NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteuren JACO ALBERTS en KOEN GREVEN
Pluspakketen, digitale decoders, doelgroepzenders. De vernieuwde mediawet van staatssecretaris Nuis moet ordening brengen. De reacties daarop zijn echter allesbehalve bemoedigend.

DEN HAAG/ROTTERDAM/HILVERSUM, 28 OKT. Het wetsvoorstel is ,,een monstrum'' zegt Veronica-voorzitter, J. van der Reijden, terwijl het VVD-Kamerlid Van Heemskerck twijfelt of ze haar liberale principes niet overboord moet zetten om nog veel dieper in de chaos in te grijpen.

Sport7 heeft dit weekend weliswaar aangekondigd een jaar later achter de decoder te willen verdwijnen, de voortschrijdende technologie staat er garant voor dat het medialandschap de komende jaren snel zal worden gemoderniseerd.

Antennes verdwenen in de jaren tachtig van de Nederlandse daken en het overgrote deel van de huishoudens werd bekabeld. De kabel alleen zal in de toekomst niet meer genoeg zijn om het groeiende televisieaanbod op de buis te krijgen. En de digitale schotelaanbieders via de satelliet dringen op om het 'kabelmonopolie' te kunnen opblazen.

De contouren van een nieuw landschap tekenen zich af, alleen over de inrichting daarvan zal nog heel wat strijd worden geleverd. Staatssecretaris Nuis heeft inmiddels haast gekregen. Afgelopen juli stuurde hij een voorstel naar de Tweede Kamer om de Mediawet te wijzigen, ook de media moeten worden geliberaliseerd.

Wettelijk moet worden vastgelegd dat de kabelabonnees, en dus met 5,8 miljoen aansluitingen de meeste Nederlandse tv-kijkers, minimaal verzekerd blijven van een aantal zenders, het zogenaamde basispakket. Nuis wil kabelexploitanten voorschrijven twaalf publieke zenders uit binnen- en buitenland beschikbaar te stellen tegen een door de overheid vastgestelde (minimale) prijs. Op dit moment zijn kabelexploitanten wettelijk nog slechts verplicht drie Nederlandse en twee Vlaamse publieke zenders door te geven.

Tegenover die grotere verplichting stelt Nuis aan de andere kant grote vrijheden, de daadwerkelijke liberalisering. Waar kabelmaatschappijen zich tot dusver uitsluitend net als een gemeentelijk elektriciteitsbedrijf als doorgeefluik naar het grote publiek mochten gedragen, mogen ze nu commercieel de boer op.

Als echte 'mediaconcerns' mogen ze grote investeringen gaan doen om een plek op het 'geliberaliseerde' speelveld af te dwingen in de futuristische wereld achter de decoder: themakanalen, thuis winkelen of het opladen van chipknippen, om maar wat te noemen. Kabel- en energiebedrijven als Nuon en Eneco doen inmiddels al, anticiperend op de grootse toekomst, hun 'commerci¨ele jasje' aan, terwijl 'echte' ondernemers als Philips en KPN honderden miljoenen vrijmaken om zo veel mogelijk kabelnetten op te kopen.

,,Er deugt niets van, maar het kan altijd nog erger'', zegt Veronica-voorzitter J. van der Reijden over de voorstellen van de D66-staatssecretaris. Veronica stapte vorig jaar uit het publieke bestel en sloot zich aan bij de Holland Media Groep (HMG) met haar RTL4 en RTL5. Van der Reijden, die in het eerste kabinet Lubbers CDA-staatssecretaris was van het toenmalige ministerie van WVC, vindt dat Nuis met deze voorstellen slechts moet spreken over ,,gereguleerde liberalisering''. ,,In deze wet wordt absoluut geen vernieuwing nagestreefd. Het is een beleid van consolideren. De leidsels laten vieren, maar ze toch zelf stevig in handen houden'', zegt Van der Reijden in het Veronicagebouw te Hilversum.

,,Een basispakket. Wat is dat nou voor een vinding? Waarom moeten er naast de Nederlandse zenders ook Belgische, Duitse en Engelse zenders in. Dat is een gezocht elitair verzinsel. Maar ik weet wel waarom ze dat doen. Het kabinet wil de kabel zoveel mogelijk reguleren en vervolgens noemen ze dat dan liberaliseren. In feite is het gedwongen winkelnering en koppelverkoop, twee zaken waar we al twee decennia vanaf zijn. Wil je echt liberaliseren, geef de consument dan het recht zelf uit te maken wat hij al dan niet in zijn basispakket wil hebben. Maar nu wordt de kabelexploitant zoveel mogelijk ruimte afgepakt. Nuis gaat er bij voorbaat van uit dat de kabelexploitanten hun vrije positie slecht zullen uitleggen en louter op winst zijn belust.''

Als deze wetgeving uiteindelijk door de Tweede Kamer komt, weet de Veronica-baas wel wat er gaat gebeuren. ,,Als Nuis zijn zin krijgt komen de commerci¨ele omroepen in een prisonersdilemma. Ze zullen dan wel met zijn allen in een pluspakket achter de decoder verdwijnen. Sport7 wil bijvoorbeeld minimaal twee gulden per aansluiting hebben, daar gaan de anderen zeker niet onder zitten. Het wordt sowieso duurder voor de kijker''. De Nederlandse commerci¨ele zenders zitten nu geregeld in het diepste geheim om de tafel met de grootste kabelmaatschappijen om een uitweg te zoeken uit dit prisonersdilemma en te praten over een 'Nationaal Pluspakket'. Deels moet dat verklaard worden uit de vurige wens van het nieuwe Sport7 om van de kabelabonnee betaald te krijgen. Maar ook de andere tv-stations willen anticiperen als de nieuwe mediawet wordt aangenomen. Van der Reijden vat nog even in het kort samen hoe hij over de Mediawet denkt: ,,Het is ´e´en monstrum.''

De kabel is van oudsher een nutsvoorziening die net als water en elektriciteit bij de burger is binnengebracht. De kabelvergunningen waren dan ook primair toebedacht aan de gemeenten. Inmiddels is het medium bezig volwassen te worden en dat brengt commercialisering mee, gesymboliseerd door de decoders die speciale 'pluspakketten' voor de kabelconsumenten beschikbaar moeten stellen.

C.V. Martini, die zichzelf voorstelt als de chief executive officer van de afdeling 'kabel tv & telecom' van het in Rotterdam gevestigde Eneco is duidelijk over de voorstellen van Nuis: ,,Als zo'n breed basispakket wordt doorgevoerd kan het nog wel eens heel lang gaan duren voordat er in Nederland decoders komen te staan.'' Martini zit die middag op een huishoudbeurs in de Rotterdamse Ahoy'-hallen. Achter een schot van deNT>