NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur GUUS VAN HOLLAND
ROTTERDAM, 23 NOV. Een onwelriekende geur stijgt op wanneer een lichaam in staat van ontbinding verkeert. Er kan dan een lucht hangen die gelijkenis vertoont met die van een riool. Mogelijk zijn in deze tijd van milieuvervuiling reukorganen enigszins bestand tegen sterke prikkels, anders zou de stank die boven de voetbalwereld heerst menigeen al hebben doen besluiten er voorgoed afstand van te nemen. Financieel gewin en machtswellust hebben nog nooit bijgedragen tot algeheel geestelijk welzijn, dus waarom zouden de mechanismen die dezer dagen door voetballeiders worden aangewend dan wel tot aangenaam verpozen in het ondermaanse leiden.

Morgen wordt in Rotterdam de voetbalklassieker Feyenoord-Ajax gespeeld. In plaats van verhandelingen over de technische en tactische kwaliteiten van beide elftallen staat de aanloop naar dit duel in het teken van bekvechterij tussen verschillende partijbesturen en andere betrokkenen voor wie materiële rijkdom het hoogste doel is. Het is al de chaos ten top dat een wedstrijd eigenlijk niet van de avond naar de middag mag worden verplaatst omdat anders de financiële afspraken tussen de voetbalbond en een tv-zender in het geding komen. Dat deze wijziging op basis van veiligheidsoverwegingen moet plaats vinden, wordt zelfs van ondergeschikt belang geacht.

Het is al bedenkelijk dat een wedstrijd als Feyenoord-Ajax niet kan worden gespeeld zonder de controle van 400 politiemensen. Dat aanhangers van Feyenoord en Ajax niet aan hun lot kunnen worden overgelaten omdat anders de ravage rondom het stadion niet te overzien is en dat clubs met een grote staat van dienst niet in staat zijn hun aanhangers te beheersen, zijn zaken die voetballeiders zich ogenschijnlijk niet meer aantrekken. Ze praten over geld, macht, de verovering van Europa, de wereld en andere triomfen. Wat de leiders van Feyenoord en Ajax uitstralen is rivaliteit en vijandigheid. Ze zeggen het voor de voetballiefhebbers te doen, maar in werkelijkheid zijn het zakenlui die sportiviteit uit het oog verliezen. Het gaat hen om macht. Hun clubs en hun stadions zijn prestige-objecten, fallussymbolen die zich oprichten tot aan het wolkendek. Hun gedrag is dat van pubers die vanaf de stoeprand om het verst urineren.

Ze kunnen heel boos worden, een dikke rimpel op hun voorhoofd toveren en hun borst vooruitsteken als kinderen die hun eerste zelfstandige daad hebben verricht. Zo ordinair als de leiders zich gedragen, zo onbeheersbaar wordt het volk dat deze houding aanziet. De voorzitter van de landelijke profsectie moet zich wel naïef voelen als hij geconfronteerd wordt met de jungle-mentaliteit van de clubpatronen. Zou hij al weten wat de stammenleiders uit Rotterdam, Amsterdam en andere kampongs beweegt zich te gedragen als volksmenners? Weet het volk dat het wordt gehersenspoeld? Morgen zitten de leiders in elkaars nabijheid en lachen ze hun tanden bloot. Op het ereterras heerst een schijn van heiligheid, terwijl beneden op het veld hun voetballers zich naar het leven staan en op de tribunes de aanhangers zich de verbale agressie herinneren die door de leiders werd geuit - en zich daarnaar gedragen. Is het vreemd dat supporters elkaar vijandig bejegenen, zoals spelers op het veld en leiders in en buiten de vergaderzaal?

Zo arrogant als Ajax-voorzitter Van Praag zich deze week opstelde door te dreigen met zijn club een competitie aan te gaan met Europese topclubs in plaats van met RKC, zo arrogant gaat zich onvermijdeijk ook de Ajax-aanhang gedragen. Een abc-tje uit het handboek voor massapsychologie. Ajax zou zich wat bescheidener mogen opstellen nu het in staat van ontbinding verkeert. God weet waarom het nu misgaat met Ajax. Misschien is het zijn straf voor de overmoedige houding en de selectieve perceptie van de Ajax-leiders die niet genoeg konden krijgen van alle triomfen en complimenten. Hun technisch directeur Van Gaal verklaarde in Voetbal International dat een psycholoog in de staf niet nodig is omdat hij in zijn opleiding lichamelijke opvoeding al psychologische kennis heeft opgedaan. Arroganter kan het niet. Bovendien is het een diskwalificatie van de studie (sport)psychologie die zeker vier jaar duurt en van erkende sportpsychologen die zich in Nederland in de NVSP hebben verenigd.

Dat Ajax slecht presteert, is waarschijnlijk meer dan Gods straf. Gebezigde theorieën over blessures en ander ongemak is niet meer dan natte-vingerwerk. Het leven gaat dieper. En is roem niet domweg vergankelijk? Godenzonen bestaan niet, zelfverheerlijking leidt tot teleurstelling en arrogantie tot zelfvernietiging. Wie beweert dat Ajax nog mooi voetbal speelt, nog tot de Europese top behoort en dat een succesvol verleden garant staat voor een succesvolle toekomst, leeft in de wolken.

Ja, laten we het even over voetbal hebben, over het duel van morgen. Misschien dat we er dan van doordrongen raken dat Feyenoord doorgaans dichter bij het aardse bestaan leeft. Rotterdamse voetballers lusten hun tegenstander rauw - vooral voetballers en trainers die menen het voetbal te hebben uitgevonden. Ruw, volgens de beginselen, eenvoudig zullen ze de Amsterdammers tegemoet treden. Reken maar dat Feyenoorders lak hebben aan amusementswaarde. Winnen is heerlijk, verliezen rampzalig, maar daartussen beweegt zich de strijd tussen leven en dood, tussen arbeid en kunst.

Nog nooit is Feyenoord-Ajax in 0-0 geëindigd. Getuige het defensieve spel dat Feyenoord dit seizoen toont en de machteloosheid van Ajax, is zo'n uitzonderlijke uitslag morgen niet onmogelijk. Wie de afgelopen dagen deze ploegen heeft gevolgd, kan geen hoge verwachtingen koesteren. Zoveel armoe doet bijna het geloof in de toekomst van voetbal verdwijnen. Toch schreeuwen de leiders om aandacht en geloof, als een predikant van een trouwhartige gemeente. Geld is macht, televisie is de hemel. Morgen wordt er gevoetbald in Rotterdam. Hoe is niet van belang. Dat er wordt gevoetbald is belangrijker - zeker voor mensen die uit zijn op macht.