NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent FRANK VERMEULEN
JAKARTA, 23 MEI. Het leger heeft afgelopen nacht in een grootschalige operatie de studenten verwijderd uit de parlementsgebouwen die zij sinds maandag bezet hielden uit protest tegen de regering-Soeharto.

De chef-staf van de Indonesische strijdkrachten, generaal Wiranto, onthief gisteren tevens zijn rivaal generaal Prabowo en drie andere topofficieren van hun commando. Volgens welingelichte bronnen greep generaal Wiranto in nadat gisteren de verdenking rees tegen Prabowo dat hij een staatsgreep aan het voorbereiden was. Luitenant-generaal Prabowo, schoonzoon van oud-president Soeharto, was in maart bevorderd tot commandant van de 17.000 man sterke parate troepen van de Strategische Reserve (KOSTRAD), die zijn gelegerd in Jakarta. Volgens diplomatieke bronnen waren KOSTRAD-troepen gisterochtend in Jakarta bezig met ,,bewegingen buiten de normale bevoegdheden van dit legeronderdeel''. De exacte gang van de gebeurtenissen is onhelder ,,omdat er op dit moment achter de schermen in de legertop veel zaken aan het veranderen zijn'', zegt een diplomaat.

Duidelijk is in ieder geval dat Wiranto, die tevens minister van Defensie is, gisteren behalve Prabowo ook staf-chef van de landmacht majoor-generaal Subagyo, de commandant van het garnizoen van Jakarta majoor-generaal Syafrie Syamsuddin en de commandant van de elite-troepen (KOPASSUS) luitenant-generaal Muchdie van hun functies heeft ontheven. Prabowo zou worden overgeplaatst naar Bandung, waar hij de onschuldige functie krijgt van commandant van een militaire academie.

Generaal Wiranto maakte tijdens zijn eerste werkdag na het aftreden van Soeharto een einde aan de studentenprotesten in de gebouwen van het parlement. Nadat hij 's middags de studenten waarschuwde dat zij moesten terugkeren naar de collegebanken, stuurde hij om elf uur in de avond een drieduizend man sterke troepenmacht het parlementsterrein op. Na enige uren werden de studenten zonder gebruik van geweld overgehaald het terrein te verlaten. Ze werden in bussen vervoerd naar de katholieke Atma Jaya universiteit.

KOSTRAD-commandant Prabowo kan arrestatie en vervolging boven het hoofd hangen, omdat een onderzoek naar verdwijningen van tientallen activisten in de afgelopen maanden in zijn richting wijst. Nadat onder druk van het buitenland enige weken geleden een aantal ontvoerde activisten werd vrijgelaten, verklaarde een van hen, Pius Lustrilanang, dat hij was vastgehouden en gemarteld in de KOSTRAD-kazerne. Pius vluchtte na zijn verklaring naar Nederland, omdat hij met de dood was bedreigd. Een activist die vorige week gelijkluidende verklaringen aflegde, Desmond J. Mahendra, zei dat hij dit durfde te doen omdat generaal Wiranto hem garandeerde dat deze hem zou beschermen tegen aanslagen. De tegenstellingen in de legertop werden zo nog eens geïllustreerd.

Prabowo's manschappen zouden het ook geweest zijn die vorige week dinsdag het vuur openden op studenten van de elite Trisakti-universiteit. Daarbij kwamen ten minste vier studenten om het leven. Het is in Indonesië overigens niet gebruikelijk dat hoge militairen zich voor de rechter moeten verantwoorden voor hun eventuele misdaden.

Prabowo Subianto (46) is de zoon van de befaamde econoom en oud-bewindsman Sumitro Djojohadikusumo, die zijn jeugd grotendeels doorbracht in het buitenland en na zijn terugkeer in Indonesië koos voor een militaire carrière. Hij huwde met Siti Hediati Harijadi, ofwel 'Titiek', de tweede dochter van de president. Sindsdien was zijn ster snel rijzende in het leger: bevorderingen volgden elkaar snel op. Totdat hij dit voorjaar benoemd werd tot commandant van de strategische reservetroepen, was hij commandant van de elitetroepen (KOPASSUS). Binnen de strijdkrachten is Prabowo weinig geliefd door de voorkeursbehandeling die zijn schoonvader hem gaf. Voor het aftreden van Soeharto werd al gespeculeerd dat de jonge generaal het na een eventueel wegvallen van zijn schoonvader niet lang zou maken. Wiranto heeft Prabowo nu binnen twee dagen na het vertrek van de president van zijn macht ontdaan.

Prabowo gold als de belangrijkste rivaal van Wiranto. Geruchten over een mogelijke vervanging van Wiranto door Prabowo deden lange tijd de ronde in Jakarta. Prabowo heeft door zijn gewelddadige optreden in Oost-Timor en Aceh een reputatie opgebouwd van een wrede en weinig scrupuleuze man. In een interview vorig jaar met Asiaweek, zei hij in antwoord op de vraag of hij uiteindelijk het presidentschap ambieerde: ,,Als je een idealistische partriot bent, moet je je geheel inspannen in het belang van het land. Tot nu toe heb ik me altijd proberen af te vragen of mijn daden in het landsbelang waren of alleen van belang voor mezelf. Ik moet mij ervan overtuigen dat het in het belang van het land is en dan maak ik geen enkel voorbehoud.''

Analisten gaan ervan uit dat generaal Wiranto met zijn ingrijpen gisteren zijn machtspositie verder verstrekt heeft. De strijdkrachten zijn onder oud-president Soeharto gewend geraakt aan regelmatige roulaties. Op die manier wilde de vorige president voorkomen dat militairen een te sterke positie konden opbouwen. Generaal Wiranto lijkt dat gebruik nu over te nemen door op cruciale commandoposten mensen te benoemen die hij kan vertrouwen. Als commandant van de Strategische Reservetroepen en opvolger van Prabowo benoemde hij majoor-generaal Johny Lumitang. Deze christen uit Manado, Noord-Sulawesi, is een lid van wat inmiddels de 'bende van vijf' heet, een groep officieren rond Wiranto die al langere tijd van Soeharto afwilden. Lumintang bekleedde jarenlang staffuncties in Irian Jaya. Majoor-generaal Susilo Bambang Yudhoyono krijgt het commando over de landmacht en majoor-generaal Luhut Panjaitan komt aan het hoofd te staan van het lokale garnizoen in Jakarta. Majoor-generaal Sahrier is de nieuwe commandant van de elitetroepen.

( a d v e r t e n t i e s)

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.