NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
Voor het eerst van mijn leven meegedaan aan Het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Dit programma heb ik altijd voornamelijk beoordeeld op zijn telegenieke aantrekkingskracht, en die is niet bijster groot. Philip Freriks die de pseudo-losse hoofdonderwijzer uithangt (,,Hebben de dames de slappe lach?'') en die je anderhalf uur lang rare hoofdonderwijzerszinnen hoort opdreunen - nee, dat is voor de passieve kijker op het ondraaglijke af.

Aan het Groot Dictee moet je meedoen, anders heeft het weinig zin. Dus daar zat ik met mijn blocnote (bloknoot?) op schoot, ijverig pennend als in mijn slechtste schooljaren. De gezinsleden had ik de deur uitgestuurd, want je wilt niet écht (ècht?) afgaan.

Het ging heerlijk, dacht ik. Als iemand die dagelijks met taal omgaat, kan je niet zóveel overkomen. Dacht ik. Zacht neuriënd walste ik door de zinnen. De adders onder het gras waren moddervette slangen die ik van verre zag bewegen.

Ah, daar hadden we de bekende haviken weer, te midden van de weidse weilanden, en daar begaven we ons als vanzelfsprekend in de heerlijke zonneschijn langs beemd en bosschage - het was er in kakibroek werkelijk heerlijk toeven. Een enkel woordje veroorzaakte enige hoofdbrekens, maar zelfs bij 'cisterciënzerklooster' ging ik trefzeker op mijn doel af.

Toen het afgelopen was, mocht voorzitter Hella Haasse de resultaten evalueren. De 58 deelnemers bleken gemiddeld 27 fouten per persoon te hebben gemaakt in een dictee van acht alineaatjes. ,,Een catastrofaal resultaat, een absoluut dieptepunt'', meende Haasse. Ik was het roerend met haar eens. Per slot van rekening betrof het hier geselecteerde taalhobbyisten én (èn?) prominente Nederlanders en Belgen, van wie de meesten een redelijk geletterde indruk maakten, al durf ik niet voor iedere tv-persoonlijkheid, laat staan politicus, mijn hand in het vuur te steken.

Toen ging ik mijn eigen dictee corrigeren. Al na drie alinea's (alineas?) kreeg ik veel zin enkele ongelukkige slordigheidjes niet mee te tellen, maar ik weerstond de verleiding als een moedig, integer mens en zette verbeten door - tot het bloed op mijn knokkels verscheen.

Achtentwintig fouten! Achtentwintig!

Het was niet te bevatten. Hoe kon dit? 'Vliegezwammen' was goed! 'Dichtgeslibd' goed! 'Onzevaders' goed! Maar dan, maar dan. Het 'T-shirt' moet met kapitaal, evenals de 'Middeleeuwen' , en het is, verdomme, nog altijd hinniken en niet hinneken, en het wordt nu toch echt tijd dat ik onthoud dat te zijner tijd niet aan elkaar moet. En hoe kon ik nou 'rielekst' in plaats van 'relaxed' schrijven? Waren we soms in een vrolijke bui?

Na het zelfverwijt volgt gelukkig de zelfrechtvaardiging. Twee keer had ik dezelfde fout gemaakt - het verkeerde accent - en dat gold vroeger bij ons op school als één fout. Kom ik toch nog, zucht van verlichting, op dat vreselijke gemiddelde. Wat hadden we verder nog? Tja, hoe kon ik nou weten hoe je Roeselare spelt en dat sinjorenstad geen kapitaal heeft?

En hoe vaak had ik, evenals die arme deelnemers op de tv, wel niet gezondigd tegen die lullige, nieuwe spelling? Dat hoef je toch eigenlijk niet mee te rekenen? Nuis zei dan wel in de uitzending dat het dictee wat dat betreft wel meeviel, maar hoe zou hij dan zelf aan zijn 24 fouten zijn gekomen - en collega Frank de Grave aan 43 fouten?

Turven maar weer. In de gauwigheid tel ik bij mij vier fouten tegen de nieuwe spelling. Ik had op méér gehoopt, maar alle beetjes tellen als het gaat om het voorkomen van prestigeverlies.

Het blijft slikken, maar mijn wraak is zoet. 's Morgens had in de Volkskrant, medeorganisator (mede-organisator?) van Het Groot Dictee, een advertentie gestaan van SDU-Standaard, de uitgevers van het Groene Boekje. ,,Vanavond meedoen aan het Nationaal Dictee?'' luidde de kop. In de begeleidende tekst stond: ,,Bereidt u voor met het Groene Boekje of het Verschueren Groot encyclopedisch woordenboek!''

Een taalkenner vertelde me gniffelend - taalkenners háten andere taalkenners - dat het 'Bereid u voor' moet zijn (maar 'Bereidt u zich voor'). Ik geef het maar even door, ook al wil ik er niet te lang over bakkeleien (?) en pietepeuteren (?).