NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
Al een hele poos ritselt en kraakt het op de Nederlandse tv van de familie- en bloedbanden. Wij zijn op zoek naar onze wortels, en wij willen dat graag weten.

Progamma's als KRO's Spoorloos en Ik mis je zo van Viola Holt bij RTL 4 zouden niet kunnen bestaan zonder mensen die hun leven nog maar één doel lijken te hebben gegeven: het terugvinden van hun biologische ouders, broers en zusters. Die speurtochten zijn vaak fascinerend en ze worden - zoals Spoorloos - gelukkig met minder sentimenteel effectbejag gemaakt dan vroeger.

Het nadeel is dat genoemde programma's erg op elkaar beginnen te lijken. Bij Viola Holt zat de laatste keer een vrouw die haar moeder voor het gerecht had gedaagd om de naam van haar echte vader te weten te komen. Ze had na vier jaar procederen gewonnen, maar ma blijft het vertikken de naam van de verwekker prijs te geven. De dochter had inmiddels zo'n intense haat ontwikkeld jegens haar moeder dat ze haar alleen nog als 'baarmoeder' wilde aanduiden.

Diezelfde week zat ook in Spoorloos een vrouw die haar vader zocht. Haar moeder was lang geleden gestorven en had een tante op haar sterfbed bezworen nooit de naam van de vader te onthullen. Die tante heeft zich tot op de dag van vandaag kranig aan deze belofte gehouden, ook al wordt ze nu ook bestookt door het team van Spoorloos. Derk Bolt zat in de KRO-studio klaar om tips te verwerken van kijkers. Zijn ploeg stond in de startblokken om met loeiende sirene uit te rukken. Het begon er uit te zien als een nationale actie: zoek pa. Mijn sympathie had het niet: ik moest steeds denken aan die arme, belegerde tante die niets anders doet dan de wens van de gestorvene eerbiedigen.

Haar telefoon gaat.

,,Met Bolt weer. Wie is het nou toch?''

,,Dat gaat u niets aan.''

,,U bent nog niet van ons af.''

Ook in de eerste aflevering van een nieuwe serie van De ronde van Witteman boog men zich gisteravond over 'bloedbanden'. Het ging om mensen 'bij wie de familieband onder druk was komen te staan'. Zoals gebruikelijk bij Witteman, waren er weer een aantal ongemeen boeiende voorbeelden door zijn researchers gevonden.

Een dochter van een 'moffenhoer' had haar Duitse familie opgespoord. Haar vader was dood, maar de kennismaking met broers en zus was een troostende compensatie gebleken. Een andere vrouw, geadopteerd door Nederlanders, was naar Griekenland gereisd om haar zwakbegaafde Griekse moeder op te zoeken. Verbaal contact was niet mogelijk, ze konden elkaar alleen zoenen en omhelzen, maar daar leken ze beiden méér dan tevreden mee. Er sprak zoveel liefde uit hun (gefilmde) ontmoeting dat de tv spontaan veranderde in een traanbuis, en ditmaal zonder dat je je als kijker gemanipuleerd hoefde te voelen.

Een broer van Poncke Princen legde uit wat het weerzien met zijn broer in Indonesië voor hem had betekend: een complete bekering. Ze hadden vijftig jaar geleden in Indonesië in elkaar bestrijdende kampen gevochten, maar de broer koos nu ondubbelzinig voor de (Indonesische) kant van Poncke. Sommige levens zijn als een roman.

En dan was er Mirjam Meijer, de vier jaar jongere zus van Ischa. Haar verhaal kenden we ten dele al uit haar navrante boekje Mijn broer Ischa, waarin ze schrijft: ,,Als ik terugdenk aan Ischa, is het zeker niet met liefde. Ik vond hem niet aardig, niet sympathiek. Als ik hem vergelijk met mijn ouders, dan concludeer ik dat zij, zelfs mijn vader, mij sympathieker waren dan Ischa.''

Haar afkeer van Ischa moet wel érg groot zijn geweest, want in de VARA-studio konden we van haar horen dat ze vol overtuiging tegen haar vader had gezegd: ,,Je bent een heel slechte vader'' en ,,Ik haat je''. In Ischa's publieke optredens herkende Mirjam het gezin van vroeger: altijd schreeuwen, altijd ruzies. Ze kon niet geloven dat de oorlog de enige oorzaak was van dit gedrag: haar vader was altijd een jaloerse, onzekere man geweest.

Het schrijnendst was haar anekdote over die keer dat ze naar het ouderlijk huis was teruggegaan om haar kind te laten zien aan haar moeder. Vader deed het raampje open en zei: ,,Wie bent u, mevrouw?''

T V   V O O R A F :

Zwuifje hedendaagsheid in wereld van Madelief

DOOR MARJOLEINE DE VOS
De boeken van Guus Kuijer over Madelief horen tot de leukste boeken voor kinderen tot een jaar of negen, tien. Van zulke boeken moet dus, dat spreekt vanzelf, iedereen met zijn vingers afblijven: niet opnieuw illustreren (de tekeningen van Mance Post zijn prachtig) niet hertalen, geen musical van maken en al helemaal niet verfilmen met ineens een echt meisje in de hoofdrol en een echt vriendje Robbie - dat kan allemaal niets worden. Maar natuurlijk moest dat toch gebeuren, want niemand kan ooit ergens afblijven. Ineke Houtman en Rita Horst van de VPRO hebben een meisje Madelief gezocht, de boeken herschikt en in elkaar gedrukt tot overzichtelijke afleveringen en vanaf aanstaande zondag is de tweede Madelief-reeks op de televisie te zien. En die is, het valt niet te ontkennen: geweldig.

De maaksters hebben op een verbluffende manier eerbied voor de sfeer en de tekst van de boeken vermengd met een zwuifje hedendaagsheid en verfilmbaarheid. Waardoor Madelief niet meer een typisch jaren zeventig-kind is, maar een jaren negentig-kind dat als ze alleen thuis is met een bak chips op haar buik voor de tv ligt te zappen, zonder dat ze daar verder erg anders van wordt. Ze schreeuwt iets minder dan in de boeken.

Het wonderbaarlijkste van alles is de hoofdrolspeelster zelf, de negeneneenhalfjarige Madelief Verelst. Alsof ze in het geheel niet speelt, ze is gewoon Madelief, daar hoeft verder niemand aan te twijfelen. Alles in deze serie is 'echt' met de echtheid die gestileerdheid weet op te leveren: de stad is echt, al worden er routes gevolgd die niet kunnen bestaan, de school is echt, al is zo'n onderwijzer niet helemaal denkbaar, de kamer van Madelief is echt, het wat stugge zwijgzame vriendje Robbie - wie ernaar kijkt heeft het gevoel in een andere wereld te zijn binnengedrongen, met inbegrip van de bij die wereld horende fantasieen. Het enige mindere aan de verfilming is de moeder van Madelief. Die hoort leuk te zijn, geestig, warm, ook al heeft ze het wel eens druk. Maar Margot Dames maakt van haar een spichtig carrièretrutje dat geen greintje warmte uitstraalt en dat schijnt te denken dat je veel van je kind houdt als je dat maar 's avonds met veel zoenen welterusten zegt. Dat klopt ook binnen de televisiebewerking niet. Madelief is hartveroverend in haar verlangen naar net zo'n groot gezin als dat van Robbie die een sliert broers en zusjes heeft terwijl Madelief alleen is. We zien Madelief een keer opgepropt tussen diverse kinderen en de vader van Robbie op de bank zitten, een koekje soppend in chocola, en ze straalt daarbij zo'n innige tevredenheid uit dat je haar wel een beetje beklaagt om dat ongezellige huis van haar met die magere moeder die er nooit is. Ach, je wilde wel bij Madelief in de klas zitten, en met haar en Robbie over de bouwvallen en halve braaklandjes rondscharrelen en met de hele klas uit de school sluipen om naar Artis te gaan. Dat kan niet natuurlijk. Maar gelukkig is de wereld van Madelief weer zes zondagen op televisie.

Madelief. Zondag Ned.3, 10.05-10.30u.