NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
AMSTERDAM, 17 OKT. Het legioen omarmde hem als de nieuwe ster. Louis van Gaal gunde de maker van twee doelpunten een zogenoemde applauswissel en gaf hem ook persoonlijk een staande ovatie bij het verlaten van het veld. Maar was het allemaal wel zo bedoeld? In de nabespreking zal Daniel da Cruz Carvalho, die het liefst luistert naar de naam Dani, vandaag duidelijk worden gemaakt dat er ook een keerzijde zat aan zijn glansrijke Europa-Cupdebuut tegen Glasgow Rangers (4-1). Nadat Paul Gascoigne wegens natrappen van het veld was gestuurd, nam de negentienjarige Portugees, die als aanvallende middenvelder achter de spitsen speelde, het niet zo nauw meer met zijn verdedigende taken. Het was zijn avond, zijn show, en daarom liet hij zich alleen sturen door zijn voeten.

Het spelsysteem van Ajax is heilig. Zo heilig dat het bestuur voor de moeilijke taak staat om er een trainer bij te zoeken. En dus zal ook Dani, al is hij nog zo getalenteerd, zich eraan moeten onderwerpen. Onder het regime van Van Gaal is ruimte voor individuele creativiteit, maar wel in dienst van het collectief.

Dani lijkt geboren voor Ajax. Zijn bewegingen, motoriek, uitstraling en spelinzicht zie je ook terug bij spelers die jarenlang de jeugdopleiding van de club hebben doorlopen. Dani, zoon van een docent filosofie, heeft het van nature. Voor de wedstrijd had hij kennelijk al wat in gedachten. Tot zijn ontsteltenis constateerde hij dat op de achterkant van zijn shirt niet Dani, maar zijn achternaam Carvalho was afgedrukt. Zo wilde hij zich niet presenteren aan de wereld. Met veel overredingskracht kreeg men hem zover dat hij voor deze ene keer in dit tricot zou spelen. Zijn daden waren vervolgens z'n beste visitekaartje. Twee treffers voor rust met het hoofd en een spectaculair schot van dertig meter op de lat waarvan hij later zei: ,,Dat was geen goede trap, anders zou de bal in het doel zijn gegaan.''

Toch klonk er ook kritiek. Dani had bij balverlies aanvoerder Richard Gough het opkomen moeten beletten. Dat deed hij slechts sporadisch. Geen kwestie van een taalbarrière, want hij spreekt vloeiend Engels. Gerard van der Lem, als coach van het tweede team tot dusver zijn trainer, legde uit waarom Dani het nog niet 'begrijpt'. ,,Het kost hem moeite om zich aan te passen bij Ajax. In het Portugese voetbal heeft hij altijd een heel beschermde rol gehad. Daar hoefde hij alleen te voetballen als hij zelf aan de bal was. Achter hem stond een groot blok van verdedigers. In deze wedstrijd dacht hij waarschijnlijk: we hebben een man meer, nu hoef ik niet meer te verdedigen. Maar dat bepalen wij wel vanaf de bank. Het was geen onwil van Dani, maar hij interpreteerde de situatie gewoon verkeerd.''

Van der Lem zegt dat Dani ,,stukje bij beetje'' begint te begrijpen hoe het spelsysteem van Ajax in elkaar zit. ,,Hij is heel coachbaar, heel leergierig en openhartig. Maandag nog speelde hij een wedstrijd mee in het tweede. Linksbuiten Dave van den Bergh haalde een stuk of zes, zeven keer de achterlijn en gaf dan de bal voor. Gabrich trok dan een gat bij het doel, maar Dani stond nooit klaar om de bal in te schieten. Vanavond scoorde hij twee keer bij de verste doelpaal. De les van maandag had hij begrepen.''

De komende tijd zal moeten uitwijzen of Dani de weelde van de status als publiekslieveling kan dragen. In de afgelopen twee jaar heeft hij wat dat betreft een slechte reputatie opgebouwd. Tijdens het vorige seizoen speelde de linksbenige middenvelder voor Sporting Lissabon slechts zeven competitiewedstrijden. Te vaak werd hij volgens de Portugese media in het nachtleven gesignaleerd. Een Europa-Cupwedstrijd tegen Maccabi Haifa ging aan hem voorbij omdat hij zich voor het vertrek naar Israel had verslapen.

Begin dit jaar besloot Sporting Dani, die anderhalf jaar geleden voor de ogen van Ajax-scout Ton Pronk schitterde op het WK voor junioren, uit te lenen aan West Ham United. Maar toen de Portugees in een week twee keer niet op de training verscheen, had hij het ook in Londen verbruid. Het huurcontract werd voortijdig ontbonden en de Pietje Bell van het Portugese voetbal leek op een dood spoor beland. Tot Ajax aanklopte.

In de omgeving van de Arena gedraagt Dani zich vooralsnog als een voorbeeldige prof. Van der Lem: ,,Ik denk dat hij van het verleden heeft geleerd. Ajax was voor hem de laatste kans om nog te slagen bij een Europese topploeg. Hij hoeft op zaterdagavond voor een wedstrijd niet de stad in te gaan. Dan hoor ik het meteen. Want mijn dochter loopt daar dan ook rond.''

De spelers van Ajax hadden snel door dat Dani een bijzondere voetballer is. Marc Overmars: ,,We spelen vaak drie tegen drie. De meeste nieuwkomers hebben daar heel veel moeite mee omdat je snel moet omschakelen van aanvallen op verdedigen. Maar Dani was daar direct heel behendig in. Hij houdt nog weleens te lang de bal bij zich. Dat zal snel veranderen.'' Van Gaal noemde het nieuwe troetelkind van de Arena een ,,meer dan modale voetballer''. Doordat Ajax hem de afgelopen weken vaak moest afstaan aan Jong Portugal heeft hij nog weinig over hem kunnen beschikken. Maar in een korte tijd heeft Dani een ,,voortreffelijke indruk als mens'' op hem achtergelaten.

Johan Cruijff, in de Arena aanwezig als commentator voor de NOS, vindt dat de Portugees vaker moet spelen in de basis van Ajax om zijn talent te kunnen etaleren. ,,Minstens een halve wedstrijd per week, want hij heeft meer kwaliteit dan de anderen.'' In tegenstelling tot de Ajax-staf was Cruijff van mening dat de verdedigende taak van Dani overgenomen had moeten worden door een middenvelder.

Ajax speelde tegen Glasgow Rangers in de eerste helft zoals in zijn beste Europa-Cupwedstrijden. De Amsterdammers ontmoetten echter weinig weerstand in de persoonlijke duels. De povere Schotten, die acht basisspelers misten, kwamen op alle fronten te kort. Toch hadden de Rangers op voorsprong kunnen komen omdat Frank de Boer zowel Brian Laudrup (een positieve uitzondering in het Schotse team) als Paul Gascoigne aan een levensgrote kans hielp. Maar ook doelman Van der Sar was de crisis gisteravond even de baas.

Na 25 minuten bracht Dani het publiek voor het eerst in vervoering door een zachte hoge voorzet van Babangida hard en zuiver in te koppen. Onhoudbaar voor de sterk keepende Theo Snelders. Even later werd Paul Gascoigne door arbiter Krug van het veld gezonden. Nadat de wispelturige Engelsman voor het doel van Van der Sar samen met Bogarde ten val was gekomen, trapte hij de verdediger van Ajax vol op de knie. Met een numerieke meerderheid kreeg Ajax nog meer kansen. Vijf minuten voor rust kopte Dani zijn tweede treffer in het doel uit een voorzet van Overmars. Ronald de Boer: ,,Meestal kunnen of willen voetballers met een mooi gezicht niet koppen.''

Tot de 83ste minuut had Ajax vervolgens moeite om het tempo hoog te houden. Maar na een pass van Bogarde stuitte Ronald de Boer op Snelders en kon Babangida in de rebound 3-0 scoren. Invaller Peter van Vossen gaf Glasgow Rangers, dat ondanks de misère werd gesteund door een fanatieke aanhang, nieuwe impulsen. Ian Durrant rondde een pass van de Zeeuw succesvol af. Maar Nordin Wooter bezorgde Ajax toch nog een royale zege door met een boogballetje de eindstand op 4-1 te brengen.

Glasgow Rangers mist 30 oktober in de thuiswedstrijd tegen Ajax vier geschorste spelers. Gascoigne (rode kaart), Cleland, Gough en Moore (allen tweede keer geel) dienen dan aan de kant te blijven.