NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door FRITS ABRAHAMS
Véél justitie op de buis. Nova was op het goede idee gekomen vanuit Brussel een hele uitzending te wijden aan het rapport van de commissie-Dutroux. Wat in alle uitzendingen daarover - ook de Belgische - opviel, was dat de autoriteiten van België aanzienlijk tevredener over de rapportage waren dan de ouders van de vermoorde kinderen.

,,Een doorbraak'', zei Louis Tobback, burgemeester van Leuven en ex-minister van binnenlandse zaken, in Nova. Maar een veelgeplaagde moeder aan dezelfde tafel wilde dat niet beamen. Eerst moeten er koppen rollen, vond ze. Tobback wees er Witteman fijntjes op dat wij daar in Nederland na de IRT-affaire ook niet zoveel haast mee hebben gemaakt.

Sonja Barend ontving in B & W advocaat Gerard Spong naar aanleiding van diens boek Leugens om bestwil. ,,Zou u er trots op zijn als u Dutroux op een vormfout kon vrij krijgen?'' vroeg Sonja. ,,Ik zou het zeker uitspelen'', zei Spong, ,,maar een andere vraag is of ik er trots op zou zijn.''

Er zaten meer interessante momenten in dit gesprek. Spong liet, duidelijker dan anders, merken dat een triomf in de rechtszaal hem niet altijd triomfantelijk stemt. ,,Bij de ene cliënt die ik vrij krijg, drink ik een glas champagne, bij de andere niet.''

Op het punt van zijn geheimhoudingsplicht was hij zelfs van mening veranderd. Acht jaar geleden zei hij in 'Sonja op zaterdag' dat hij die plicht nooit zou schenden, zelfs niet als een heroïnedealer hem verteld had dat hij een bom zou laten ontploffen in Sonja's studio. Alleen als zijn moeder in die studio zat, zou hij ingrijpen. ,,De geheimhoudingsplicht mag je als advocaat schenden als er levens mee zijn gemoeid'', zegt Spong nu.

Het grappige was dat Sonja hem ditmaal opnieuw in het nauw dreef. A la Marcel van Dam in 'De achterkant van het gelijk' hield ze hem voor: ,,Een cliënt met aids vertelt u dat hij twintig mensen heeft besmet.'' Spong: ,,Dan doe ik niks.'' Sonja: ,,Zegt u tegen hem: dat moet je die mensen vertellen?'' Spong: ,,Dat zou ik kunnen doen....maar als hij besluit niets te vertellen, ben ik gebonden aan het geheim. Het verschil (met het voorbeeld van 'de bom') is dat hij iets bekent dat reeds gebeurd is.''

Sonja liet hem daarmee, terecht, niet ontsnappen: ,,Anderen kunnen besmet raken.'' Spong: ,,Ik zou het niet zeggen.'' Sonja: ,,En als een van die twintig besmette mensen uw allerbeste vriendin is?'' Spong: ,,Het is een groot dilemma, maar ik zou het niet doen.'' (Sonja zou het hem nóg moeilijker gemaakt hebben door te doen alsof de bewuste cliënt op het punt stond een relatie aan te gaan met die allerbeste vriendin. In dat geval gaat het immers om iets dat nog niet gebeurd is.)

Van geld - dáár maakt hij in ieder geval nooit een geheim van - is Spong nooit vies geweest. Geld speelde ook de hoofdrol in de laatste aflevering van Pro Deo, de 6-delige serie van Ireen van Ditshuyzen over gefinancierde rechtsbijstand. Er werd een somber beeld geschetst van de sociale advocatuur.

Mr. B. Tomlow (ja, die van Het Lagerhuis), ooit een bekende naam in de sociale advocatuur, vertelde over zijn overstap naar de commerciële advocatuur. ,,Het bleek ongelofelijk gemakkelijk. Daar betalen ze je een groot bedrag per uur, in de sociale advocatuur krijg je een fooi van de overheid.'' Advocate B. Ficq bleek voor een deel nog steeds werkzaam in de sociale advocatuur. Ze had als 'commercieel' advocate de 'balpenmoord' gedaan, maar ze wees erop dat die zaak voor haar als pro deo-advocate te kostbaar zou zijn geworden. ,,Dit betekent'', zei ze, ,,dat een vermogend cliënt vrijgesproken kan worden omdat de advocaten alles uit de kast konden trekken. Dat kan Den Haag bestrijden, maar dan moeten ze hier maar eens komen praten.''

Als ik 'Den Haag' was, zou ik inderdaad geen moment aarzelen.

T V   V O O R A F :

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
De Nederlandse televisie legt, als het om documentaires gaat, een merkwaardige voorkeur aan de dag voor ziekten en gebreken. Maar als dat nu toch moet, dan mag de film van Jean-Jacques Beineix over de Franse journalist Jean-Dominique Bauby bepaald een gelukkige aankoop van de IKON heten: zelden is over een ernstig handicapte zo'n onderhoudende, zelfs humoristische film gedraaid - ik zeg het zonder ironie.

Bauby - die in maart van dit jaar is overleden - was de voormalige hoofdredacteur van de Franse editie van het vrouwenblad Elle. In 1995 werd hij door een hersenbloeding getroffen en raakte bijna geheel verlamd. Zijn hersens functioneerden echter nog opperbest, evenals zijn rechterooglid. Met behulp van deze laatste faciliteiten heeft Bauby het bestaan om een heel boek te dicteren. Een redactrice van een Franse uitgeverij nam daartoe plaats naast het ziekbed en las de letters van het alfabet voor in volgorde van afnemende frequentie. Als ze bij de juiste letter was aangeland, knipte Bauby even met zijn ooglid.

Regisseur Beineix is vooral bekend door de speelfilm 37.2 le matin uit 1986, ook bekend onder de titel Betty Blue. Het opmerkelijke van die film was de glamourachtige wijze waarop de ernstige geestesgestoordheid van een mooi meisje (gespeeld door B‚atrice Dalle) in beeld werd gebracht. Diezelfde benadering past Beineix toe in zijn film over Bauby (waarvan de IKON helaas niet de originele titel heeft meegedeeld).

Want de onfortuinlijke journalist moge dan verlamd en afzichtelijk op een bed liggen - zelfs voedsel moet hem met een buisje in vloeibare vorm direct in de maag worden gepompt - maar hij is ontegenzeggelijk de ster. Aan zijn bed verschijnt een stoet aanvallige vrouwen - van de redactrice van de uitgeverij tot de logopediste die een vergeefse poging doet hem weer wat klanken te helpen voortbrengen. Bauby laat niet na hen, binnen de grenzen van zijn mogelijkheden, te charmeren. ,,Wat doet u vanavond?'', dicteert hij zo onverhoeds aan de directrice van de uitgeverij, alsof hij een warmbloedige avond bij kaarslicht in het vooruitzicht wil stellen.

Het revalidatieoord waar dit alles plaatsvindt, draagt niet weinig bij tot de pracht van de film, die bij tijd en wijle meer wegheeft van een speelfilm dan van een documentaire. De instelling ligt aan zee, en er is bovendien een vuurtoren in de buurt, wat goed van pas komt bij de vormgeving van een aantal droomscenes. Maar de voornaamste kracht van de film ligt toch wel in de verbeelding van de ironische visie van Bauby zelf op zijn lot en de andere gehandicapten in de instelling, met als hoogtepunt de tekst die hij tijdens een doorwaakte nacht op het plafond ziet verschijnen: ,,Ik ben geen gehandicapte, maar een mutant''.

Kenmerk, IKON, morgen, Ned.1, 21.54-22.36u.