NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
Je hebt strenge, sluwe en zweverige trainers. Bij Ajax, Feyenoord en het Nederlands elftal kunnen ze erover meepraten. PSV wordt geleid door een trainer wars van donderpreken, prietpraatjes of verdoezelend jargon. Hij onderscheidt zich van zijn collega's door op een vriendelijke manier de waarheid te verkondigen. De Haagse volksjongen gedijt beter in de Brabantse dan in de Zeister bossen. ,,Het is geen schande om voor PSV te werken.''

Precies twee jaar geleden verruilde Dick Advocaat het Nederlands elftal voor PSV. Hij wilde weer dagelijks bezig zijn met een groep. Hij had de wekelijkse spanning van een wedstrijd gemist. ,,De overgang is natuurlijk groot. Bij een club werken is hectischer. Zeven dagen per week, je komt er niet van los. Als je met het Nederlands elftal gewonnen had, kreeg je even tijd om op adem te komen.

,,In mentaal opzicht is het net andersom. Ik kan me bij PSV wel eens een misstap veroorloven. Die kun je de volgende week rechtzetten. Terwijl ik met het Nederlands elftal geen wedstrijd kon verliezen. Ik was vijf jaar assistent geweest, maar die druk was veel groter dan ik van tevoren had beseft. Als bondscoach moet je vaak door schade en schande wijs worden. Er gebeurt zó veel waar je geen grip op hebt.''

Hij vertelt over zijn eerste persconferentie bij het Nederlands elftal, in het najaar van 1992, voor een oefeninterland tegen Italië. ,,Ik had heel braaf vier A4-tjes uit mijn hoofd geleerd. Als een toneelspeler. Helemaal niet spontaan natuurlijk. Prompt verliezen we van Italië en barst de eerste kritiek los. Sindsdien is het eigenlijk nooit meer rustig geworden. Wat heb ik allemaal niet meegemaakt bij Oranje? Gullit geen aanvoerder meer, Van Basten geblesseerd, Gullit weg, Rijkaard vervangen, Gullit terug, Gullit weg. ,,Mag ik dan een beetje trots zijn op de prestaties? Ik heb als bondscoach tweeëneenhalf jaar geen kwalificatiewedstrijd verloren. Ik heb fantastisch gepresteerd, kijk de cijfers er maar op na. Ik ga ook cijfers onthouden, dat heb ik van andere trainers geleerd. Het schijnt een manier te zijn om jezelf te profileren.''

Klinkt hier de verongelijkte oefenmeester, de man die misschien nooit diep gevallen is maar ook nimmer aan het grote succes heeft mogen ruiken? Advocaat hekelt zijn collega's die na een gewonnen wedstrijd van een gouden wissel spreken. Hij wenst niet mee te doen aan die flauwekul.

,,Ik ben geen trainer die na afloop zegt dat we beter zijn gaan spelen door mijn tactische vondst. Terwijl die momenten er natuurlijk wel zijn geweest. Er zijn heel grote trainers die pochen hoe slim het was om de rechtsbuiten naar de linkerkant te halen. Had ik maar wat vaker laten zien hoe goed ik wel ben. Dan hadden de journalisten mijn praatjes klakkeloos overgeschreven en had ik minder kritiek gekregen. Nee dus, zo zit ik niet in elkaar. Ik ga mezelf niet verloochenen. ,,Ik heb wel eens het advies gekregen van een vriend: 'Dick, je moet je gezicht daar laten zien, met die persoon gaan praten.' Daar heb ik dus geen zin in. Ik doe het op mijn manier en blijkbaar doe ik het nog niet zo slecht. Ik kan geen club noemen die ontevreden was over mijn werkwijze. Waar je ook komt, ze zijn allemaal heel lovend. De meeste problemen heb ik met de pers gehad.

,,Sommigen vinden me saai. Anderen zeggen: met Advocaat valt goed te praten. Een van mijn kwaliteiten is dat ik kan relativeren. Ik kan goed met spanning omgaan en een goede sfeer creëren. Of het nu bij PSV of een brandweerelftal is, iedereen weet wat hij doen moet en iedereen krijgt de vrijheid om te voetballen. Toen ik trainer was van DSVP, een amateurclub uit Pijnacker, ging ik op precies dezelfde manier te werk. Ik speel nooit een spel met de spelers. ,,Die twee seizoenen bij Pijnacker waren fantastisch. 's Zomers ging ik kijken of het gras wel wilde groeien. Liep ik in mijn eentje over zo'n veld, zonnetje erbij, heerlijk. Ik ben een stille genieter. Als ik in het buitenland kom en ik zie een stadion, rijd ik er meteen naar toe. Een mooi stadion en een mooi veld, daar doe je het allemaal voor.''

Advocaat geeft eerst aarzelend, een half uur later volmondig toe dat hij als clubtrainer zelfverzekerder is geworden. Hij is ten goede veranderd, zeggen zijn volgers. De geprikkelde reacties op een kritische vraag blijven tegenwoordig achterwege. Hij heeft het hart weer op de tong. Hij is weer de spontane volksjongen uit de Haagse Transvaalbuurt. Zelfs na de ontluisterende bekernederlaag tegen het Noorse Brann Bergen stond hij de pers urenlang te woord. ,,De teleurstelling na die uitschakeling blijft tot het einde van het seizoen. Maar wie moet ik verwijten maken als we minstens acht keer alleen voor de keeper hebben gestaan? Die uitschakeling van vorig seizoen tegen Barcelona kon ik ook redelijk accepteren. We speelden fantastisch. Een gebrek aan ervaring is ons toen opgebroken. Dit jaar kunnen we blessures beter opvangen. In de breedte zijn we verder dan vorig jaar. Alleen missen we met Ronaldo en Wouters twee echte toppers.

,,Met minimale investeringen zijn we geruisloos teruggekeerd aan de top. Er staat een herkenbaar elftal met een herkenbare speelstijl. PSV speelt dit seizoen het beste voetbal van Nederland. Thuis leggen we iedereen onze wil op. Alleen bij uitwedstrijden zijn we nog niet heel evenwichtig, maar dat geldt bijna voor alle clubs in Europa.

,,Als er nu een aantal spelers wegvalt, hebben we adequate vervangers. We hebben een hoop jongens van onder de twintig. Die verhalen dat PSV geen goede jeugd heeft zijn kolder. Hoeveel Rotterdammers spelen er in het eerste van Feyenoord? Alleen Van Bronckhorst. Een paar Brabanders bij PSV is natuurlijk meegenomen, maar als een Rus beter is dan iemand uit Eindhoven dan speelt die Rus.''

Op een training van PSV valt op hoe direct en persoonlijk Advocaat met zijn selectie omgaat. Hij scheldt de ene speler verrot en geeft tegelijkertijd een andere een aai over de bol. Hij is een vaderfiguur met natuurlijk gezag. Tegelijktijd vertoont hij kinderlijke trekjes die zijn populariteit ten goede komen. Zijn markante kop heeft vele gezichten.

,,Ik heb nooit belemmeringen gevoeld met de spelers. Ook niet met de zogenaamde vedetten, de miljonairs in het Nederlands elftal. Ik heb nooit afstand gevoeld. Integendeel. Misschien dat ik achteraf bij het WK in Amerika iets te veel betrokken was bij sommige oudere jongens. Afscheid nemen van Wouters en Koeman en Rijkaard, spelers die mij door dik en dun gesteund hebben, dat viel niet mee. Lijkt me een menselijk trekje.

,,Je zult mij niet zo vaak een speler zien knuffelen. Maar ik kan oprecht ontroerd zijn. Als ik een foto in de krant zie met vier PSV'ers in het Nederlands elftal, word ik emotioneel. Toen ik werd aangesteld bij PSV, was alleen Numan international. Nu zijn het er zeven, de Belgen meegerekend. Dan heb je eer van je werk.''

Van de spelers die onder Advocaat hebben gevoetbald, was alleen Menzo openlijk ontevreden over de samenwerking. De doelman stond vorig seizoen reserve bij PSV en kreeg naar eigen zeggen te weinig aandacht van de trainer. ,,Ik heb dat nooit begrepen. Ik heb Stan toch echt voldoende aandacht gegeven. Iedereen denkt dat ik hem uit het elftal heb gezet, maar dat was voor mijn aanstelling al gebeurd. Misschien dat Van Gaal hem bij Ajax nog meer aandacht heeft gegeven. Dan ben ik blijkbaar tekortgeschoten.''

Hij is de baas maar hij laat zijn spelers in hun waarde. ,,Toen ik bij ADO in het eerste kwam, was ik achttien jaar maar niet zo wijs als die knapen van tegenwoordig. Wat wist ik van de wereld? Wij gingen met ADO voor twee maanden naar Amerika. Ik wist nog net waar het lag. Maar waar San Francisco lag, kon ik niemand vertellen. Er ging een wereld voor me open. Die knapen van tegenwoordig hebben de halve wereld al gezien. Die hoef je geen onzin te verkopen.''

De 49-jarige Advocaat is al dertien jaar actief als coach. Hij ziet de laatste tijd steeds meer generatiegenoten afhaken op het trainingsveld. ,,Als het tijd wordt om te stoppen, zal ik nooit achter een bureau gaan zitten. Als ik stop dan stop ik. Dan ga ik dingen doen waar ik nu geen tijd voor heb. Ontspannen naar een film kijken bijvoorbeeld. Dat is er nu niet bij. Als ik de volgende dag een belangrijke wedstrijd moet coachen, kan ik me moeilijk ontspannen. In de vakantie kom ik ook bijna niet tot rust. Dan hang ik elke dag aan de telefoon met Eindhoven.

,,Er is nog zoveel werk te doen. Ik ben nog nog lang niet klaar bij PSV. De mooie jaren moeten nog komen. Daar wil ik nog van genieten. Wij moeten nog meer uitstraling krijgen. Geen krimp geven bij een achterstand zoals Ajax in zijn beste jaren. Dan ben je een volwassen topclub. Als je dat bereikt hebt, moet je als trainer snel wegwezen. Van Gaal heeft dat niet gedaan. Ik had waarschijnlijk dezelfde fout gemaakt. Je bent toch te veel liefhebber om een elftal op zijn hoogtepunt in de steek te laten.''

Advocaat volgt de recente discussie over een superliga op de voet. ,,Ik betwijfel of een Nederlandse club zich in de toekomst nog kan meten met de Europese top. Ajax ook niet. Wij kunnen niet zoveel investeren als de Spaanse en de Engelse topclubs. Daarom is die Europese competitie zo belangrijk. Jammer voor de kleinere clubs, maar die moeten hun eigen boontjes doppen. De meeste zullen echt wel overleven.'' Horen we hier de voormalige trainer van Haarlem en SVV, de coach die ook in de marge van het betaalde voetbal heeft gewerkt? ,,Ik praat voor mijn eigen belangen. Als coach van Dordrecht zou ik een andere mening hebben. Als coach van PSV vind ik het terecht dat de eredivisie een paar clubs minder gaat tellen. Het kan toch niet zo blijven dat wij in tien dagen vier wedstrijden moeten spelen. Dat houdt geen paard vol.''

Morgenavond speelt koploper PSV in de laatste wedstrijd voor de winterstop tegen Ajax, dat op de vijfde plaats staat. Het veredelde topduel is een herhaling van de wedstrijd om de Supercup. De 3-0 overwinning in augustus zal PSV niet gemakkelijk kunnen evenaren, hoewel Ajax nog steeds gedupeerd is door de vele blessures. ,,Die excuses houden een keertje op. Wij hebben dit seizoen ook een hoop spelers moeten missen, maar daar zul je mij niet over horen. Gelukkig is iedereen nu weer fit. Het lijkt wel of ze de vakantie ruiken.''