NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
De VPRO had besloten een hele avond aan 'het kwaad in de mens' te wijden, maar het was zondagavond al nauwelijks meer nodig: zóveel kwaad hadden we toen al moeten verwerken.

Neem het aardige, maar ook wel erg brave portret dat Karel van de Graaf van Albert Heijn maakte. Onvermijdelijk hoogtepunt daarvan was Heijns herinnering aan de moord op zijn ontvoerde broer Gerrit-Jan. De vraag was of hij zich had beziggehouden met de dader.

,,Geen moment'', zei hij. Hij was destijds niet naar de rechtszaal gegaan, en hij had nooit contact gezocht met de man. ,,Misschien was er een driftbui gekomen en had ik hem te pakken genomen.'' Albert Heijn bleek namelijk, zoals hij zelf toegaf, een zeer driftig mens te zijn. Uit één opmerking begreep ik dat Heijn ooit het aanbod had gekregen de dader te laten vermoorden. ,,Ik heb later nog wel eens gehoord, van mijn chauffeur, dat in Amsterdam alles voor elkaar had kunnen komen om hem bij zijn vrijlating overhoop te laten schieten .'' Maar Heijn had geen kwaad met kwaad willen vergelden. ,,Daarmee krijg ik mijn broer niet terug en dan moet er een ander de bak in.'' Wat voor de ene mens 'kwaad' is, is voor de andere mens de onschuld zelve - dat kan de discussies over 'het kwaad' zo buitengewoon gecompliceerd maken. In Buitenhof verdedigde de socioloog E. van Ree welbespraakt de legalisering van harddrugs tegenover CDA-Kamerlid W. van de Camp. (Marcel van Dam had zich de avond tevoren in Het Lagerhuis ook al vurig voorstander van legalisering getoond.) ,,Driekwart van de harddrugsgebruikers gebruikt probleemloos'', stelde Van Ree. Van de Camp richtte zich liever op het kwart dat er wél problemen mee had.

Van Ree gebruikte zelf regelmatig, evenals zijn vrouw en zijn oudste zoon, maar hij voelde zich allerminst een verslaafde. ,,Onder journalisten, kunstenaars en wetenschappers is het gebruik van harddrugs breed verbreid'', aldus Van Ree.

Inderdaad: de lezer moest eens weten hoe een ogenschijnlijk keurige krant als NRC Handelsblad tot stand komt. Dozen vol xtc-pillen op de bureaus, redactievergaderingen in wolken van coke, en een hoofdredacteur die zich uitfreakend over de gangen spoedt. Er zijn plannen om de krant van papier te vervaardigen waarmee tevens joints kunnen worden gedraaid: waarom zou de lezer niet in de extase mogen delen?

Was de technolease eigenlijk wel een 'kwaad' ? Ex-minister Koos Andriessen van Economische Zaken praatte er in Buitenhof over alsof het een groot goed was geweest. Hij moest nogal lachen om al die onnozele bezwaartjes. We dienden te beseffen dat er niets onoorbaars gebeurd was: de technolease was gewoon een royale versie van de autolease. Wat moesten we dan met al die berichtgeving in NRC Handelsblad, vroeg presentator Van Ingen bijna wanhopig. ,,Ik lees al vijftig jaar de NRC, maar dit is mijn NRC niet'', zei de ex-minister ferm. De vraag bleef open of ook de rekenkamer niet meer zijn rekenkamer is. De titel van de thema-avond van de VPRO, Het kwaad in de mens, bleek de lading lang niet helemaal te dekken: het ging alleen over het geweld van de mens. De VPRO had er veel werk van gemaakt. De avond bevatte interessante uitspraken en reportageflarden (de wolvenman!), maar toch bleef het tamelijk taaie televisie: al die talking heads met hun abstracte, elkaar vaak tegensprekende theorieën werden op den duur erg vermoeiend. Na afloop overheerste de kater. Wat was je er wijzer van geworden? De een (De Waal) zoekt de oorzaak van het geweld bij seks en status, de ander (Frijda) bij de ideologie en weer een ander (Bloom) constateert dat al bij kinderen blijkt hoezeer het geweld ingeschapen is. Prof. Wiegman zegt dat 'slechte beelden slechte mensen' maken, maar Bloom wijst er op dat het in Japan, een van de vreedzaamste samenlevingen ter wereld, juist wemelt van de 'slechte beelden' in strips en films.

Van wezens die het al niet eens kunnen worden over 'de technolease', hoef je nooit consensus te verwachten over hun diepste drijfveren.

T V   V O O R A F :

DOOR SIMONE BARNEVELD
Kallam is elf maanden oud en heeft sinds zijn geboorte nog geen nacht doorgeslapen. Zijn nachtelijk gekrijs drijft zijn moeder tot wanhoop. Novolet voert iedere ochtend dezelfde strijd met haar tweeëneenhalf jaar oude dochterje Gabrielle. Gabrielle wil niet eten. Soms houdt ze een hap drie uur lang in haar mond, zonder hem door te slikken of uit te spugen. Ook de achttien maanden oude Victoria brengt haar nachten bijna slapeloos door.

In de documentaire When the bough breaks volgt de Canadese producent Neil Docherty de kinderen en hun moeders drie maanden lang tijdens een therapie in het C.M. Hincks Treatment Centre in Toronto. Neil Docherty was ook verantwoordelijk voor de documentaire The trouble with Evan, een verslag van het dagelijks leven van de gedragsgestoorde Evan, die volgende week door de NPS wordt herhaald. In When the bough breaks worden opnamen, gemaakt in de huizen van de drie gezinnen, afgewisseld met videobeelden van therapiesessies in het Hincks Centre. Die beelden spreken voor zich: de wanhoop en onmacht van de ouders zijn voelbaar.

In de therapie staat de relatie tussen moeder en kind centraal. De vader blijft nagenoeg buiten schot. Uitgegaan wordt van de theorie dat de eerste drie levensjaren van een kind bepalend zijn. Als het kind zich in die jaren niet weet te hechten aan zijn verzorger heeft dat gevolgen voor de rest van zijn leven. Het is een kruis dat hij moet dragen; de kans op leerproblemen en agressief en crimineel gedrag is groot. In de documentaire wordt deze, nogal fatalistische zienswijze gestaafd met resultaten van onderzoek aan de Universiteit van Min nesota. Opponenten komen nauwelijks aan het woord.

In het Hincks Centre leren de moeders tijdens zogenoemde Watch, wait and wonder-sessies door middel van spel beter met hun kinderen te communiceren, hun signalen op te vangen en hun behoeften te begrijpen. Op die manier kan de band tussen hen worden hersteld. Novolet, de moeder van Gabrielle, realiseert zich dat de relatie met hr moeder haar nog steeds parten speelt. Zij was een veel afwezige en dominante vrouw en Novolet is van plan niet dezelfde fouten te maken. Toch zien we haar, met een riem in de aanslag, haar dochter dwingen te eten. Ook tijdens het spelen bepaalt Novolet de regels. De therapieën zijn in alledrie de gevallen succesvol. Aan het eind slapen Kallam en Victoria 's nachts door en Gabrielle komt haar moeder om een boterham vragen. Novolet geeft toe dat zij veranderd is, niet het kind.

When the bough breaks, Ned.3, 20.30-22.00u.