NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
Nederlandse leerkrachten op een islamitische basisschool, daar zou ik alles van willen weten. De vrouwen worden vaak verplicht om hoofddoek en djellaba te dragen, in Ede werd van de mannen al gevraagd hun baard te laten staan. Hoe voelt dat: zo'n hoofddoek als de centrale verwarming hoog staat, went het ooit? Loop je niet de hele dag de werkgever te vervloeken die je daartoe verplicht?

Ik krijg een oekaze van mijn hoofdredacteur: de tv-stukjes dienen voortaan in smoking te worden getikt. Daaruit blijkt meer respect voor de lezer. Ook de bekritiseerde programmamakers zouden het zeer op prijs stellen, al die gemakkelijke, valse, ja smerige kritiek wordt er in één klap aanvaardbaar door.

Mag ik ook een smoking húren? Nee, je koopt er maar een, want we kunnen als deftig avondblad niet hebben dat het bij de ellebogen begint te glimmen.

Zou ik het doen, of zou ik snel onderdak zoeken bij een krant waar je nog in spijkerbroek je kopij mag inleveren? Ik heb tenslotte een aardige baan, de hoofdredactie is heel geschikt, het enige wat ze verder nog van me vraagt is dat ik elke keer vóór en na het schrijven van mijn stukjes drie gebeden ten hemel opzendt. Welke gebeden? Dat mag ik helemaal zelf bepalen.

Mijn liberale hoofdredacteur vindt verder alles best. Hij moet alleen nog even wijzen op een andere mineure beleidswijziging. Hij zal binnenkort namens de directie iemand benoemen die regelmatig op de redactie komt informeren of alles naar wens verloopt. Deze functionaris krijgt een eigen kantoortje op de redactie, zodat hij gemakkelijk bereikbaar is voor iedereen die met brandende vragen zit. Ook voor thuiswerkende redacteuren staat deze functionaris geheel open, sterker nog: hij zal hen af en toe ongevraagd bezoeken, niet om te controleren of ze inderdaad wel thuis werken, maar om meer inzicht te verschaffen in bepaalde oekazes van de hoofdredactie. De functionaris is te herkennen aan zijn volle baard.

Nu ontstaat er een probleem. Al deze mineure beleidswijzigingen beginnen me, opgeteld, toch een beetje te benauwen. Ik zou graag mijn hart eens luchten tegen een buitenstaander, en het wonderlijke toeval doet zich voor dat binnenkort een ploeg van het VARA-programma Zembla op de redactie komt filmen. Zou ik ze vertellen van mijn zorgen? Zou ik ze goed kunnen uitleggen waarom ik nog steeds hier gebleven ben? Of zouden mijn hoofdredacteur en de functionaris dat niet zo prettig vinden?

Wat ik mij vooral afvraag, is of ze bij Zembla wel genoeg alert zullen zijn als ze mij aan de tand voelen. Normaliter zijn ze dat wel bij Zembla, maar ik zag gisteravond toevallig een reportage waarin zo weinig dóórgevraagd werd. Het ging over een islamitische basisschool in Helmond. Vijftien leerkrachten heeft zo'n school, waarvan er dertien Nederlander zijn (en niet-islamitisch!). De onderwijzeressen moeten hoofddoeken dragen. De kindertjes worden gedrild in het opzeggen van ellenlange koranteksten. Er loopt de hele dag namens het bestuur een functionaris rond die alles goed in de gaten houdt. Een beetje een enge man (prachtige volle baard overigens) die beweert dat de islamitische kindertjes op zijn school beter hun identiteit kunnen vinden, wat juist reuze positief zal uitwerken op hun integratie in de Nederlandse samenleving.

Hoe voelt het om op zo'n school als niet-islamitische Nederlander te werken? We kwamen het niet te weten. Het was een brave reportage met veel deskundigen die soms voor, soms tegen deze vorm van onderwijs waren. Maar de mensen die er het best over konden meepraten - die onderwijzende mannen en vrouwen - kwamen nauwelijks aan bod.

Waren ze misschien een beetje bang voor die baard-in-zijn-kantoor? Alleen al de gedachte doet me zweten in mijn smoking.

T V   V O O R A F :

DOOR KARIN DE MIK
Omrop Fryslân zendt als enige regionale omroep uit op de landelijke tv. Fries is de tweede rijkstaal en dat levert de Friese omroep jaarlijks 31 uur en 8 minuten zendtijd op. Samen met Capricorn Film uit Franeker produceerde Omrop Fryslân een vierdelige televisiefilm over Spannenburgh, een gehucht in Zuidwest-Friesland, bekend om zijn 118 meter hoge straalverbindingstoren.

Deze 'plak op ierde' (plek op aarde) ligt op een kruispunt van wegen en water en herbergt tevens het grootste grondwaterpompstation van Nederland. De plek inspireerde regisseur Ernie Damen tot de film Spannenburgh (met een 'h', want de eerste Spannenburger, naar wie de plek genoemd is, schreef zijn naam zo). Hij noemt het Friese gehucht een 'global village': dankzij de moderne communicatie-apparatuur kan er vanuit het plaatsje met de hele wereld worden gecommuniceerd. Damen filmde enkele van de 370 Spannenburgers in hun dagelijkse bezigheden. Hij noemt zijn film - die het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties subsidieerde met 3,5 ton - 'creative documentary': iets tussen een docu-drama en een documentaire in. De hoofdrolspelers introduceren zichzelf, de beelden moeten voor zichzelf spreken, vindt Damen.

Toch zou uitleg hier en daar niet overbodig zijn. In de eerste aflevering stond het echtpaar Eelke en Yfke Bosma centraal. We zagen Yfke onder meer in haar dagboek schrijven en Eelke drie kippen slachten. Omdat de fragmenten voor zichzelf moeten spreken, waren de shots lang, soms te lang. Iemand één kip zien slachten is tot daar aan toe, maar drie is wel erg veel. Het is als kijker wennen aan deze opbouw, waarbij een introductie en verhaallijn ontbreken. De tweede aflevering is informatiever. Prachtige, sfeervolle beelden, zoals de koeien die na een winter op stal soms aarzelend, soms vol opwinding, naar buiten lopen, worden afgewisseld met interessante interviewfragmenten met boeren en boerinnen. Zij verwoorden hun visie op de toekomst, de zorg om grootschaligheid, de opvolging. Jammergenoeg krijgen we pas na afloop op de aftiteling te zien wie wie was. De personen spelen zichzelf vindt Damen, maar een 'rolbezetting' komt in dit verband wat overdreven over.

Spannenburgh. Deel 2. Zondag, Ned.1, 13.00-13.40u.