NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 15 APRIL. China heeft het bezoek uitgesteld dat een handelsdelegatie onder leiding van minister Wijers (Economische Zaken) in juni zou brengen. Reden is de kritiek die minister Van Mierlo (Buitenlandse Zaken) als EU-voorzitter heeft geuit op het naleven van de mensenrechten.

Dit heeft het Chinese ministerie van Buitenlandse Handel en Economische Samenwerking vandaag aan de Nederlandse regering laten weten. China noemt als reden voor het uitstel de ,,recente ontwikkelingen in de bilaterale politieke relaties''.

Van Mierlo uitte zijn kritiek twee weken geleden in de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties in Genève. De bewindsman slaagde er niet in zijn kritiek om te zetten in een door de gehele EU ondersteunde resolutie. Met name Frankrijk, maar ook Duitsland, Italië en Spanje verzetten zich ertegen. Daarop diende Denemarken vorige week een resolutie in waarin China wordt veroordeeld. De Verenigde Staten hebben hun steun toegezegd aan de Deense resolutie, waarover deze week wordt gestemd in de VN-mensenrechtencommissie.

China heeft eveneens wederzijdse bezoeken en een uitwisseling van Deense en Chinese functionarissen afgeblazen. Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken beschuldigde Denemarken van inmenging in interne aangelegenheden. ,,Ze moeten hun confronterende wijze van optreden veranderen'', aldus de Chinese woordvoerder.

De handelsdelegatie van de top van het Nederlandse bedrijfsleven zou van 7 tot en met 14 juni China bezoeken. Vijftig 'captains of industry' hadden onder leiding van Wijers en werkgeversvoorzitter H. Blankert (VNO-NCW) de economische banden aan willen halen.

De Nederlandse regering en Blankert reageren uiterst teleurgesteld op het afzeggen van China. Van Mierlo die op Malta verblijft voor de Middellandse zee-conferentie, reageerde nauwelijks verrast op het uitstel van China: ,,Het lag in de lijn der dingen dat een land als China zoiets doet.'' Van Mierlo noemde de opstelling van China ,,frustrerend voor het werk van de Verenigde Naties''. Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken voegt daaraan toe dat ,,het voor Nederland in het verleden altijd mogelijk was om én economische contacten te onderhouden én een stevige politieke dialoog te voeren, ook over mensenrechten. Jammer dat dat nu niet het geval is.'' Buitenlandse Zaken geeft te kennen dat de Chinese opstelling niet tot een wijziging in het Nederlandse beleid ten aanzien van Peking zal leiden.

Minister Ritzen (Onderwijs) zal eind mei naar China gaan en hij heeft nog niets over een eventueel uitstel gehoord. Hetzelfde geldt voor bezoeken later dit jaar van minister Sorgdrager (Justitie) en Van Aartsen (Landbouw).

Blankert heeft kritiek op minister Van Mierlo. ,,Er is onvoldoende begrip voor gevoeligheden die bij de Chinezen voor de openlijke kritiek bestaan. Het resultaat is onnodig prestigeverlies en schade voor het Nederlandse bedrijfsleven.''

De afgelopen jaren heeft de economische relatie tussen beide landen zich gunstig ontwikkeld. Binnen de EU is Nederland de vierde handelspartner van China, dat jaarlijks voor 3,5 miljard gulden in Nederland afzet. Omgekeerd exporteert Nederland jaarlijks ter waarde van 1,3 miljard gulden. De Nederlandse investeringen in China vertegenwoordigen een veelvoud van dat bedrag.

Het door China aangekondigde uitstel van het bezoek leidt tot uiteenlopende reacties in de Tweede Kamer. ,,Het leidt niet tot afstel'', meent het Kamerlid Van Walsum (D66). ,,Als we ons de mond laten snoeren door landen waar we denken economisch gewin te halen, zijn we op de verkeerde weg.''

Volgens VVD-woordvoerder Hessing heeft Van Mierlo ,,principieel juist maar tactisch onhandig gehandeld''. Omdat Van Mierlo zich niet van de bezwaren van onder andere Frankrijk had vergewist, kwam volgens het Kamerlid de verdeeldheid van de EU aan het licht. Hessing meent dat premier Kok nu naar China moet gaan ,,om de boel recht te trekken''. Voor PvdA-woordvoerder Van Traa komt het uitstel niet onverwacht. ,,Maar ik vind niet dat Van Mierlo China verkeerd heeft aangepakt, we moeten ons zelfrespect behouden.'' Volgende week komt een delegatie van de Chinese Volksvergadering naar Den Haag. Van Traa wil geen wraak nemen door,,dat bezoek af te zeggen. Maar ik wil deze kwestie wel bovenaan de agenda zetten.''

CDA-woordvoerder G. Leers wijdt het uitstel ,,vooral aan onhandig gemanoeuvreer en geklungel'' van het kabinet.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.