NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Journalisten en rechters onder druk

Door onze correspondent LOLKE VAN DER HEIDE
KAAPSTAD, 9 FEBR. De politie van Zimbabwe heeft gisteren vier journalisten opgepakt wegens berichten over de oorlog in Congo. President Mugabe dreigt met scherpe maatregelen tegen de pers en heeft de rechterlijke macht gekapitteld.

Grace Kwinjeh, verslaggeefster voor het weekblad Zimbabwe Mirror, bracht in oktober een bericht over gesneuvelde Zimbabweaanse militairen in Congo, waar Mugabe naar schatting 8.000 man heeft gelegerd ter ondersteuning van de belegerde president Laurent Kabila. Kwinjeh traceerde de familie van een omgekomen soldaat, die zich beklaagde over het feit dat alleen zijn hoofd en niet zijn lichaam was gerepatrieerd. Het leger ontkende het verhaal, maar nam geen 'maatregelen'. Gisteren verscheen de politie bij het kantoor van de Mirror om Kwinjeh alsnog 'ter verantwoording' te roepen. Behalve de verslaggeefster werden ook hoofdredacteur Ibbo Mandaza en twee redacteuren voor verhoor meegenomen. Kwinjeh en Mandaza zaten vanmorgen nog vast, de andere twee journalisten waren weer op vrije voeten gesteld.

De acties tegen de Zimbabweaanse pers vloeien voort uit onvrede van de regering Mugabe over 'onpatriottische berichtgeving'. Vorige maand werden twee journalisten, Ray Choto en Mark Chavunduka, van het weekblad Sunday Standard, evenals hun directeur Clive Wilson aangehouden nadat de krant had bericht over een poging tot staatsgreep tegen Mugabe. De regering ontkende het bericht in alle toonaarden. Choto en Chavunduka werden dagenlang vastgehouden en verklaarden naderhand te zijn gemarteld. Hoewel de regering de beschuldigingen van martelingen ontkende, bewezen medische rapporten dat de twee waren geslagen en electrische schokken toegediend hadden gekregen. Vier magistraten van het Hooggerechtshof eisten vervolgens dat de regering zich zou dis tantiëren van de arrestatie en mishandeling van de journalisten, als zijnde strijdig met de grondwet.

Het afgelopen weekeinde kwam de furieuze reactie van president Mugabe. In een rede voor de televisie zei hij ,,geschokt'' te zijn door de brief van de rechters, die hij ervan beschuldigde politiek te bedrijven en niet langer onpartijdig te zijn. De president gaf impliciet toe dat de journalisten van de Sunday Standard waren gemarteld. ,,Het leger, gedreven door grote loyaliteit en toewijding aan de staatsveiligheid, wilde zich ervan vergewissen wat de bron was van de valse berichtgeving en dus ging men te werk zoals men deed.'' Journalisten die ,,faliekant oneerlijk'' zijn, verspelen hun recht op een normale behandeling, aldus de president. De vier rechters gaf hij het advies op te stappen, eraan toevoegend dat het zijn constitutionele recht is rechters te benoemen dan wel te ontslaan. ,,We zouden hun daad (het sturen van de brief) kunnen interpreteren als juridische impertinentie'', dreigde hij. De werkelijke boosdoeners in Zimbabwe, zij die uit zijn op zijn val, zijn volgens Mugabe de blanken in het land. ,,De blanke minderheid in ons land zou zich juist extra moeten inspannen om zonden uit het verleden goed te maken. Mijn regering zal niet aarzelen strenge maatregelen tegen hen en hun paladijnen te nemen.'' Hij adviseerde de blanken om gewetensonderzoek te doen en zich af te vragen of men nog wel in Zimbabwe thuishoort. Achter de blanken verschuilt zich volgens Mugabe de Britse regering. ,,Wij verafschuwen de duistere pogingen van Britse geheim agenten om ontevredenheid te zaaien met als oogmerk de wettige regering te ondermijnen.'' De zwarte meerderheid van Zimbabwe wordt volgens Mugabe door de blanken verleid tot ongehoorzaamheid - de meesten van de gearresteerde journalisten zijn zwart, van de vier protesterende rechters zijn er twee zwart.

Zuid-Afrika reageerde gisteren bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Alfred Nzo uiterst terughoudend. Tijdens een briefing in Kaapstad over Zuid-Afrika's buitenlandse politiek zei Nzo: ,,Het is niet aan ons om Zimbabwe de les te lezen over hun eigen zaken, maar het is natuurlijk wel zo dat bepaalde dingen die daar gebeuren, bij ons nooit zouden kunnen''.