NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur JACO ALBERTS
AMSTERDAM/BUSSUM, 20 SEPT. ,,Digitale betaaltelevisie is een hopeloos overschat fenomeen,'' zei bestuurslid Thomas Middelhoff van Bertelsmann eergisteren toen hij aankondigde dat de Duitse uitgever zijn ambitieuze plannen voor deze wereld van de toekomst voorlopig in de ijskast heeft gezet.

Dat moge waar zijn, maar dan heeft Bertelsmann zelf jarenlang aan die overschatting meegedaan. De uitgever heeft twee jaar lang niets anders uitgedragen dan dat digitale televisie de toekomst heeft en dat een uitgever, die een van de drie grootste mediaconcerns ter wereld is, die slag niet mag missen. Waarnemers in de mediawereld gaan er van uit dat de woorden van Middelhoff vooral een wat onbeholpen manier zijn om zijn gezicht te redden. In werkelijkheid heeft Bertelsmann in het strategische machtsspel om als eerste bij de consument een goedgevulde digitale decoder in huis te brengen op een ongehoorde wijze in het stof gebeten, zo is de heersende opinie.

Deels is die nederlaag te wijten aan ,,de moed van de concurrentie'' zoals Middelhoff ook wel toegaf. Vooral de grote tegenspeler Leo Kirch uit Beieren bleek bereid te zijn miljarden Duitse marken uit te geven aan rechten op Hollywood-films en belangrijke evenementen zoals de eerste twee wereldkampioenschappen voetbal na het jaar 2000. Die rechten zijn van enorm belang om het voor consumenten aantrekkelijk te maken dure digitale apparatuur in huis te halen.

Maar bovenal is Bertelsmann niet in staat gebleken het alternatieve kamp in Europa goed te organiseren. In maart werd er weliswaar een anti-Kirch alliantie gesloten tussen Bertelsmann, Murdoch, en het Franse Canal Plus die allen in Europa digitale plannen hadden, maar binnen een maand viel dit monsterverbond alweer uiteen. Bertelsmann had zijn kans gegrepen het Luxemburgse mediaconcern CLT over te nemen. Murdoch voelde zich tekort gedaan en liep over naar Kirch en Canal Plus was woedend omdat CLT ambitiueuze plannen heeft in Frankrijk die Bertelsmann niet bleek te willen temperen.

Vlak voor de Grand Prix van Duitsland voor formule I-coureurs in juli, waar Kirch zijn digitale zender DF1 lanceerde, werd een wapenstilstand getekend. De decoders van Bertelsmann en Kirch zouden inwisselbaar gemaakt worden en in de toekomst gingen beide concerns een gezamenlijk 'kastje' ontwerpen. Bertelsmann zou met haar 'Club RTL' niet langer op het massapubliek willen richten, maar nog slechts ,,enkele hoogwaardige kanalen'' willen brengen. Twee weken geleden werd duidelijk dat ook Canal Plus definitief afscheid had genomen van Bertelsmann. Het Franse concern nam concurrent Nethold over en beschikte daarmee zowel over de door haarzelf ontwikkelde SECA-technologie, waarmee Bertelsmann zich had verbonden, als over Netholds concurrerende Irdeto-decoder die door Kirch wordt gebruikt. Bertelsmann stond nu in feite alleen en heeft de handdoek in de ring gegooid.

De Duitse uitgever is voorlopig uitgeschakeld en de combinatie Canal Plus-Nethold is een belangrijke speler geworden in het Europese digitale mediaspel, hoewel het nog onduidelijk is wat de precieze plannen zijn. Haar activiteiten strekken zich in elk geval uit van Frankrijk, Spanje en Italië tot Scandinavië en de Benelux. Gisteren zei Nethold- directeur Paul Kenninck op het Nationaal Omroep Congres zelfs dat Nederland op dit moment de grootste digitale markt van Europa is. Vanaf juli van dit jaar brengt Nethold een pakket digitale televisiekanalen op de markt waarvoor speciale satelliet-ontvangstapparatuur met decoder noodzakelijk is. Volgens Kenninck zijn inmiddels al 55.000 decoders besteld, die overigens nog niet allemaal zijn afgeleverd.

Inmiddels is betaaltelevisie ook elders in Nederland een hot-issue geworden. Maandag kwamen de verschillende commerciële zenders in Hilversum bijeen met de grootste kabelbedrijven om te praten over televisie achter de decoder. Kabelmaatschappijen moeten met een antwoord komen op betaaltelevisie-initiatieven via de satelliet en ook het aanbod aan zenders vergroten. Sinds de komst van Sport 7, die per kabelabonnee twee gulden vraagt, is die discussie onder kabelmaatschappijen in een stroomversnelling geraakt. Alleen voor Sport 7 zelf valt te vrezen dat die ontwikkeling nog niet snel genoeg gaat. De zender heeft een miljard gulden uitgegeven aan voetbalrechten, maar kan dat alleen terugverdienen als er behalve reclame-inkomsten ook een grote bijdrage van kijkers tegenover staat. Andere commerciële zenders, waaronder die van de Holland Media Groep (RTL4, RTL5 en Veronica) hebben dezelfde wens, maar hebben aanzienlijk minder haast dan Sport 7. De reacties van kijkers en adverteerders zijn na een maand uitzenden allerminst rooskleurig en het kanaal zal waarschijnlijk slechts het hoofd boven water kunnen houden als ze samen met andere aantrekkelijke zenders achter de decoder wordt gebracht. Wat dat betreft is de Amsterdamse situatie voor Sport 7 een schrikbeeld. Daar heeft kabelbedrijf A2000 de zender vooralsnog in een 'pluspakket' gestopt samen met een aantal middelmatige kanalen.

SBS6-directeur Fons van Westerloo zei dat de bijeenkomst op maandag was georganiseerd op initiatief van Sport 7 dat ,,duidelijk haast'' heeft om betaaltelevisie in Nederland op poten te zetten. Van Westerloo noemde de discussie ,,interessant omdat we nu eens van kabelmaatschappijen hun visie konden horen''. Hij ziet het echter somber in voor Sport 7 omdat een gezamenlijke strategie van 'kabelaars' en tv-kanalen er voorlopig niet in zit. Volgens Van Westerloo laten de kabelbedrijven zich niet opjagen.