NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG
NEW YORK, 21 OKT. Het Amerikaanse departement van Justitie heeft een federale rechter gevraagd softwaregigant Microsoft een boete van een miljoen dollar per dag op te leggen, zolang het bedrijf geen einde maakt aan monopoliepraktijken.

Microsoft dringt volgens de autoriteiten via zijn besturingssysteem Windows 95 de Internet-bladeraar Explorer op aan afnemers. Minister van Justitie Janet Reno maakte gisteren bekend dat Microsoft hierdoor het twee jaar oude akkoord met het departement heeft geschonden.

Volgens minister Reno levert Microsoft in Windows 95 de bladeraar (browser) Explorer mee, zonder dat de producent een keus heeft. Justitie heeft van ten minste drie pc-makers gehoord dat Microsoft op deze manier Explorer opdringt aan producenten en dus ook aan consumenten. De drie pc-makers hadden Microsoft verzocht Explorer niet mee te leveren, maar het bedrijf weigerde dat.

Justitie spreekt daarom van anti-concurrentiepraktijken en wijst op het akkoord uit 1995, waarin Microsoft toezegde zijn licentievoorwaarden aan te passen. Justitie vraagt nu aan de rechter om Microsoft te veroordelen.

Reno wil dat Microsoft aan de consument meldt dat hij ook een andere bladeraar kan gebruiken dan Explorer. Ook moet het bedrijf aan iedereen die Windows 95 plus Explorer krijgt of heeft gekregen uitleggen hoe Explorer kan worden verwijderd.

Het bedrijf heeft tien dagen de tijd om te antwoorden en zou daarna 1 miljoen dollar boete per dag moeten betalen, zolang het niet gehoorzaamt aan de eisen. ,,PC-producenten dwingen om een Microsoft-product te nemen als voorwaarde voor het kopen van een monopolieproduct als Windows 95 is niet alleen een overtreding van het rechterlijke bevel maar het is ook gewoonweg fout'', aldus Reno gisteren in Washington.

Het besturingssysteem Windows is aanwezig op meer dan tachtig procent van alle pc's. De Internet-bladeraar Explorer, waarmee gebruikers hun weg kunnen vinden op Internet, heeft een marktaandeel van ongeveer twintig procent en groeit.

De grote concurrent is Netscape, een veel kleiner bedrijf dat nog steeds dominant is met zijn bladeraar, Navigator, en de nieuwste versie ervan, Communicator. Netscape is het bedrijf dat het meest zou profiteren van het intomen van Microsoft. Netscape heeft Microsoft eerder dit jaar al beschuldigd van ,,clandestiene praktijken''.

Microsoft reageerde gisteren afwijzend op de beschuldigingen van het departement van Justitie via een schriftelijke verklaring van topman Bill Gates.

Softwaregigant ziet winst groeien,,Mensen willen tegenwoordig pc's gebruiken om het Internet op te gaan'', verklaarde hij. ,,Wij voorzien in die mogelijkheid via Windows en wij leveren een platform voor vernieuwingen door duizenden andere softwarebedrijven.'' Het departement van Justitie zegt door te gaan met een grootschalig onderzoek naar de praktijken van Microsoft.

Microsoft is al jaren het doelwit van onderzoek door de Amerikaanse overheid. Eerst was het de federale handelscommissie, de zogenoemde Federal Trade Commission (FTC), die drie jaar lang naar Microsofts handel en wandel keek. Toen de vijfkoppige commissie uiteindelijk niet tot overeenstemming kon komen, werd er gestemd en stapte een van de leden de kamer uit om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Van de overige vier leden stemden twee voor en twee tegen actie tegen Microsoft. Dat was in 1993.

Justitie nam de zaak toen over en kwam na twee jaar tot de conclusie dat Microsoft zijn omvang en bijna-monopolie gebruikte om pc-makers zijn software op te dringen. In die tijd waren er nog concurrerende besturingssystemen voor pc's, zoals OS/2 van IBM.

Ook vond justitie toen dat Microsoft geen strikte scheiding aanhield tussen zijn afdelingen voor besturingsprogramma's en toepassingsprogramma's. Officieel moet er een zogehten Chinese muur zijn tussen die afdelingen, zodat alle programmeurs, binnen en buiten het bedrijf, dezelfde mogelijkheden hebben bij het schrijven van toepassingsprogramma's. In de praktijk bleek dat Microsofts eigen programmeurs in het voordeel waren bij het schrijven van nieuwe toepassingen. Andere programmeurs, die uiteindelijk wel de nieuwe versie van het besturingsprogramma kregen, moesten voor geheimhouding tekenen.

Microsoft maakte gisteren zijn cijfers over het eerste kwartaal bekend, dat eindigde op 30 september. Het bedrijf zag de omzet ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met 36 procent stijgen tot 3,13 miljard dollar. De winst ging - zonder aftrek van een afschrijving van 296 miljoen dollar in verband met de aanschafbedrag van WebTV - met 55 procent omhoog naar 959 miljoen.