NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR HENK VAN GELDER
Eens was de radio een onvoorstelbaar populair medium - de enige manier om het hele land in één keer een nieuw liedje te laten horen, en de enige kans voor komieken, vocalisten en orkesten om nationale roem te vergaren. Vóór de televisie die functie overnam, trok de radio ieders aandacht. Het apparaat had een prominente plaats in de huiskamer, meestal op het dressoir, en vormde net zo'n venster op de wereld als later de televisie zou zijn. Tegenwoordig bestaat bij mijn weten zelfs het dressoir niet meer.

Hoezeer de radio van de jaren twintig tot en met de jaren vijftig in het middelpunt stond, blijkt eens te meer uit de tentoonstelling Radiofavorieten die vanaf vandaag te zien is in het bezienswaardige Omroepmuseum in Hilversum: meer dan honderd bladmuziekomslagen, omringd door andere memorabilia, brengen het in beeld. Alleen de titels al: Oome Ko heeft radio van Louis Davids bijvoorbeeld, of het curieuze Mijn tante is verliefd op Vogt, op Vogt van de radio! uit het jaren-dertig-repertoire van de komiek Tummers die tijdens de bezetting een prominent medewerker van de foute radio zou worden. ,,Tante is uit haar hum / tot ze hoort: hallo, hier Hilversum,'' luidde toen nog zijn onschuldige refrein. Het bezongen idool was Willem Vogt, de oprichter van de AVRO, wiens bolhoed in één der vitrines prijkt. Net als twee Snip & Snap-poppen, een muzieknotenschrijfmachine van het type Melotyp uit 1936, een handgeschreven stukje bladmuziek van orkestleider Theo Uden Masman en andere tastbaarheden uit die voorgoed voorbije tijd.

Minstens zo curieus zijn de liederen waarmee de omroepverenigingen zelf hun toenmalige identiteit tot klanken brachten. Ze werden massaal meegezongen, hoe ongeloofwaardig dat nu ook lijkt: het ferme Hallo, hallo, hier is de KRO! (op tekst van Jacques van Tol, die later dezelfde weg zou gaan als Tummers) en ook het in ietwat sloom marstempo getoonzette VPRO-lied De wachters, geschreven door dominee E.D. Spelberg en gecomponeerd door Anthon van der Horst. ,,Tot den strijd, tot den heiligen strijd!'' heette het toen. Ik denk niet dat nu iemand nog op het idee zou komen daarmee in het vervolg de zondagavond van de VPRO te openen.

Alles bij elkaar, met geluidsfragmenten in koptelefoons en een compilatie van archiefbeelden op video, laat zich in Radiofavorieten óók een groot deel van de Nederlandse amusementsgeschiedenis aflezen. Radio en massa-amusement gingen immers samen, zo'n veertig jaar lang.

Radiofavorieten, in het Omroepmuseum, Oude Amersfoortseweg 121-131, Hilversum, t/m 11 mei (eerste paasdag gesloten).