NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur HANS WAMMES
AMSTERDAM, 3 OKT. De markt is niet Nederland, de markt is de wereld. Dat schreef voorzitter Wim Dik van Koninklijke PTT Nederland exact een half jaar terug in het jaarverslag over 1995. "De klanten zijn mondiaal vertakt en grote concentraties van concurrenten doen de vereiste ondernemingsomvang voor blijvende slagvaardigheid groeien. KPN zoekt en vindt zijn weg in het buitenland', aldus Dik. Dus verbaasde het niet dat hij gisteren aan de andere kant van de aardbol te vinden was

Wel verraste de aard van Diks activiteiten. Was bij grote investeringen en deelnemingen in de voorbije jaren voortdurend dochter PTT Telecom betrokken, ditmaal sloeg PTT Post een grote slag. Nederland lag nog op één oor toen in Sydney werd bekendgemaakt dat KPN een vriendelijke overnamebod uitbrengt op vervoerder TNT. Als over twee weken voldoende aandelen zijn aangemeld (minimaal 90 procent, rechtgevend op uitkoop van andere aandeelhouders), wordt het Australische concern onderdeel van PTT Post en zet het de Nederlandse "postbodes' in één klap op de wereldkaart.

De overnamepremie die KPN betaalt lijkt hoog. Het concern is bereid 48 procent meer te betalen dan de beurswaarde van TNT op 1 oktober. Toch reageerde de Amsterdamse effectenbeurs enthousiast. Het aandeel KPN sloot gisteren op 60,60 gulden, een stijging met 3 procent. Ook aandeelhouders van TNT _ genoteerd in Sydney, Londen en Auckland _ leek de transactie, waar het TNT-bestuur zich unaniem achter schaarde, aantrekkelijk: ongeveer 10 procent van de stukken werd de eerste dag aangemeld.

Oppervlakkig bezien is die geestdrift van KPN-beleggers opmerkelijk. Telecommunicatie, momenteel goed voor bijna tweederde van KPN's omzet, is een lucratieve activiteit. Het rendement daarop is beduidend hoger dan in een arbeidsintensieve, betrekkelijk traditionele en minder "sexy' sector als (post)vervoer. En omdat ook KPN zich ervan bewust is dat elke gulden slechts eenmaal kan worden uitgegeven, ligt het voor de hand dat het geld wordt geïnvesteerd in sectoren met de hoogste marge. PTT Telecom zorgde in het afgelopen halfjaar voor een bedrijfsresultaat van 1,77 miljard gulden op een omzet van 6,92 miljard. Post verdiende op 3,22 miljard omzet, amper de helft van die van Telecom, "slechts' 418 miljoen gulden.

Toch zijn financiële analisten alleszins te spreken over de verrassende manoeuvre van KPN. ,,Het is een knappe move'', zegt Daan Muusers van effectenbank Wesselius. ,,KPN zorgt intern voor evenwicht.'' Inclusief TNT krijgt PTT Post een omvang van 13 miljard gulden, bijna evenveel als PTT Telecom.

Op de Europese telecom-markt wordt momenteel driftig geprivatiseerd. Zo is de beursgang van bijvoorbeeld de reuzen Deutsche Telekom en France Télécom aanstaande. Ieders behoefte tot expansie maakt de verwerving van extra marktaandeel duur. ,,Nu de grote olifanten ook gaan dansen, is er minder ruimte voor PTT Telecom'', stelt Muusers vast. ,,Het is verstandig dat KPN zijn centen besteedt aan Post. Post is in Europa een frontrunner, die zijn positie in deze fase nog betrekkelijk gemakkelijk kan versterken.''

In termen van doelmatigheid en winstgevendheid is PTT Post inderdaad een witte raaf. De meeste postbedrijven in Europa zijn toonbeelden van overbemande, technisch en organisatorisch achtergebleven instellingen, waar de staat jaar in, jaar uit, de rekening voor mag betalen. Het geprivatiseerde PTT Post slaagde er sinds 1991 in zijn omzet op te voeren van 5 naar 6,1 miljard gulden, terwijl bedrijfsresultaat en netto winst meer dan verdubbelden. Niet voor niets noemde financieel bestuurder Cees Griffioen PTT Post bij herhaling ,,de parel in de kroon'' van KPN.

PTT Post onderscheidt zich bovendien van andere postbedrijven doordat het een open oog heeft voor de ontwikkelingen in de markt. Net als andere postbedrijven behaalt het een groot deel van zijn omzet op verzadigde markten (binnenlandse (brief)post, tijdschriften) maar het zoekt veel nadrukkelijker expansie in perspectiefrijke sectoren als pakketvervoer, koeriersdiensten, direct mail en complete logistieke operaties; van transport en opslag, via assemblage en verpakken, tot facturering en incasso toe. Dit is het type dienstverlening waar toepassing van geavanceerde technologie _ voor sorteren, "tracking and tracing', uitgekiende distributieschema's en dergelijke _ voorsprong en winst oplevert.

Juist door de acquisitie van TNT versterkt PTT Post zijn positie op de markt voor logistieke diensten met hoge toegevoegde waarde. In "gewoon' transport is nauwelijks droog brood te verdienen _ neem de containervaart of het wegvervoer. Maar klanten zijn wel bereid goed te betalen voor betrouwbaar vervoer van "tijdgevoelige' zendingen, of het nu om just-in-time leveringen gaat of om zendingen die met de grootste mogelijk spoed bezorgd moeten worden. Met het wereldomspannende distributienet van TNT behoort de Nederlandse onderneming ineens tot de wereldtop. In Europa is ze straks marktleider.

Hoewel KPN synergie-effecten pas wil inboeken voor 1999 en TNT volgend jaar slechts ,,licht'' aan de winst per aandeel bijdraagt, beschouwt de financiële wereld de acquisitie als strategisch juist. Wel wordt met belangstelling afgewacht hoe PTT Post (58.000) werknemers de nieuwe aanwinst zal verteren. Met TNT krijgt het bedrijf er 37.000 collega's bij. In Nederland levert dat zo'n 500 dubbelfuncties op, zo is al vastgesteld, die in principe zonder ontslagen moeten worden weggewerkt. De veronderstelde groei van PTT Post in de komende jaren moet daarbij helpen.