Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
BRUSSEL, 13 DEC. Het was twintig jaar
geleden dat Santiago Bernabeu, de legendarische oud-president van Real
Madrid, tijdens een lunch Michel D'Hooghe, die toen Club Brugge
vertegenwoordigde, bij de arm nam. ,,Onhoud dit zeer goed'', zei hij.
,,Ik maak het niet meer mee, maar het is de televisie die de
voetbalsport zal vermoorden.'' De huidige voorzitter van de Koninklijke
Belgische Voetbal Bond (KBVB) denkt nog vaak aan deze woorden. Zeker nu
zijn ,,vrienden'' van de KNVB in rep en roer zijn door het mislukte
avontuur met Sport7. Hij zegt allerminst te hebben gegniffeld, zoals een
prominente Belgische sportjournalist schreef, toen bekend werd dat de
sportzender er mee ophield. De Belgische voetbalbond heeft door allerlei
omstandigheden nog niet kunnen profiteren van de fors gegroeide
televisie-ruif. ,,Toen ik het hoorde van het faillissement was het voor
mij ook een dreun op het hoofd. Ik heb er absoluut geen binnenpretjes
bij gehad'', zegt D'Hooghe.
Binnen zijn eigen bond heeft de voorzitter altijd gewaarschuwd voor de invloed van tv-contracten. ,,De tempel zit tegenwoordig vol kooplieden. We dienen de spontane evolutie van het voetbal haar weg te laten gaan. Maar we moeten het gouden kalf niet te zeer aan ons binden. De televisie mag niet zo belangrijk worden dat ze de voetbalsport kapot maakt. Met als resultaat dat de tv zich vervolgens van het voetbal afwendt. Dat zie je nu al in bepaalde andere takken van sport, zoals het tennis. Die spons is volledig uitgewrongen.''
Toch kon het Belgische voetbal een financiële injectie goed gebruiken nadat op 15 december 1995, komende zondag een jaar geleden, het Bosman-arrest een einde maakte aan het transfersysteem. Er ontstond een uittocht van topspelers naar het buitenland en veel clubs kwamen in financiële problemen omdat zij de opgevoerde spelerssalarissen niet meer konden betalen. Met name Anderlecht ging gebukt onder de nieuwe situatie. De club van Vanden Stock heeft geen internationals meer in dienst en speelt in de Eerste Klasse vooralsnog geen rol van betekenis.
,,Het enige team dat niet heeft geleden onder het Bosman-arrest is ons nationale elftal'', zegt D'Hooghe op hoge toon. ,,Alle toppers spelen nu in het buitenland en doen daar veel ervaring op. Maar de Belgische competitie bevindt zich in een diep dal omdat wij een pak voetballers verloren. Het is een ramp geweest. Een voetballer verdient al gauw zes, zeven miljoen frank (324.000 tot 378.000 gulden). Dat kan de tweede garnituur niet betalen.
,,De werkloosheid onder profvoetballers is dan ook sterk gestegen. Jeugdvoetballers stappen zonder boe of bah te zeggen over naar een andere club. Het zal jaren duren voordat de clubs deze financiële catastrofe te boven komen. Als dat al gebeurt. Het voetbal in België heeft door het wegvallen van het transfersysteem een verlies geleden van vijf miljard frank (270 miljoen gulden, red.). Er is een zware hypotheek gelegd op de maatschappij. Voetbal dreigt zijn sociale functie als ontspanningsmiddel te verliezen.''
Dat de KBVB of de Europese voetbalbond UEFA de problemen had kunnen voorkomen, bestrijdt D'Hooghe. ,,Niemand heeft dit aan zien komen. Wat hadden we kunnen doen?'' De Belgische bond kent in weerwil van de jurisprudentie nog steeds een bescheiden vergoedingenstelsel. De KBVB verzet zich thans tegen een wetswijziging die behelst dat elke Vlaamse voetballer die minder dan 500.000 frank (27.000 gulden) verdient na 1 januari 1997 een vrije overgang heeft. De Walen gaan hierin niet mee, hetgeen een scheve verhouding veroorzaakt. Het Nieuwsblad citeerde een vertegenwoordiger van een jeugdvoetbalorganisatie die stelde dat ,,de KBVB geen onderaardse kelders nodig heeft om kinderen te binden''. Met het oog op de Dutroux-affaire natuurlijk tegen het zere been. De bond overweegt een schadeclaim. D'Hooghe: ,,In de tien jaar dat ik nu het voorzitterschap van deze bond bekleed, ben ik een uitspraak van dit niveau nog niet tegen gekomen.''
D'Hooghe vraagt zich af wat het alternatief kan zijn voor het transfersysteem in België. ,,Wij dreigen in Europa op voetbalgebied een nieuw Denemarken te worden. Hoewel dat land in '92 nog Europees kampioen werd, vrees ik het ergste. In het buitenland zijn overal andere bronnen van inkomsten. Engeland, Italië, Duitsland, Spanje profiteren van de tv-rechten. In Nederland kreeg elke clubvoorzitter ook drie miljoen gulden cadeau op het nachtkastje. In Frankrijk incasseert een club als Olympique Marseille aan het begin van het seizoen van de gemeente net zoveel geld als Anderlecht in een heel jaar. Dan zijn er natuurlijk de fiscale verschillen. Europese gemeenschap, wat doe je met de oneerlijke concurrentie, de gelijkheid van kansen, als er overal verschillende belastingtarieven gelden?''
Hoewel D'Hooghe lid is van het uitvoerend comité van de wereldvoetbalbond FIFA en waarnemend lid van hetzelfde college van de UEFA ziet hij niets in de plannen van jeugdcontracten. De UEFA heeft vergoedingen voorgesteld voor spelers tot 24 jaar ter compensatie van de opleidingskosten. Maar dit initiatief is volgens D'Hooghe al getorpedeerd door de Europese commissie. ,,Het betekent een aanfluiting voor de vrijheid. Ik wil niemand binden. Ik ben een voorstander van absolute vrijheid. We moeten alleen wel de leefbaarheid van de clubs in stand zien te houden.''
D'Hooghe ziet reikhalzend uit naar het jaar 2000 wanneer Nederland en België samen het Europees kampioenschap organiseren. Vandaag komt het organisatiecomité van Euro 2000 bijeen in Luik en zullen verschillende besluiten worden genomen. Wat betreft de accommodaties moet er in België nog het een en ander gebeuren. Wacht Nederland in feite alleen nog op het Gelredôme, bij de Zuiderburen is nog geen enkel stadion gereed.
,,Als het EK in 1997 zou zijn, dan zouden wij inderdaad niet klaar zijn'', zegt D'Hooghe. ,,Maar in 2000 zullen wij er staan. De Belgen hebben na de Dutroux-affaire dit toernooi nodig om zich positief te profileren in de wereld. De plannen en de financiering van alle accommodaties zijn rond. Vergeet niet dat België de kandidatuur heeft gered. Aanvankelijk kon Nederland alleen Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven aanbieden en waren er nog handtekeningen nodig van vijf steden. Die hebben wij geleverd.''
De voorzitter van de Belgische voetbalbond zal de 118de derby der lage landen van morgen met een apart gevoel beleven. ,,We hebben de laatste jaren steeds met elkaar aan tafel gezeten en nu zijn we sportieve opponenten. Het Nederlandse voetbal beleeft een hoogconjunctuur, België zit in een dal. We strijden voor een ongelooflijk aantrekkelijk wereldtoernooi dat zich onder meer in Parijs en Lille afspeelt aan de achterdeur.''
13 DECEMBER 1996