NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR FRITS ABRAHAMS
De enige omroep die de belachelijke voetbaldiarree van een woensdagavond - en dit zegt een voetballiefhebber - het hoofd durft te bieden, is de VPRO. Terwijl de NCRV het moede hoofd in de schoot legt met het Aalsmeerse bloemencorso (''21 praalwagens eren met hun bloemenpracht het werk van het vijftigjarige Unicef'') en de KRO de zoveelste lichtgewicht uitnodigt voor het interviewprogramma Teevee studio, komt de VPRO op Nederland 3 met risicovolle eigen produkties.

Veldpost van Peter van Ingen en Frans Bromet is een nieuw programma dat zich richt op 'de benedenmodale wereld in een afbrokkelende welvaartsstaat'. Dat klinkt pretentieuzer dan het programma blijkt te zijn. De VPRO laat mensen aan het woord die in de marge van onze (stedelijke) samenleving terecht zijn gekomen, de groep waar ook het Sociaal en Cultureel Rapport deze week weer aandacht voor vraagt.

Met Nederland gaat het niet in alle opzichten zo goed als menigeen denkt. Wie dat niet gelooft, moet maar eens met metro of tram de grote steden doorkruisen en hier en daar uitstappen. De VPRO doet dat in Veldpost. Het gebeurt nog enigszins bescheiden en aarzelend - misschien moeten ze nog meer veldwerkers aantrekken - maar het is op zijn minst een veelbelovende poging.

De vorige keer zagen we rottende, poreuze flats in Hoogvliet, gisteren vertelden enkele mannen van in de dertig dat ze zich hadden neergelegd bij het vooruitzicht altijd werkloos te moeten blijven. Eén van hen kwam ook weer uit Hoogvliet - daar moet de VPRO een allesbehalve werkloze veldwerker hebben. Een mevrouw vertelde hoe ze van haar AOW rondkwam, ze gaf enkele tips 'om van klein geld groot geld' te maken. Geen dure bloemkolen kopen in de winter! Ze hield zelfs nog wat geld over om aandeeltjes te kopen. Daarmee wilde ze 'de macht van het geld breken': ,,Geld is een slechte meester, maar een gehoorzame knecht. Als je het geld kunt knechten, maakt het je vrij.''

Waskracht, vorig seizoen al begonnen, brengt ook ongewone berichten uit de samenleving. Het is experimenteler van opzet, met nogal wat vervreemdende camera- en geluidseffecten, en het niveau is zeer wisselend. Maar er zitten soms heel aardige onderwerpen tussen, zoals het groepje jongeren uit Almere die hun verveling voortaan verdrijven met een samenzijn in een eigengemaakt bushokje. De reguliere bushokjes waren al een begrip geworden bij de jongeren van Almere. Ze hingen er altijd rond, het ene groepje ging bij het andere groepje op bezoek. Waarom dan geen eigen bushokje gecreëerd? ,,Dit is mijn tweede huis'', zei een jongen. ,,Tis gezellig.''

De VPRO sloot de avond af met 'Zeeman met boeken' in VPRO-Laat. Dat is inmiddels het enige interessante boekenprogramma op de Nederlandse tv geworden. Er wordt op niveau en met veel passie over boeken gediscussieerd. Literaire reputaties worden niet ontzien, zoals in de literaire kritiek nogal eens het geval is. Gisteravond werd door de forumleden Ieme van der Poel en Maarten van Rossem de vloer aangeveegd met de twee laatste romans van A.F.Th. van der Heijden. ,,Het irriteert me door zijn zielloosheid'' zei Van der Poel. En Van Rossem: ,, Geen moment ben ik ontroerd geraakt, die hoofdfiguur Albert Egberts mag van mij onder de tram komen. Het ontbreekt aan spanning en tempo.'' Ook voorzitter Michaël Zeeman toonde zich kritisch. Aleid Truijens was de enige die het nog enigszins voor Van der Heijden opnam, maar naarmate de discussie vorderde, leek ook zij steeds sceptischer te worden.

Wat mij opviel was de grote discrepantie tussen deze meningen en de jubelende teneur van verreweg de meeste kritieken over Van der Heijden in kranten en bladen. Sommige critici gaven je het gevoel dat de nieuwe Proust in ons midden was opgestaan. Zó betrekkelijk is kritiek, zei de tv-criticus.