NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
Mijn Prinsjesdag begon slecht. Ik zet 's middags de tv aan en het eerste wat ik verslaggeefster Betty Lamers hoor zeggen, is: ,,Wat de koningin aan zal hebben, verklappen we nog even niet.''

Dat was even slikken. Hoezo niet? De (aan)kleding van de koningin, daar doe je het als kijker op zo'n dag toch vooral voor? De troonrede en de commentaren lees je 's avonds wel in de krant. Zelfs het hoedengevecht van de vrouwelijke bewindslieden blijft in de schaduw van de koninklijke outfit. (Mevrouw Terpstra won dit gevecht later overigens glansrijk, niet alleen omdat zij een hoed had gevonden die haar hele schedel omspande - wat op zich al een prestatie van formaat is - maar vooral omdat zij er ontspannen onder bleef glimlachen, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld mevrouw Sorgdrager wier hoed iets te diep over haar ogen was gezakt, zodat we aan haar benarde blik konden zien dat ze voortdurend aan haar hoed moest denken).

De keiharde beslissing van Betty Lamers betekende dat de kijker de hele rijtoer door Den Haag moest volgen. Dat is hard werken. Eerst werd er nog een filmpje vertoond over de kapitein H. Kruishaar, 'algemeen regelingsofficier van de ceremonieën'. Ik had nooit van H. Kruishaar gehoord, hoewel het toch een naam is die je niet snel vergeet, maar het bleek een fantastische man. Hij bracht Prinsjesdag in enkele zinnen tot zijn essentie terug. ,,Waar gaat het allemaal om?'' baste hij. ,,Die koetsier moet zijn paarden soepeltjes kunnen laten lopen. Als het te langzaam gaat, zit die man met gekromde tenen.'' Terwijl hij dit zei, inspecteerde hij zijn troepen, in dit geval 'de studenteneenheden', zijn 'zorgenkindje', omdat ze zo weinig ervaring met exerceren hebben. Gelukkig kon een commentaarstem melden: ,,Kruishaar is tevreden.'' ,,Er is al zoveel ceremonieel over de blommen geholpen'', legde Kruishaar uit, ,,dat het beetje dat we hebben, moet blijven. Ik vind ook dat de koningin de troonrede moet blijven uitspreken.''

Je moet er op zo'n dag wat voor doen als kijker, maar het loont uiteindelijk. Je hoort alleen maar dingen die je tevoren niet of nauwelijks wist. Wie kende de uitdrukking: ,,Over de blommen helpen?'' Wie wist wat een 'blokkenist' is? Een blokkenist is 'de man die een blokje achter de wielen van het rijtuig plaatst als het koninklijk paar uitstapt'.

De teksten van Betty Lamers en haar co-commentator Maarten Slingenberg bevatten zoveel van zulke treffende details en deskundige waarnemingen, dat het leek alsof ze rechtstreeks uit de koker van de Rijksvoorlichtingsdienst kwamen. Ik stel me voor dat achter de twee NOS-commentatoren een nerveus ploegje RVD-voorlichters stond dat telkens nieuwe tekstblaadjes fourneerde.

Dan las Betty weer voor: ,,Had ik u al verteld dat het tuig van het achtspan helemaal nieuw is? Het leer was bijna honderd jaar oud, en het is afgelopen jaar vervangen, een tuigmakerij in België heeft nieuw tuig gemaakt. Uiteraard zijn alle ornamenten, het zogenaamd groot gala-tuigage uit 1880, overgezet op dat nieuwe leer.'' Betty had dit inderdaad al eerder verteld, maar het hinderde niet: de kijker naar Prinsjesdag raakt, sneller dan hij verwacht had, verslaafd aan zulke teksten.

En daar zwenkte de gouden koets, eindelijk, langs het Mauritshuis! ,,Dat is altijd even manoeuvreren, want het is smal daar'', zei Betty. ,,De poorten liggen niet exact in één lijn'', wist Slingenberg, ,,dus er moet voor de tweede poort wat bijgestuurd worden, en daarom is vooral de postiljon op het bijdehandse voorpaard erg belangrijk, hij geeft de goede richting aan die de rest kan volgen.''

Het grote moment was aangebroken. Betty Lamers mocht het van de RVD toch nog voorlezen: ,,Hare Majesteit de Koningin draagt een japon van bordeaux-kleurige kant op een fond van wilde zijde, eigenlijk zijde in satijnweefsel, donkerrood, alles ton sur ton, zeg maar dezelfde kleur in verschillende kleurstellingen, een klein hoedje, een toque, zonder rand, gegarneerd met hanenveertjes.''

Het wás prachtig, en het bleek precies bij de stoel te passen.

T V   V O O R A F :

DOOR PAUL STEENHUIS
Er is iets merkwaardigs aan de hand met het komische programma 'Wees blij met wat je hebt', dat de VPRO vanavond uitzendt. Je krijgt al kijkende namelijk het gevoel dat de hoofdrolspelers, Kamagurka en Herr Seele, beide vooral bekend door hun getekende grappen in dag en weekbladen, veel leuker zijn dan ze in dit programma uit de verf komen. 'Wees blij met wat je hebt' bestaat uit een aaneenschakeling van grappen en sketches, gekoppeld door close-up opnamen van een boeren latende Kamagurka.

Als beiden zelf de vormgeving van hun grappen in handen hebben, dus in hun getekende humor, dan komt vrijwel iedere grap aan, hoe absurd of schrijnend ook ('Kijk een lijkje, het sterft nog een beetje'). Er ontstaat dan een effectvolle kortsluiting tussen tekst en beeld.

Op televisie is dat blijkbaar moeilijker, want de grappen blijven meestal steken in een leuk of absurd bedoelde aanzet, zoals de man (Kamagurka) die met een 'hoge berg' langs de deuren trekt. Al die sketches met snorren en pruiken - ze leiden af van hoe grappig Kamagurka en Herr Seele werkelijk zijn. Dat blijkt het best als er opeens een scène tussen zit waarin beide komieken in een stoel zitten en Herr Seele, onopgemaakt, een mop vertelt aan een nors kijkende Kamagurka.

Even een pauze van leuk doen en mislukte televisie-vormgeving. De VPRO-documentaire-makers Rogier Dijkman en Ren'ee van der Ploeg (o.a. Jonge Helden) worden in de VPRO-gids van deze week met enige nadruk als de vormgevers, de filmers van deze serie gepresenteerd. ,,Drama is makkelijker dan documentaire,'' beweert een van hen, ''Je hebt meer zelf in de hand.'' Misschien ligt daar wel het euvel. Hadden die twee tv-makers maar meer documentaire-achtig gewerkt, en Kama en Seele al grappen bedenkend en vertellend gefilmd. Dat was veel leuker geweest dan al dat halfbakken Monty Python-tje spelen, waarop we deze eerste aflevering getrakteerd worden. Maar wie weet zit er in de volgende afleveringen meer documentaire.

Wees blij met wat je hebt, Ned.3, 20.00-20.30u.