NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In Amsterdam, Rialto; Utrecht, 't Hoogt.

Mastroianni vier keer mooi in troebele raamvertelling Ruiz

Door PIETER STEINZ
De zwanenzang van Marcello Mastroianni is het niet, want hierna volgt nog Voyage au début du monde van Manoel de Oliveira. Maar Trois vies et une seule mort ('Drie levens en maar één sterfgeval') is wel een waardig afscheid van de vorig jaar op 73-jarige leeftijd overleden acteur.

Onder regie van Raul Ruiz, de Chileens-Franse regisseur die in Nederland vooral bekend is door Het dak van de walvis, en tegenover onder anderen zijn dochter Chiara, speelt hij een vierdubbelrol in een film die eerder ontzagwekkend dan goed is.

Trois vies et une seule mort is een surrealistische raamvertelling bestaande uit vier 'broodjes aap', of, zoals Ruiz ze noemt, 'stadssprookjes'. In het eerste is Mastroianni een man die even sigaretten gaat halen en vervolgens twintig jaar lang in een appartement tegenover zijn verlaten vrouw woont. In het tweede speelt hij een professor die van de ene dag op de andere gaat zwerven en zich uiteindelijk bindt aan een prostituee met een dubbelleven. Daarna zien we hem nog als geheimzinnige butler in een aan een studentenpaar vergeven landhuis, en als zakenman die op onverklaarbare wijze geconfronteerd wordt met de familie die hij om belastingtechnische redenen heeft verzonnen.

De afzonderlijke episoden, geschreven door Raul Ruiz en Pascal Bouritzer, doen denken aan de romans van Paul Auster, met hun aandacht voor persoonsverwisselingen en spionerende mensen , en aan het werk van Luigi Pirandello, de specialist op het gebied van identiteitsverlies. Het is dan ook onvermijdelijk dat de Mastroianni-personages veel weghebben van Mattia Pascal, de hoofdpersoon van Pirandello's Wijlen Mattia Pascal (1904), dat in de jaren tachtig voor televisie bewerkt werd met Mastroianni in de hoofdrol.

In de laatste episode van Trois vies blijken alle door Mastroianni gespeelde personages afsplitsingen van één en dezelfde persoon; Ruiz maakt het meervoudig persoonlijkheidssyndroom tot een symbool voor de identiteitscrisis van de moderne Europeaan (en laat de in Parijs wonende hoofdpersoon steeds terugkeren in de niet bestaande Rue de Maastricht). Die gewrongen ontknoping doet afbreuk aan de film, maar eerlijk gezegd krijg je als kijker al bij het derde verhaal het idee dat de regisseur de greep op zijn intrigerende materiaal kwijtraakt. Aan de hallucinerende stijl van Ruiz, gekenmerkt door vreemde camerastandpunten, rossig licht en dromerige beelden, ben je dan gewend. Zelfs het innemend schuchtere spel van Mastroianni behoedt je in het uur dat dan nog volgt niet voor verveling.