NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Tom Cruise

In een serie profielen van gezichtsbepalende filmsterren deze week Tom Cruise, de all-American boy die nu te zien is in de voor een Oscar genomineerde titelrol van 'Jerry Maguire'.

Door PIETER STEINZ

Een zomer geleden, toen de filmversie van de televisieserie Mission: Impossible commerciële triomfen vierde in bioscopen over de hele wereld, werd Tom Cruise een mensenredder. Samen met zijn vrouw Nicole Kidman voer hij met zijn jacht bij Capri, toen hij een rubberboot tegen kwam met vijf opvarenden. De drenkelingen zwierven na een brand op hun schip al een tijdje over de Middellandse Zee; ze werden door Cruise, de actieheld van Mission: Impossible, Top Gun (1986) en Days of Thunder (1990) in een mum van tijd veilig aan land gezet.

Het is het keurmerk van de ware Amerikaanse ster: life imitates art, de kunstenaar wordt als de personages in zijn werk. De redding bij Capri onderstreepte nog eens hoe zeer het leven van Tom Cruise lijkt op een Hollywoodfilm. Hij groeide op in een gebroken gezin, leed aan dyslexie, moest wegens een knieblessure zijn carrière als worstelaar afbreken, werkte als ober en onderhoudsmonteur vóór hij onopmerkelijk debuteerde in de superflop Endless Love (1981), en ontwikkelde zich in een paar jaar tijds tot Hollywoods jeune premier. In 1991 trouwde hij met Nicole Kidman, zijn love interest uit Days of Thunder, en leefde nog lang en gelukkig.

Thomas Cruise Mapother IV, geboren op 3 juli 1962 in Syracuse (New York), is een ster die gemakkelijk te bespotten valt. Is het niet om zijn geringe lengte (die zijn tegenspeelsters dwingt tot opzichtige buk- en krimpcapriolen) of zijn fanatieke lidmaatschap van de Scientology-kerk, dan wel om zijn herkenbare, bijna karikaturale lichaamstaal: de lichtgefronste wenkbrauwen met de ogen als spleetjes eronder, de zelfverzekerde glimlach, de uitgestoken handen met opgestoken duimen. Het is de mimiek van de all-American boy, die Cruise speelde in onder meer de komedie Risky Business (1983), de thriller The Firm (1993), en nu Jerry Maguire.

Al sinds Risky Business en Top Gun is Cruise meer de lieveling van het grote publiek, dat zijn films keer op keer tot kassuccessen maakte, dan van de filmcritici. Zij karakteriseerden zijn acteren in de loop der jaren als non-descript, emotieloos, oppervlakkig en weinig overtuigend. Niet helemaal terecht, want als tot inkeer komende yuppie in Rain Man (met Dustin Hoffman) en als fanatieke militair aanklager in A Few Good Men (tegenover Jack Nicholson) was hij perfect op zijn plaats. Maar wie zijn veel te nadrukkelijke hoofdrollen in Oliver Stone's Born on the Fourth of July en Neil Jordans Interview with the Vampire heeft gezien, begrijpt de reserves.

Een karakteracteur kun je Tom Cruise niet noemen; het is misschien ook geen toeval dat hij zijn beste rollen speelde naast een grote Hollywoodster uit het verleden: Nicholson, Hoffman en zijn grote voorbeeld Paul Newman (The Color of Money, 1986). Maar Tom Cruise is pas 34, en als 'Hollywood's most bankable star' krijgt hij nog ruim de gelegenheid om zich te bewijzen. Per slot van rekening waren ook Nicholson en Newman late starters.