NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

EEN VOORMALIG winkelier in feestartikelen en een ex-medewerker bij een radiopiraat op zee zijn vorige week officieel veelvoudig miljonair geworden door de beursnotering van hun bedrijf Endemol. Beleggers vochten bij wijze van spreken om aandelen te mogen kopen in de theater- en tv-producent. De twee oprichters J. van den Ende en J. de Mol houden overigens een ruime meerderheid van de aandelen en blijven contractueel zeker tot 2004 samen aan de leiding.

Het succes van Endemol zegt iets over de veranderingen in de Nederlandse samenleving en de economie, maar openbaart ook hardnekkige manco's. Endemols groei is typerend voor de opmars van de vrije-tijdsindustrie en de liberalisering van de Nederlandse en Europese tv-sector, die een stroom nieuwe (commerciële) zenders heeft opgeleverd. Deze zenders hebben stuk voor stuk programma's nodig. Nederlanders hebben noodgedwongen (werkloosheid, WAO) of vrijwillig (VUT) steeds meer vrije tijd, die zowel buitenshuis (Endemols theatershows) als voor de buis wordt doorgebracht Endemol is tevens een exponent van de nieuwe werkgelegenheid in de dienstensector: veel parttimers, meer vrouwen dan mannen, en meer dan de helft van de werknemers is jonger dan dertig jaar. Maar ook: er is geen ondernemingsraad. En in sommige opzichten traditioneel: louter mannen in de directie (wel een vrouw tussen de vijf commissarissen). De doorbraak van Endemol is des te sprekender omdat Nederland zo weinig van dit soort 'Amerikaanse' succesverhalen kent. Obstakels bij het beginnen van een onderneming, het woud aan (fiscale) regels en de broodnodige financiering voor groei zijn zwakke punten van de Nederlandse economie. Nederland scoort met het aantal nieuwe ondernemingen op Europese schaal ver onder het gemiddelde. De traditionele bedrijfstakken als containervervoer, vrachtwagenfabricage en staal zijn integraal onderdeel van de economie, maar zij zijn niet de banenmotor van de toekomst.

VOOR ENDEMOL is winstgevende buitenlandse expansie de volgende stap in het groeiproces. De thuismarkt is verzadigd. De internationale mediamarkt is een vechtmarkt. ,,Ik ben ervan overtuigd dat er de komende jaren een paar dooien zullen vallen'', zei Van den Ende zelf vorige week. De beleggers die vorige week zo enthousiast de aandelen opkochten kunnen later niet zeggen dat zij niet waren gewaarschuwd. Groei door overnames, luidt de strategie van Endemol. Daarop valt weinig af te dingen, zij het dat debacles in het verleden hebben geleerd dat managers de risico's gemakkelijk onderschatten.