NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
Wie boven het maaiveld uitkomt, wordt een kopje kleiner gemaakt. Deze uitdrukking horen wij beroemde landgenoten met graagte gebruiken op momenten van zelfbeklag. De Chinezen blijken een equivalent te hebben dat er als twee druppels water op lijkt en dat misschien zelfs ooit door verre reizigers van China naar Nederland is overgebracht.

,,De vogelkop die eruit steekt, wordt eraf geschoten'', zei de Chinese balling-dissident Harry Wu gisteravond in VPRO's De wereld volgens Dummer, toen hij de uniformiteit van de Chinese samenleving beschreef. Wu was in de studio samengebracht met de naar Nederland uitgeweken dichter Duo Duo. ,,Hij is een echte held'', zei Duo Duo over Wu. De dromer naast de doener. Duo Duo gaf tamelijk abstracte antwoorden waarna Wu begon met: ,,Om iets concreter te worden...'' Zeer interessante mannen waar ik graag een uurtje naar had geluisterd, maar ik vrees dat dat niet mag van de redactie van 'Dummer'. We kregen wat gespreksflarden te horen, verdeeld over het hele programma. Wie voornamelijk in Wu en Duo Duo was geïnteresseerd, moest tot aan zijn knieën door al die andere onderwerpen waden: de Haagse optrekjes van Kamerleden (leuk onderwerp overigens, vooral toen Kamerlid Lansink zijn favoriete cd met carnavalsliedjes opzette: ,,Hier gaat het om het refrein''), kernenergie, afval, Rwanda.

Om die Kamerleden als een soort running gag door de rubriek te strooien, daar viel nog wel iets voor te zeggen. Maar het in mootjes hakken van in aanleg goede interviews en reportages onderga ik elke keer weer als een aanslag op het onderwerp. Ik weet het, Wim Kayzer doet het ook, en soms met succes, maar bij hem wordt het programma altijd door één thema bij elkaar gehouden. Het enige bindende element bij 'Dummer' is die Theo Sontrop-achtige commentaarstem van de fictionele hoofdredacteur, maar die gimmick is te mager om de versplintering van het programma te voorkomen. 'Dummer' dient ons veel kleine hapjes toe, maar na afloop vraag je je af wat je nu eigenlijk precies gegeten hebt.

Als Duo Duo en Wu 's middags in De Plantage bij Hanneke Groenteman hadden gezeten, was er iets memorabelers tot stand gekomen. Zij neemt er de tijd voor om mensen met elkaar te confronteren en over hun specialismen te praten. Ze had gisteren een boeiende uitzending met dominee Nico ter Linden (auteur van de bestseller over de bijbel 'Het verhaal gaat': 60.000 exemplaren in korte tijd) en Mario Molegraaf en Hans Warren die op hun manier de evangeliën hebben vertaald.

De heren zaten al snel tot aan hun nek in de fundamentele religieuze kwesties. Heeft Jezus bestaan? Mario Molegraaf: ,,Ik denk van wel.'' Hans Warren: ,,Nee. Er is niets om te bewijzen dat hij bestaan heeft.'' Ter Linden: ,,Daar valt eindeloos over te discussiëren.'' En God, waar hangt Die tegenwoordig uit? ,,Hij zit boven het dak van ons denken'', meende Ter Linden. Zou hij van daar toekijken hoe het er in Rwanda en Zaïre toegaat? Ter Linden: ,,Ik denk het niet.'' (Maar wat doet Hij dán op dat dak, vroeg ik me af.)

Nóg iemand die gisteren haar boek kwam verkopen op de buis: Sarah Ferguson, ex-echtgenote van prins Andrew. SBS had het interview gekocht van de BBC. (''Dit programma wordt u aangeboden door het weekblad 'Privé', luidde de vooraftekst.) Haar financiële nood moet wel erg hoog zijn - tien miljoen gulden wordt geschat -, anders zou ze nooit de brutaalste interviewer ter wereld, rebbeltante Ruby Wax, hebben ontvangen. Wax praatte onbevangen met de lijfwacht en de butler (,,Ik zou jou wel willen hebben, professioneel dan, niet voor coïtale doeleinden''), ze keek in de ijskast en de badkamer (waar ik wel vijf weegschalen zag staan.)

Het werd een chaotisch gesprek waarin Sarah zich wat meer op de vlakte hield dan haar schoonzus Diana een tijdje geleden op de BBC. Ze bleef opvallend positief over haar ex: ,,Hij gelooft nog steeds in me, hij is mijn vriend.'' Wat ze met Diana gemeen had, was het geloof in een soort samenzwering vanuit het hof, die haar ten val heeft gebracht. (,,De vijand is onzichtbaar, het is het systeem, en de grijze heren erachter.'') En net als Diana leek Sarah een eenzame, doodongelukkige vrouw die zich vertwijfeld afvroeg wat er precies was fout gegaan in haar leven: ,,Je zegt dat ik zo'n fantastisch leven had kunnen hebben, maar ik heb het verpest.'' ''Een eenzame, doodongelukkige vrouw''? Wat schrijf ik nu? Om misverstanden te voorkomen: deze recensie werd u niet aangeboden door het weekblad 'Privé'.

T V   V O O R A F :

DOOR HANS BUDDINGH'
Wie naar Paramaribo gaat, heeft grote kans hem tegen het lijf te lopen. Een sjofel geklede, kalende neger met bril en grijze baard. Altijd draagt hij een gevulde plastic tas bij zich. Die neger is Michaël Slory, voor velen de allergrootste dichter van Suriname.

Hij heeft het ongeluk te wonen in een land, waar de eigen kunst en kunstenaars niet in erg hoog aanzien staan. Zijn dichtbundels verkoopt Slory zelf, op straat, geen ongebruikelijke activiteit voor Surinaamse schrijvers.

Filmer John Albert Jansen heeft Michaël Slory enige tijd gevolgd. De met gevoel gemaakte documentaire En nu de droom over is... is het verdienstelijke resultaat. De titel staat voor Slory's levensloop. Is die levensloop te treurig voor woorden?

De beelden wekken een zekere deernis op met de dichter, maar ook bewondering voor zijn niet aflatende streven. De nationalistische vrienden met wie hij vòòr de onafhankelijkheid naar Suriname terugkeerde om het land vooruit te helpen, zitten al lang weer in Nederland of hebben zich teruggetrokken in comfortabele posities.

Slory vertelt het eigen verhaal, loopt door Paramaribo om bundeltjes aan de man te brengen, geeft gastles aan een kweekschool, reciteert poëzie, kookt een potje in zijn keuken. Zoals een gedicht laat de filmer de beelden en woorden voor zich spreken. ,,Wat motiveert u gedichten te schrijven, terwijl andere collega's van u hogerop komen en u maar boeken loopt te verkopen?'', wil een leerlinge weten. De dichter is onverstoorbaar. Volgens Slory moet een land schrijvers hebben ,,om zich bewust te zijn dat we ook iets kunnen, dat we ook onze eigen taal, onze eigen denkers hebben.'' Schrijven is ,,een steentje in het geheel'' dat geen land kan ontberen.

Als het waar is dat deprivatie tot hogere vormen van kunst leidt, dan lijkt Slory er het bewijs van. Een vrouw heeft hij tot zijn eigen spijt zelden gehad. Maar zijn land Suriname kan hij in zijn poëzie als ware het een vrouw beminnen. Of het voor hemzelf en Suriname ooit beter wordt? De 60-jarige dichter troost zich met de gedachte dat Picasso en Casals nog op hoge leeftijd een mooie vrouw voor zich wisten te veroveren.

,,Ik zal zingen om de zon te laten opkomen...'', zegt Slory in een van zijn dichtregels. Wie hem, na het zien van de documentaire, daarbij wil steunen, spoede zich naar de boekhandel om de gelijknamige bloemlezing aan te schaffen.

Het uur van de wolf: En nu de droom over is... Ned. 3, 23.20-00.12u.