NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE WINTER VIEL vroeg in dit jaar en toen het ijs dik genoeg was voor de Elfstedentocht vond minister van Sociale Zaken Melkert dat het tijd was voor een koudetoeslag voor de minima. Uitgedost met een dikke sjaal en een winterse jas had hij in het goed verwarmde gebouw van de Tweede Kamer de televisieploegen opgetrommeld voor een belangwekkende verklaring. De Kamer was weliswaar met reces, maar hier kondigde de minister zijn hulp aan voor het kleumende volk. Iedereen heeft recht op warmte, zei hij met gevoel voor publiciteit, en een kabinet dat armoede serieus neemt mag niet laten gebeuren dat de mensen de kachel een graadje lager zetten.

Het gebaar viel niet goed bij de collega's in het kabinet, zeker niet bij de beheerder van de schatkist. Gelukkig volgden op de strenge dagen in januari milde weken in februari en maart, zodat de stookkosten deze winter per saldo niet extreem hoog zijn geweest. Dat stelt de minister van Sociale Zaken voor een nieuw dilemma: moest er na de koudetoeslag een warmtekorting worden opgelegd?

DE GRILLIGHEID van het weer kan moeilijk het begrotingsbeleid doorkruisen. Bij zijn aantreden in 1994 heeft het kabinet-Kok gekozen voor een uitgavenkader: over de begrotingsuitgaven zijn afspraken gemaakt die onafhankelijk zijn van de mee- en tegenvallers bij de inkomsten. Deze uitgavendiscipline werkt goed en levert een belangrijke bijdrage aan de verlaging van het overheidstekort. Naleving van het uitgavenkader verklaart ook de afwezigheid van permanent begrotingsgekibbel zoals gebruikelijk in voorgaande kabinetten.

Het kabinet begint deze weken aan de voorbereidingen voor de begroting 1998. Die is politiek belangrijk, want in de lente van 1998 worden verkiezingen gehouden en de regeringspartijen willen ongetwijfeld een 'voel-goed'-sentiment bij de kiezers scheppen. Nu de overheidsfinanciën nagenoeg op orde zijn, de economie voortraast en de belastingmeevallers zich opstapelen, kijken de uitgavenministers begerig naar de schatkist. Ze hebben in totaal zo'n vijftien miljard gulden aan wensen voor 1998 ingediend.

Minister Zalm (Financiën) staat voor de ongemakkelijke taak om gretig graaien te voorkomen. Het uitgavenkader komt hem daarbij zeer van pas, want dit is de politieke meetlat waarlangs Zalm de aanvaardbaarheid van de claims van zijn collega's berekent. Binnen het uitgavenkader is alles mogelijk, extra claims moeten door verschuivingen binnen de departementale begrotingen worden ogpevangen en er zijn nog altijd suggesties voor ombuigingen omdat ministeries niet alle begrote uitgaven realiseren.

CLAIMS VOOR extra uitgaven in 1998 liggen bij Onderwijs (klassenverkleining), Justitie (verruiming van de opvang van tbs'ers), infrastructuur, thuiszorg, werkgelegenheid en armoedebestrijding. Maar de animo om Melkert tegemoet te komen is in Den Haag niet erg groot. De koudetoeslag is al min of meer afgeschoten en misschien was het daarom dat Melkert liet uitlekken honderd gulden armoedetoeslag te zoeken voor de minima met kinderen.

De komende weken zullen er ongetwijfeld vaker plannetjes van bewindslieden in de openbaarheid komen. De eerste plenaire bespreking in het kabinet over de uitgaven '98 staan over veertien dagen op de agenda. Intussen verricht Zalm zijn bilaterale vormingswerk om alle ministers tevreden te stellen. En om het uitgavenkader in stand te houden.