NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door PIETER STEINZ
Ik zal niet de enige zijn die bij het woord '3-D' meteen denkt aan de beroemde jaren-vijftigfoto van een bioscoopzaal tijdens een driedimensionale filmvoorstelling. De mensen in beeld hebben allemaal hun hoekige witte 3-Dbrilletjes op; ze zien er lachwekkend maar ook een beetje onaards uit - alsof ze zijn weggelopen uit een goedkope horror- of sciencefictionfilm.

Deze laatste associatie heeft iets toepasselijks: toen de stereoscopische cinema in 1953 in zwang raakte (als het antwoord van de filmmaatschappijen op de snel populair wordende televisie), waren het vooral monsters en aliens die in drie dimensies in de bioscoop te zien waren. Het publiek kreeg aanvankelijk geen genoeg van lustmoordenaars met spectaculair graaiende armen en buitenaardse wezens die zo de zaal in leken te stappen.

Geen wonder dus dat de organisatoren van het aanstaande 3-D-festival 'Hef uw glazen!' juist dit soort sensatiefilms hebben geselecteerd. Vanaf morgenavond tot en met woensdag 4 december draaien in het Haags Filmhuis zowel de driedimensionale griezelklassieken House of Wax en The Creature from the Black Lagoon, als de 'sci-fi chiller' It Came from Outer Space en Hitchcocks beroemde moordmysterie Dial M for Murder. Alle films moeten bekeken worden door de bekende witte brilletjes, die bij de zaalingang worden uitgereikt - in twee variaties, want de 3-D-producenten werkten met verschillende systemen om niet alleen in zwart-wit maar ook in kleur diepte te creëren.

De bloeitijd van de 3-D-film duurde maar een jaar of twee; na 1954 was de nieuwigheid (en de lol) er voor het publiek af en stapten de filmmakers over op een nieuwe attractie, CinemaScope; de 3-D-versie van Dial M for Murder bereikte Europa zelfs nooit. Dertig jaar later maakte het procédé nog een kortstondige comeback, in middelmatige griezelfilms als Jaws 3-D, Friday the 13th part III en Amityville Horror III; maar dat neemt niet weg dat voor de merendeel van de Nederlandse bioscoopbezoekers het retrospectief in het Haags Filmhuis de eerste gelegenheid is om een ouderwetse 3-D-ervaring op te doen.

Wie nog nooit een 3-D-film heeft gezien, kijkt zijn ogen al uit bij de begintitels, die soms op een armlengte afstand in de zaal lijken geprojecteerd. Daarna volgen in een snel tempo de sensationelere effecten: handen steken uit het scherm, personages lijken vanuit de zaal het doek in te springen, jaren-vijftigboezems priemen naar voren, weggegooide voorwerpen komen recht op je af. Je hebt soms het gevoel dat je je in een bewegende kijkdoos bevindt. In House of Wax, de door André de Toth geregisseerde grandguignol over een moordlustige professor, wordt die gewaarwording nog versterkt doordat de handeling zich voor een groot deel afspeelt in een wassenbeeldenmuseum met achter elkaar geplaatste driedimensionale voorstellingen.

Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat 3-D zo effectief en indrukwekkend zou zijn. Niet alleen de kleuterhorror van House of Wax krijgt een extra dimensie, ook het veel minder opzichtig met 3-D schermende Dial M for Murder, dat door Hitchcocks sublieme spel met interieurperspectieven extra spanning oproept. En geloof het of niet: door een gepolariseerde bril is de ijselijke schoonheid van Grace Kelly dubbel zo mooi.

'Hef uw glazen! - 3-D cinema.' Met o.a. 'House of Wax', 'It Came from Outer Space', 'The Creature from the Black Lagoon', en 'Dial M for Murder'. Do. 28 nov. t/m wo. 4 dec. Haags Filmhuis, Spui 191.