NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Amerikaanse Universiteit in Kairo is het mikpunt van conservatieven. Zij vinden het onderwijs maatschappijkritisch en beledigend voor de islam. De rector neemt zijn toevlucht tot zelfcensuur.

Door onze correspondent CAROLINE DE GRUYTER

JERUZALEM, 3 MEI. De Egyptische minister van Hoger Onderwijs, Mufid Shehab, heeft de American University in Cairo (AUC) verboden het boek Al-Khubz al-Hafi (Voor brood alleen) van Mohammed Shoukry te gebruiken in literatuurcolleges.

Het is de eerste keer dat de minister openlijk ingrijpt in het curriculum van Egypte's elite-universiteit, die als vooruitstrevend te boek staat. Velen zien het besluit als een angstig precedent. Zij vrezen dat de Amerikaanse universiteit, een particuliere instelling, zich zal moeten conformeren aan wat ouders en conservatieve elementen in Egypte als ,,bedreigend' zien voor de normen en waarden in de maatschappij.

Al bijna een jaar doet de universiteit concessies aan studenten of ouders die klagen dat studiemateriaal seks of maatschappijkritiek bevat of de islam beledigt. Tot nog toe gebeurde dat achter de schermen. Vorig jaar mei werd Maxime Rodinsons Muhammed, een biografie van de profeet, van de plank gehaald wegens godslastering. Sindsdien heeft de Egyptische censor 450 boeken bekeken die de AUC ook in haar boekwinkel verkoopt en er 60 geschrapt - waaronder een roman van Danielle Steel, een nieuwe Penguin-vertaling van de Koran en De Profeet van de beroemde Libanese dichter Khalil Jibran. De boekwinkel was een oase voor boekminnaars; met meer Arabische en buitenlandse romans en academische studies dan waar ook in Kairo. Nu begint de boekhandel zijn charme te verliezen.

In dit klimaat was het niet verwonderlijk dat ouders die hadden geklaagd over Mohammed Shoukry's "Voor Brood Alleen', hun brieven naar de pers lieten lekken om hun zin door te drijven. Zij vinden het boek indecent en anti-Egyptisch. De krant Al-Wafd schreef in januari dat de universiteit een generatie Arabieren opleidt ,,die gelooft dat alles wat zij zegt, waar is en alles wat de maatschappij zegt, niet waar is'.

Andere media vroegen de minister om 's lands best and brightest, die jaarlijks ruim 10,000 dollar neertellen voor een opleiding aan de enige universiteit met Amerikaanse accreditatie, te redden uit de klauwen der ,,immorelen'. Volgens rector John Gerhart ligt de universiteit in het arme Egypte toch al onder de microscoop, ,,omdat ze een elite-instelling is, buitenlandse connecties heeft en "Amerikaans' in de naam heeft.' Omdat de regering steeds vaker buigt voor conservatieven die eisen dat het land gezuiverd wordt van "on-islamitische' of "anti-Arabische' elementen (boeken, tv-programma's en zelfs Egyptische academici), wordt ook het ressentiment tegen AUC luider. Geen wonder dat er verhit over de zaak werd gedebatteerd in het parlement, waar iemand vrouwen de zaal uitstuurde voor hij passages voorlas uit ,,een boek dat in café's en bordelen thuishoort en niet in een opleidingsinstituut'. Volgens een Egyptische docent moest de minister het boek wel verbieden: ,,Als hij mensen niet aan de universiteit laat knagen, knagen ze wel aan de pro-Amerikaanse Egyptische regering zelf. Het besluit komt voort uit angst.'Als gast in een land dat zo hard strijdt om zijn identiteit, wordt de Amerikaanse universiteit met een tegenaanval slechts nog meer tot Kop van Jut gemaakt. Ook wil de rector zijn Arabische geldschieters niet tegen zich in het harnas jagen, die hun kroost eveneens naar Kairo sturen omdat zijn instelling de beste kans levert op een goede baan.

Steeds meer studenten komen uit de Golf en leren thuis dingen die ze op de universiteit weer afleren. ,,Voor dit dilemma van de ouders moeten we begrip hebben.' De rector laat docenten nu lijsten maken met boeken die komend semester aan de orde komen, zodat iedereen op tijd bezwaar kan indienen. Sommigen zeggen dat dit leidt tot verstikkende zelfcensuur: een docent wilde tot woede van collega's een Arabische roman van de lijst schrappen omdat één student er iets van gezegd had. De Egyptische docent ziet het somber in. ,,Hoe meer de universiteit iedereen te vriend houdt, hoe meer de grootste gemene deler het curriculum gaat bepalen. Dan is het afgelopen met ons prestige.''

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.