NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

KARTELS VORMEN een pijnlijke herinnering aan de onvolmaaktheid van een markteconomie. De onderhandse bundeling van economische macht druist immers in tegen de gedachte van volledige concurrentie. In veel markteconomieën zijn ongebreidelde machtsconcentraties daarom verboden, of moeten ze zich onderwerpen aan een kritische beoordeling. Nederland kende geen strenge anti-kartelwetgeving en in Brussel werd dan ook smalend gesproken van 'Nederland kartelland'. Deze kwalificatie behoort binnenkort tot het verleden. De Tweede Kamer behandelt op het ogenblik de Wet Economische Mededinging (WEM), waardoor wat kartelvorming betreft niet langer geldt 'ja, mits', maar 'nee, tenzij'. Op enkele uitzonderingen na zijn kartelafspraken verboden. Het gaat daarbij niet alleen om grote machtsconcentraties, maar ook om kleinschalige afspraken van marktverdeling. Een onafhankelijke kartelautoriteit zal toezicht uitoefenen. Daarmee voorkomt Nederland veel toekomstige narigheid met Brussel en sluit het zich aan bij andere Europese landen.

DE WEM IS een voorbeeld van de veranderende economische ordening in Nederland. Hierbij is niet alleen sprake van herwaardering van marktwerking, maar ook van de herziening van de verhouding tussen overheid en markt. Goede marktwerking vereist een daadkrachtige overheid. Omgekeerd heeft de overheid voor haar economische beleid behoefte aan een markteconomie die functioneert. In het debat met de Tweede Kamer heeft Wijers met kracht van argumenten pogingen tot afzwakking van de WEM afgewezen. Op één punt heeft hij evenwel ingebonden. Kleine winkeliers die zijn aangesloten bij een gezamenlijke inkooporganisatie die verplichte afname tegen vaste prijzen bedingt, blijven van de kartelwetgeving uitgesloten. Daarmee kan worden voorkomen dat juist de kleine middenstand zou worden weggeconcurreerd door het grootwinkelbedrijf, met als ongewenst gevolg dat het omgekeerde van de beoogde mededinging zou worden bereikt. Het doel is immers concurrentie, en niet concentratie van economische macht.

Na de versoepeling van de winkelsluitingstijden bereikt Wijers met de nieuwe mededingingswetgeving een tweede mijlpaal in de liberalisatie van de Nederlandse economische ordening. Het is gemakkelijk om dit het resultaat te noemen van de tijdgeest, een uitgestelde inhaalmanoeuvre of de uitvoering van het paarse regeerakkoord. Een markteconomie vergt ambitie en Wijers heeft daaraan politiek vorm gegeven.