M E D I A
|
NIEUWSSELECTIE
|
Pers Z-afrika: onderdanigheid jegens VS taboe
Door onze correspondent LOLKE VAN DER HEIDE
KAAPSTAD, 28 MAART. President Bill Clinton van de Verenigde Staten legde deze week twee visites af: één aan Afrika en één aan Zuid-Afrika, zo redeneert het weekblad Mail & Guardian. ,,Zuid-Afrika is een deel van Afrika, maar dan anders. Het is geen financiële puinhoop, afhankelijk van buitenlandse hulp. En zijn inwoners zeuren niet dat het in de dagen van het kolonialisme beter was'', schrijf het blad. De Zuid-Afrikaanse media besteedden veel aandacht aan het bezoek van Clinton, die vandaag van Kaapstad naar Johannesburg vertrekt voor de laatste 24 uur op Zuid-Afrikaanse bodem. De Mail & Guardian lag al gistermiddag al in de winkel toen president Mandela zijn Amerikaanse ambtgenoot als schooljongen de les las. Mandela's uitspraak dat iedereen - lees: de Amerikanen - in het zwembad mag springen die kritiek heeft op de vriendschappelijke betrekkingen met een land als Libië is nu al historisch te noemen. De Mail & Guardian zag het aankomen. ,,Als de Amerikanen verwachten een gemakkelijke relatie te zullen hebben met het nieuwe Zuid-Afrika hebben ze het mis. Mandela heeft zich eerder een onafhankelijke en opstandige man getoond, die luid en duidelijk Amerikaanse suggesties van de hand wees.'' De zakenkrant Business Day meent dat het bezoek van Clinton ,,een unieke gelegenheid heeft gegeven Amerika bewust te maken van onze economische problemen en behoeften''. Maar het blad waarschuwt voor ,,onderdanigheid en ontzag'' voor de grote broer. Zuid-Afrika is per slot van rekening een niet onbelangrijk handelsland, met een handelsvolume dat gelijk is aan de combinatie van alle andere landen onder de Sahara. In Zuid-Afrika hebben 3.000 Amerikaanse bedrijven vestigingen en ze investeerden sinds 1994 gezamenlijk twee miljard dollar. Business Day vreest nu dat Clinton niet werkelijk zo begaan is met het lot van die 'arme Afrikanen', maar een andere agenda heeft. ,,Met het einde van de Koude oorlog is ideologische rivaliteit in Afrika vervangen door economische concurrentie, met name tussen de VS en Europese landen. De VS kijken naar Zuid-Afrika als een springplank voor een breder offensief op de Afrikaanse markten.'' Het in Kaapstad verschijnende Afrikaanstalige dagblad Die Burger, dat niet bekend staat om een vooruitstrevende koers, vraagt zich af of het economische model dat de Amerikanen aanprijzen, namelijk het hunne, wel het juiste is. In een commentaar wijst Die Burger op de schrille tegenstellingen tussen arm en rijk in de VS, waar dagelijks vier miljoen huishoudens honger lijden en nog eens zeven miljoen van dag tot dag leven. De krant bepleit versigtigheid ten aanzien van de Amerikanen, maar geeft Clinton niettemin het voordeel van de twijfel. Alles is beter dan de ,,achterhaalde sociaal-democratie'' uit West-Europa, vindt Die Burger. De Cape Argus laat het meest positieve geluid horen. De krant verwelkomt de ,,historische ommezwaai in de Amerikaanse opvattingen ten aanzien van Afrika''. ,,Die heeft ons een dynamische gelegenheid gegeven om sterke en langlopende banden te ontwikkelen met het machtigste land ter wereld.'' De Argus vraagt zich wel af hoe lang de goede bedoelingen van Uncle Sam duren, ,,want de levensduur van een Amerikaanse regering, sympathiek of onverschillig ten opzichte van Afrika, is kort en met hen vertrekt meestal hun politiek.'' Maar dat ziet de krant eerder als een uitdaging voor Afrikanen om zelf iets te doen. De zaterdagkranten pakten vandaag breed uit over Nelson Mandela's vermaarde aanpak van 'carrot and stick'. Gisteren na zijn les in buitenlandse politiek op de trappen van het Tuynhuys nam de president zijn gast mee naar Robben Eiland, waar Mandela achttien van zijn 27 gevangenisjaren doorbracht. Daar sloeg Mandela een arm om Bills schouder, en liet hem zijn cel zien. Want ook dat is Nelson Mandela, de 79-jarige, een vader voor zijn 28 jaar jongere collega uit Amerika.
|
NRC Webpagina's
28 MAART 1998
|
Bovenkant pagina |