwering" om de jihad te beëindigen en waarschuwde ervoor dat de mujahedeen die nu voor een vrij Kashmir strijden hun wapens zullen richten op Islamabad.

De Amerikaanse regering speelt ondertussen een opmerkelijke rol in de 'bijna-oorlog' tussen India en Pakistan. Voor het eerst sinds de onafhankelijkheid koos Washington de afgelopen maanden de zijde van India in het conflict over Kashmir - de Amerikanen prezen de zelfbeheersing van New Delhi en dreigden Islamabad met het blokkeren van nieuwe Wereldbank-leningen, geld waarop de nagenoeg failliete Pakistaanse economie drijft. Een van de factoren die hierbij een rol speelt is de angst van de Amerikanen voor een verdere verspreiding van het islamitische fundamentalisme in Centraal-Azië, dat zich van de extremistische Talibaan in Afghanistan steeds verder uitbreidt ten oosten van de Khyber-pas. Veiligheidsdiensten lieten bijna een jaar geleden al weten dat de islamitische strijders, bijna klaar met hun werk in Afghanistan, hun pijlen zouden richten op de vrijheidsstrijd van de moslims in Kashmir. De Amerikanen sluiten niet uit dat Pakistan, een land met honderdveertig miljoen moslims, een vruchtbare voedingsbodem heeft voor de denkbeelden van de Talibaan, de Afghaanse studenten die ooit in Pakistan hun strijd begonnen voor het 'zuiverste islamitische land op aarde'.

Die zorgen om een 'talibanisering' rondom de Himalaya's verklaren mogelijk ook de plotselinge ommezwaai die Peking heeft gemaakt ten opzichte van Pakistan. Tot voor kort was Peking de beste bondgenoot van Islamabad, Pakistans hofleverancier van wapens en volgens militaire waarnemers ook nucleaire kennis. Mogelijk hebben de problemen heeft in de eigen westelijke, islamitische gebiedsdelen China tot een heroverweging gedwongen. Opvallend was dat premier Sharif tijdens zijn recente bezoek aan Peking geen enkele helpende hand kreeg geboden. Integendeel, na zijn vertrek riep de Chinese regering beide landen op om de bestandslijn in Kashmir te respecteren, een boodschap die gezien de stand van zaken alleen voor Islamabad was bedoeld. Volgens Westerse diplomaten is het die geïsoleerde positie in de regionale en mondiale politiek, gecombineerd met de zwakke economie, die premier Sharif heeft doen zwichten voor de Amerikaanse druk om toe te geven aan de Indiase eis tot terugtrekking van de Pakistaanse infiltranten tot achter de bestandslijn. Blijkbaar achten Peking en Washington Sharif sterk genoeg om het gezichtsverlies in eigen land te overleven. De eerste tekenen daarvan waren vanochtend al te zien: generaal Musharraf riep de mujahedeen in de Indiase bergen op "andere posities' in te nemen, wat kan worden gezien als een verkapt bevel tot terugtrekking. Rest nog de vraag of die mujahedeen - volgens New Delhi vooral Pakistaanse soldaten - naar het legerhoofdkwartier in Rawalpindi luisteren.

Zie ook:
India en Pakistan praten over bestand
(30 juni 1999)
In vrij Kashmir moeten 'Indian dogs'wegwezen
(25 juni 1999)
Troepen India Pakistan naar grens
(16 juni 1999)
India en Pakistan hopen op doorbraak
(20 februari 1999)

( a d v e r t e n t i e s )