NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Maarten Huygen
AMSTERDAM. Een kwartier voor aanvangstijd drukt een hunkerende menigte tegen de glazen deuren. In groepjes komen mensen van alle kanten aanstromen en zoeken ze een gunstige startplaats voor als de deuren opengaan. Ze stoten tegen elkaar aan en dringen naar voren. Het is de veertigste PC-dumpdag in de Amsterdamse Rai, een grootscheepse uitverkoop van software en computers. De wachtenden vormen een doorsnee van de Nederlandse bevolking, blank, zwart en bruin, grootvaders met kleinkinderen, opgeschoten voetbalsupporters, huisvaders in middenklasse-stationcars. Alleen vrouwen ontbreken. Op een enkele getatoeëerde tomboy, vriendin of moeder na schitteren ze door afwezigheid.

Als de deuren openzwaaien, zwermen de mannen snel uit over de stallen om de goedkoopste geheugenmodules, modemkaarten of tweedehands notebooks te kopen. Sommigen verkopers hebben uit oude onderdelen nieuwe computers samengesteld. Oude brokstukken liggen verspreid over de vloer. Er heerst een rosse-buurt-sfeer. De ongeremde opwinding van collectief testosteron. Zenuwachtig verdringen mannen zich voor nieuwe digitale schermen of voor de bakken vol encyclopedieën, spelletjes of technische handigheidjes op cd-rom tegen afbraakprijzen. Er klinkt geronk van race-auto's die over een digitaal circuit op het scherm razen. Hier en daar liggen schijven met naakte vrouwen onder de titel satin seducer of biking bitches. Met joystick of muis kunnen vrouwenfiguren worden uitgekleed of tot suggestieve bewegingen worden aangezet. Dit is de nieuwe wereld van de knutselaars. Ze verzorgen hun hot rod voor de huiskamer. Schone technologie, zonder smeerolie, zonder harde decibels, zonder parkeerheffingen of benzinedampen en met duizenden inwendige mogelijkheden. Ideaal voor een overvol land. Binnen een paar seconden raast de computer over digitale snelwegen, worden totalen berekend of spelsituaties verbeeld. Sommigen maken van hun hobby hun vak. Deze technologie van de toekomst is hoofdzakelijk mannelijk gebleven.

Slechts één op de tien internetsurfers is vrouw. Bij de PC-dumpdag was het percentage vrouwen nog veel lager. Sommige mannen vermommen zich in het elektronische verkeer als vrouwen, zoals bij het oude Shakespeare-theater. Pornokoningen zijn de pioniers op de internetmarkt. Zij testen de vrijheid van meningsuiting uit en experimenteren met het rechtstreeks versturen van bewegende beelden en nieuwe betaalsystemen. Hun successen worden nagevolgd door winkels en warenhuizen. Zo ging het ook met de videoverhuur. Het begon met geile Cindy en eindigde met Mickey Mouse. De Nederlandse informatiesector heeft schreeuwende behoefte aan mensen. Er zijn duizenden goed betaalde vacatures. Toch worden die vooral vervuld door mannen. Ligt dat aan de vrouwonvriendelijke samenleving of aan het verschil tussen man en vrouw? Copieert de computer de wereld van een eeuwenoud patriarchaat, ongastvrij voor nieuwe vrouwelijke invloeden? Of kunnen nieuwe technologieën niet zonder monomane mannelijke draadjesprutsers? Worden vrouwen van soldeerbout en schroevendraaier afgehouden? Moet de samenleving daar genoegen mee nemen? De diginauten hebben hun eigen codes, ontoegankelijk voor buitenstaanders. Tijdens een conferentie deze week over technologie en geslacht van het Belle van Zuilen-instituut voor multiculturele en comparatieve studies werd dit computerjargon door sommige aanwezigen ontmaskerd als een machtsmiddel van mannen. Met hun eigen technotaaltje zouden mannen hun kennis exclusief binnen de eigen sekse kunnen houden. Feministen zouden de code moeten breken, deconstrueren, om iedereen toe te laten.

Toch is jargon nuttig. Het is de enige manier om helder en precies over technische kwesties van gedachten te wisselen. Tegelijkertijd beknopt en tot op kleinste onderdeeltjes nauwkeurig kunnen geheugens, opslagcapaciteiten en rekensnelheden worden aangegeven. Een ander voordeel is het internationale karakter van de computertaal. Het technische pidgin-Engels gaat gemakkelijk de grenzen over. Aan jargon valt nauwelijks iets te vertalen. Een Koreaan en een Eskimo begrijpen elkaar meteen in gigabytes, Simms en programmeerfoefjes. Een pas geïmmigreerde Iraniër, die verstand van zaken heeft, kan met een autochtoon een uur lang converseren.

,,Heb jij ook zulke last van je interface?''

,,Eerst wel, maar nu heb ik een nieuwe driver.''

Langs geen ander weg zou dergelijk intensief contact bereikt kunnen worden. Net zoals voetbaltaal verbroedert dergelijke conversatie zonder dat socialisatie het doel is.

Jargon is niet gemaakt voor mannen maar het komt wel tegemoet aan de verlegenheid van sommige. Met vaktaal hoeven ze geen gevoelens te uiten. Een gespierde reus, die langdurig en dreigend zwijgt, kan met een vraag over kloksnelheden van zijn pentiumchip worden geanimeerd. Het gevoelsarme woordgebruik houdt het gesprek veilig afstandelijk. Niemand geeft zich bloot. Dat is ook prettig voor extremisten die zich ten koste van alles in hun vak hebben gestort. De gemeenschappelijke aandacht richt zich op het moederboard.

Nu steeds meer mannen leren huilen, vermindert de belangstelling voor bètavakken en technische studies. Ze houden zich liever bezig met de software van het leven zelf, waar technologie slechts een hulpmiddel voor is. De aanwezigheid van vrouwen verandert de sfeer in computerkringen, al wordt het gesprek er niet warmer op. Wie zich het jargon eigen maakt, krijgt toegang tot het gesprek. Bij computerwinkels met nieuwe kant-en-klaar-machines wordt de sekseverdeling al evenrediger. De mannen die afgelopen zaterdag in de Rai nerveus rond de bak met porno-cd's dromden, waren bleu. Volgens een verkoper durven ze de cd's alleen van een man te kopen, nooit van een vrouw.