NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER
BRUSSEL, 24 FEBR. De NAVO en Rusland hebben gisteravond in Brussel ,,vooruitgang'' geboekt in hun tweede ronde van onderhandelingen over een handvest voor een speciale relatie. Tegelijkertijd blijven er ,,verschillen'' tussen de NAVO en Rusland, dat fel tegen de oostelijke uitbreiding van de alliantie is.

Dit blijkt uit een gezamenlijke verklaring die beide partijen gisteravond uitgaven na drieëneenhalf uur durend overleg tussen NAVO-secretaris-generaal Solana en de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Primakov.

Eerder op de dag zei de Russische president, Jeltsin, te denken dat hij een compromis kan bereiken met president Clinton tijdens hun ontmoeting op 20 en 21 maart in Helsinki. ,,We zijn het eens over de noodzaak van een compromis en ik denk dat we dat compromis zullen bereiken bij de topontmoeting met president Clinton in Helsinki'', aldus Jeltsin. Hij zei ook dat Rusland zal proberen de uitbreiding van de NAVO met landen uit het vroegere Oostblok zo lang mogelijk tegen te houden. ,,We zijn vastbesloten. We zijn tegen de uitbreiding van de NAVO. Onze taak is die zo lang mogelijk uit te stellen en niet toe te staan dat het opnieuw tot een confrontatie komt'', zei Jeltsin nadat hij een krans had gelegd ter gelegenheid van de 'Dag van de Verdedigers van het Vaderland'. Als de NAVO haar besluit tot uitbreiding neemt is het de taak van Moskou ,,die geleidelijk uit te hollen'', zei hij.

De NAVO wil op een top in Madrid in juli de eerste nieuwe leden voor onderhandelingen uitnodigen. Polen, Tsjechië en Hongarije maken nu de meeste kans. Gelijktijdig wil de NAVO met Rusland een handvest overeenkomen. ,,We zitten op schema, we zijn gisteren weer iets dichter tot elkaar gekomen, maar we waarschuwen voor te veel optimisme'', zei een NAVO-functionaris vanochtend.

Bij de NAVO zijn de uitspraken van Jeltsin gisteren ,,zeer positief'' ontvangen, maar diplomaten wijzen erop dat zelfs na een politiek akkoord tussen Jeltsin en Clinton het nog wel tot de top in Madrid kan duren ,,voordat alles in detail is geregeld en op papier staat''. Volgens NAVO-diplomaten bereikten Solana en Primakov gisteravond vooruitgang op alle drie de hoofdpunten die in een handvest tussen de NAVO en Rusland moeten worden geregeld: algemene uitgangspunten zoals het respecteren van de mensenrechten en internationale verdragen; samenwerking bij onder meer crisismanagement, vredesoperaties en nucleaire proliferatie; en een mechanisme voor consultatie in de vorm van een NAVO-Rusland-raad, waarin Moskou een stem - geen veto - krijgt in belangrijke veiligheidskwesties.

Rusland en de NAVO werden het echter ook gisteren niet eens over de status van zo'n handvest. Rusland wil een wettelijk bindend akkoord. Maar de NAVO verkiest een politieke overeenkomst, omdat een wettelijk handvest veel meer tijd en ook ratificatie van alle zestien parlementen in de NAVO en van de Russissche Doema zou vergen.

Een ander terrein waarop volgens NAVO-diplomaten ,,nog veel werk'' met Moskou moet worden verzet, is de ,,infrastructuur'' van een uitgebreide NAVO. Rusland wil de militaire structuur van de NAVO zo ver mogelijk van zijn grenzen houden en zo min mogelijk NAVO-troepen op het grondgebied van nieuwe leden zien. De NAVO wenst evenwel dat de nieuwe leden dezelfde rechten en plichten hebben als de huidige leden. ,,De NAVO wil geen tweede-klas-leden'', zei een NAVO-functionaris vanochtend.

De NAVO heeft al in december verklaard geen plannen te hebben om kernwapens te plaatsen op het grondgebied van nieuwe leden. Ook heeft de alliantie voorgesteld de conventionele wapens in Europa verder te verminderen, door het CFE-verdrag uit 1990, ter beperking van conventionele wapens, aan te passen.

De tweede ontmoeting van Solana en Primakov in vijf weken verliep gisteren, buiten het zicht van de media in Solana's residentie, in een ,,constructieve atmosfeer'', aldus de gezamenlijke verklaring. Maar uit Moskou kwamen gisteren ook nog andere signalen: minister van Defensie Rodionov beschuldigde de NAVO ervan plannen te koesteren om Rusland de controle over zijn eigen kernwapens te ontnemen en ze onder internationaal toezicht te plaatsen.