NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

BRINDISI, 15 MAART. Europa moet een interventie in Albanië door middel van een ,,internationale politiemacht'' ,,serieus overwegen''. Dit zegt de Oostenrijkse ex-bondskanselier Franz Vranitzky, die namens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) met de Albanese regering heeft gesproken over de crisis in het land.

Vranitzky kwam tot deze conclusie na gesprekken met de Albanese premier, Bashkim Fino, aan boord van een Italiaans oorlogsschip. Fino had hem verteld dat de autoriteiten in Tirana slechts met buitenlandse hulp de orde in het land kunnen herstellen. Fino vroeg om een interventiemacht van enige duizenden manschappen.

Vranitzky sprak ook met vertegenwoordigers van de oppositie en met rebellenleiders uit de Zuidalbanese steden Gjirokastër, Sarandë en Vlorë. Vranitzky zei dat hij zo snel mogelijk zou praten met de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Van Mierlo, en diens Deense collega Petersen, die voorzitter is van de OVSE. Vranitzky zei dat een beslissing ,,zo snel mogelijk moest vallen''.

Vandaag en morgen komen in Apeldoorn de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie bijeen, onder meer om te praten over Albanië.

Premier Kok zei gisteren na afloop van de ministerraad dat Nederland als voorzitter van de Europese Unie ,,zijn verantwoordelijkheden niet zal ontlopen als het zou gaan om een actieve presentatie in Albanië''. Volgens Kok kan er echter geen beslissing over een interventie genomen worden zonder dat er een mandaat is van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Bovendien moet er een duidelijk militair concept zijn. ,,We moeten blijven nagaan welke initiatieven nodig zijn. Als een interventie wordt overwogen dan moet je exact weten wat je missie is en wat je opdrachten en bevoegdheden zijn'', aldus Kok.

Volgens de minister-president is de situatie in Albanië dermate onduidelijk dat niet kan worden gezegd of een interventie de juiste oplossing is. ,,Het is onduidelijk wie tegen wie vecht. Een anarchie. Hoe kun je bereiken dat de wapens worden neergelegd. Dat is de eerste stap die moet worden gezet. Maar een interventie kan ook leiden tot verdere escalatie'', aldus Kok.

Verder maakte Kok bekend dat vrijwel alle Nederlanders gisteren uit Albanië naar Italië zijn geëvacueerd. ,,Er is nog een uiterst beperkt aantal Nederlanders, onder wie de ambassadeur, in het land achtergebleven'', aldus de premier.

De Verenigde Staten hebben gisteren de evacuatie voor onbepaalde tijd stopgezet nadat twee helikopters door Albanese schutters waren beschoten. De Amerikanen schoten terug, maar besloten toch tot voorlopig uitstel van de evacuatie. Albanese rebellen namen ook een Duitse helikopter onder vuur. De Duitse militairen schoten terug.

Gisteren kwamen met verscheidene schepen ook nog eens zo'n 550 Albanese vluchtelingen in Italië aan. Een Italiaans oorlogsschip met aan boord zo'n negenhonderd evacués, onder wie Nederlanders, kwam gisteravond laat in de Italiaanse havenstad Brindisi aan. Volgens diplomaten in Brindisi bevonden zich aan boord behalve zeker 400 Albanezen ook nog 208 Italianen, 64 Britten, 64 Amerikanen, 50 Kroaten en verder Nederlanders, Duitsers en Canadezen.

Joegoslavië (Servië en Montenegro) heeft de grens met Albanië ,,hermetisch afgesloten'' om de verspreiding van wapens in de provincie Kosovo (voornamelijk bevolkt door opstandige Albanezen) te voorkomen. In Tirana zijn sinds donderdag elf doden en zeker 150 gewonden gevallen. Gistermiddag plunderden opstandelingen verscheidene kantoren van het Rode Kruis in Tirana. Zij staken het hoofdkantoor in brand. Ook verwoestten rebellen het trainingscentrum van de Nederlandse hulporganisatie Dorkas in Korcë. De schade bedraagt zeker 100.000 gulden.

Op zijn eerste persconferentie maakte de Albanese premier Fino bekend dat Bashkim Gazidede, de chef van de Albanese geheime politie SHIK, was afgetreden. ,,Daarnaast heeft hij niet meer de leiding van de operatie ter handhaving van de orde'', aldus de regeringsleider tijdens zijn eerste persconferentie in die functie.

Fino kondigde tevens aan dat de gevreesde SHIK in de toekomst niet meer door de president zal worden gecontroleerd, maar door de regering. Het parlement buigt zich over een voorstel om de censuur van de pers in Albanië op te heffen, aldus Fino.

President Berisha heeft gisteren tegen het Franse persbureau AFP verklaard onder geen beding af te zullen treden maar op zijn post te zullen blijven. ,,Ik zal het land in geen enkele situatie verlaten.'' Eerder deden geruchten de ronde dat Berisha al zou zijn gevlucht.

Tot nog toe heeft alleen Spanje laten weten bereid te zijn troepen beschikbaar te stellen voor een eventuele interventiemacht in Albanië. De Nederlandse premier Kok heeft gisteren met minister Voorhoeve (Defensie) bekeken wat de mogelijkheden voor Nederland zijn als tot een interventie wordt besloten. Hij wilde er niet op vooruitlopen hoe een Nederlandse inbreng eruit zou kunnen zien. De Verenigde Staten zeggen de stabiliteit in Albanië met zorg gade te slaan maar laten initiatieven de crisis op te lossen vooralsnog over aan de Europese landen.

De Verenigde Naties hebben Italië en Griekenland opgeroepen vluchtelingen op te nemen.