NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

GEEN MANTELPAKJE, maar een koto met bijpassende angisa. Het was in mei van dit jaar een foto die haast in geen enkele krant ontbrak: de VVD'ster Patricia Remak, gekleed in tradionele Surinaamse feestkledij in afwachting van haar beëdiging als Tweede-Kamerlid.

Zij stond daarmee model voor een stille trendbreuk die zich bij de Tweede-Kamerverkiezingen heeft voltrokken. Nooit eerder werden er zoveel volksvertegenwoordigers gekozen van wie de 'roots' buiten Nederland liggen. De geloofsbrieven van de aankomende Kamerleden bevatten geboorteplaatsen in landen als Suriname, Marokko, Griekenland en Turkije. De politiek mag tegenwoordig alom als grijs worden afgeschilderd; het tegendeel geldt voor de politieke vertegenwoordigers die steeds 'veelkleuriger' worden.

De doorbraak die dit jaar in de Tweede Kamer plaatshad, deed zich al eerder voor in de lokale politiek. Bij de laatste raadsverkiezingen verdubbelde naar schatting het aantal allochtone politici. Vooral in de grote steden is dit zichtbaar. In de 45 leden tellende Amsterdamse gemeenteraad zitten momenteel bij voorbeeld 11 mensen met een allochtone achtergrond, vijf meer dan de vier jaar daarvoor. In Rotterdam ging hun aantal van drie naar negen, terwijl de gemeenteraad van Den Haag nu zeven allochtone raadsleden kent, tegen twee in de vorige zittingsperiode. Burgemeester Patijn van Amsterdam was in april van dit jaar bij de installatie van de nieuwe raad ,,verheugd en trots'' over deze ontwikkeling. ,,Want'', zo zei hij, ,,het bestuur moet de samenstelling van de bevolking weerspiegelen''.

ZEKER OP HET lokale vlak waar ook niet-genaturaliseerde bewoners die een bepaalde tijd in Nederland wonen stemrecht hebben is door de nieuwkomers de politiek als machtsinstrument ontdekt. Dat heeft op sommige plekken behalve tot nieuwe politieke verhoudingen ook tot een geheel andere manier van politiek bedrijven geleid. Partij-afdelingen werden tijdens kandidaatstellingsvergaderingen plotseling geconfonteerd met grote groepen nieuwe leden die de vertegenwoordiger uit 'hun' gemeenschap naar een verkiesbare plaats stemden. In een aantal andere plaatsen werd heftig gediscussiëerd over het verschijnsel cliëntelisme dat zich bij allochtone raadsleden zou voordoen. Collega-raadsleden verweten de nieuwkomers zich niet in dienst te stellen van het algemeen belang, maar slechts het 'deelbelang' van hun achterban te vertegenwoordigen. In de deelraad van Amsterdam Zuid-Oost heeft deze strijd de politieke verhoudingen aanzienlijk verslechterd.

De weg naar de politiek is voor de nieuwe Nederlanders in elk geval geen gemakkelijke. In het blad Binnenlands Bestuur stond onlangs een weinig opwekkende reportage over de spanningen en conflicten waarmee de opmars van het allochtone raadslid in veel gemeenten gepaard is gegaan. Voor een deel, zoals het taalprobleem, zullen die van voorbijgaande aard zijn. Waar het gaat om verschillen in politieke cultuur, zal er vaak sprake zijn van een gewenningsproces over en weer. Zo is het op zich niet verwonderlijk dat allochtonen die de politiek ingaan een bijzondere belangstelling hebben voor hun eigen groep. De negatieve kwalificatie is cliëntelisme, maar vanuit de positieve benadering kan de allochtone politiek gezien worden als hetzelfde emancipatiestreven dat de grondslag vormde voor veel Nederlandse politieke partijen.

DE STATEN-GENERAAL vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk, zo staat in de grondwet. Er is, getuige de samenstelling van de Tweede Kamer, dus bij de verkiezingen wat rechtgezet. De 'gekleurde' volksvertegenwoordigers weerspiegelen het qua inwonersamenstelling veranderende Nederland. Maar er blijft sprake van een betrekkelijk kleine voorhoede. Het ledenbestand van de gemiddelde Nederlandse politieke partij is nog steeds opmerkelijk wit. De nieuwe Kamerleden zullen dan ook moeten opboksen tegen het beeld van de 'excuus-allochtoon'. Ook dit lijkt een kwestie van tijd.

Van de grootste betekenis is dat de nieuwe Nederlanders in de Tweede Kamer in bijna alle partijen zijn vertegenwoordigd. De emancipatiebeweging loopt door alle politieke stromingen heen. Wat dat betreft kan gesproken worden van een van de betere voorbeelden van geslaagde integratie.

( a d v e r t e n t i e s )