NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

TV-standaard maakt alles anders

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG
NEW YORK, 20 DEC. Een revolutie in de huiskamer. Dat kan het compromis betekenen dat onlangs is bereikt door computerproducenten, omroepbedrijven en televisieproducenten over het televisietoestel van de toekomst. Het wachten is nu op de goedkeuring van de Federal Communications Commission (FCC), die toezicht houdt op de invoering.

Binnen vijftien tot twintig jaar zal iedereen een ander soort tv in zijn huiskamer hebben. Sommigen hebben het al de grootste omwenteling genoemd sinds de overgang van radio naar tv. ,,Alles wordt anders'', zegt Reed E. Hundt, voorzitter van de FCC. ,,De verandering is zo groot dat veel mensen het nog niet eens doorhebben.'' De nieuw, digitale televisie biedt een veel scherper beeld en geluid dan wat we nu gewend zijn. Dat daar de toekomst ligt, stond voor iedereen buiten kijf. Het grote probleem was echter dat de diverse partijen het niet eens konden worden over een standaard. De omroepbedrijven kregen haast, omdat ze graag extra kanaalruimte willen, zoals beloofd, en stemden vrij plotseling toe in een compromis. De frequenties zullen gratis worden verdeeld door de FCC, tenzij politici plotseling nog op het idee komen om ze bij opbod te verkopen.

De producenten van consumentenelektronica hebben enige tijd nodig om hun produktie op gang te krijgen. De verwachting is nu dat medio 1998 de eerste nieuwe tv- toestellen op de markt zullen komen. Ze kosten 1500 tot 2000 gulden meer dan de bestaande maar de prijzen zullen gauw dalen. De nieuwe tv's zullen breder zijn en lijken op filmschermen. Doordat de techniek digitaal is, komen er meer kanalen beschikbaar en is het ook mogelijk om bijvoorbeeld tijdens een sportwedstrijd de stand in de competitie even in een venstertje op te roepen.

,,Dit is een belangrijk moment'', zei Paul Misener, die namens chipsproducent Intel aan de onderhandelingstafel zat. ,,Dit is het begin van de toetreding van de computerindustrie in de consumentenelektronica.''

Dit is ook het einde van de jarenlange promotie van wat altijd high-definition tv (hdtv) heette. Dat zou een plaats krijgen naast het huidige analoge signaal. Een aantal grote bedrijven had daarvoor de zogeheten "Grand Alliance' gevormd en was bezig een hdtv-standaard te ontwikkelen, die de computerindustrie aan haar lot overliet. Het zou niet alleen slecht werken op computers, maar die ook duurder maken. Door tussenkomst van een groep bedrijven onder leiding van softwaregigant Microsoft hield de FCC de boot af en dwong de partijen het samen uit te vechten. Er komt nu een standaard voor iedereen.

Eén standaard voor iedereen? Helaas. Er is nog een laatste obstakel dat de kiem kan worden voor een nieuw conflict. De omroepbedrijven wilden dat er achttien verschillende substandaarden werden geaccepteerd voor de wijze waarop het digitale signaal op het tv- scherm wordt gebracht. In de opzet van de "Grand Alliance' waren hun achttien substandaarden allemaal ondergebracht binnen één standaard en de televisie kon automatisch wisselen. De computerwereld was hier niet blij mee - zij heeft een standaard die praktischer is. Grofweg gaat het om twee standaarden die als volgt werken. In de tv-wereld komen beelden per 1/30ste seconde binnen en die worden dan in elkaar gezet (interlacing). Computers ontvangen de beelden sneller en hoeven ze niet in elkaar te zetten (progressive scanning).

De verwachting is dat de eerste toestellen van de volgende generatie alle twee de substandaarden erkennen, maar dat de computers alleen progressive scanning mogelijk maken. Is hier de basis gelegd voor een strijd zoals op videogebied met VHS en Betamax? Volgens sommige betrokkenen is dat beslist niet het geval. Kijkers krijgen hun tv- toestel met beide standaarden. De PC-kijker moet echter oppassen, volgens anderen, omdat de omroepbedrijven kunnen proberen hun interlacing tot standaard te verheffen.

Computerbedrijven wuiven die zorg weg, omdat ze progressive scanning als superieur beschouwen. ,,Persoonlijk denk ik dat interlacing zoiets is als Betamax _ het is een technologie uit 1932'', aldus Jim Burger, een advocaat die Apple vertegenwoordigde tijdens het overleg. Maar was Betamax juist niet het betere systeem dat desondanks het onderspit heeft moeten delven? Ondanks het compromis lijken de twee partijen hun eigen weg te gaan. De computerbedrijven zijn overtuigd van hun betere technologie, de omroepen en televisieproducenten zijn nog steeds heer en meester in de huiskamer. Het is niet ondenkbaar dat een prijzenslag over enkele jaren een verschrikkelijke slachting binnen een van de twee groepen zal veroorzaken.

Negenennegentig procent van de Amerikaanse huishoudens hebben televisie. Dat is een hoger percentage dan van telefoonbezitters en ook het aantal huishoudens met een doorspoelmechanisme in de wc ligt lager. De geplande overgang van analoog naar digitaal neemt minimaal zeven jaar, maar waarschijnlijk vijftien tot twintig jaar in beslag. In het voorjaar van 1998 willen de grote tv-netwerken beginnen met het doorgeven van een digitaal signaal. ,,Mensen zeggen graag dat deze overgang zoiets is als van zwart-wit naar kleur, maar ik denk dat het veel verder gaat: het is meer zoiets als de verandering van radio naar televisie'', aldus Gary Shapiro, hoofd van de Vereniging van Fabrikanten van Consumentenelektronica.