NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Freek de Jonge en Youp van 't Hek zijn de twee toppers van het Nederlandse cabaret en zij staan voor de dominee en de standwerker. Beiden waren afgelopen weekeinde te zien op tv. Gisteren galmde de dominee zijn oorlogsparabels in de laatste aflevering van De Grens. De kleine standwerker verkocht zaterdagavond met hese stem zijn hele hebben en houden. Uitverkoop, want nu hoeven de kijkers niet meer naar het theater te gaan omdat ze zijn programma al kennen. Televisie is de ramsj voor cabaret.

Bij de standwerker blijf ik langer staan dan bij de dominee. Ik luister liever naar een groot schreeuwtalent op de markt dan naar een preker op de kansel. Van 't Hek is een groentesnijmachine-verkoper die grote menigten trekt.

Met hem haalt de Vara kijkcijferrecords.

Na het sluiten van de markt heeft Van 't Hek het hoogste woord in zo'n bruin café dat stinkt van de drinkende mannen. Hij is de korte man in het middelpunt, met buik, kalend, peervormig gezicht, waar een brilletje in zit geklemd. Iedereen wil hem te vriend houden want men is een beetje bang voor zijn grappen. Politiek incorrect, grof soms. Als je even niet oplet, krijg je een opmerking naar je hoofd.

Vrouwen begrijpen maar niet wat al die mannen in hem zien.

Want, eerlijk gezegd, vrouwen ziet hij niet zo staan. Ze zijn kutmutsen of bodywarmers met bretonse sjaaltjes erboven en ze wonen in broekrokken city. Door die grappen over vrouwen valt hij slecht bij de linkse kak. Hij pikt de blondjes uit het publiek en lacht hen uit. ,,Ja hoor, het is niet echt, het is theater', zegt hij tergend tegen een vrouw uit het publiek.

Mislukte mannen weet hij wél met liefde en aandacht voor detail te beschrijven. Je denkt dan aan de misère van het urinoir, de dood van de handelsreiziger. Hij laat de andere kant zien van de feminisering van de samenleving. Hij is een Archie Bunker die met zijn humor roert in het onderbuikse. Dan schrikt hij van zichzelf en giet hij er een zoet links sausje overheen.

Protesteer en "maak lawaai', zingt hij.

Omdat hij uit het Gooi komt, kan hij de onzichtbare plutocratie goed op de hak nemen. Zijn programma staat voor de verloren idealen van zijn generatie, de veertigers. ,,Wij wilden ook niet zoals onze ouders kleinburgerlijk en materialistisch leven door alleen maar te werken voor een autootje en een vakantie. Wij hebben woord gehouden. Wij werken namelijk voor twee autootjes en drie vakanties.' Freek de Jonge zingt mooier dan Van 't Hek maar zijn grappen zijn minder schrijnend. Hij houdt meer slagen om de arm dan vroeger. Hij vlucht in woordspelingen en hangt de clown uit, maar het is minder duidelijk wat hij wil zeggen. Zijn programma over de oorlog was allesbehalve de anti-NAVO-demonstraties die hij afgelopen weken bij televisietalkshows hield. Hij vertelde beeldend hoe een kat een muis belaagde. Na de eerste slag begon de kat aandachtig zijn poot af te likken, de muis in angst latend. Zodra de muis wilde vluchten, sloeg hij weer onbarmhartig toe. Moest Freek ingrijpen, was de vraag. Nee, het was de natuur. Hoe ik deze les op Kosovo moet toepassen, is mij niet duidelijk. Maar De Jonge weet dat een strenge preek niet zo goed valt bij een miljoenenpubliek. Bovendien weet hij het zelf ook niet. Freek heeft de hoge galm van de kansel maar het moet een beetje leuk blijven.

Dat niet alleen Freek maar heel links in deze oorlog het kompas is kwijt geraakt, bleek vanmorgen in De Ochtenden. Houdt u vast, president Clinton, want onze Mient- Jan is om! De humanitaire havik wil stoppen met de bombardementen. Twee weken geleden vond hij de NAVO nog te soft. Nu dreigt in Montenegro een burgeroorlog. Hij heeft een plaatselijke mensenrechtenactivist gesproken.

,,Als je een beroep doet op de publieke opinie dat dit (bombardement) tot niks leidt, zal de publieke opinie zich gaan roeren', zei hij. De interviewer deed alsof deze zigzag de gewoonste zaak van de wereld was. Maar ik word er duizelig van.