NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Op het televisiescherm is een slechts in hotpants geklede dame te zien, bezig zichzelf te betasten. De ongelukkige camera-instelling maakt het moeilijk op haar gezicht de overtuiging af te lezen waarmee ze deze handelingen verricht. Wel is duidelijk waarom het softpornotelevisiestation the Adult channel de film aankondigt als 'Women under canvas': de scène speelt zich af in een kampeertent. Dan verdwijnt het beeld in sneeuw: de tien minuten gratis kijken die het station elke nacht als lokkertje toestaat aan bezitters van een satellietschotel, zijn voorbij. Verder kijken naar de vier uur die 'the Adult channel' elke nacht in petto heeft, is voorbehouden aan de houders van een abonnement, die daarvoor enkele honderden guldens per jaar moeten neerleggen.

The Adult channel is een van de zes televisiestations die elke nacht Europa per satelliet van pornobeelden voorzien. Het kanaal verwerft plotseling een zekere bekendheid in Nederland omdat het Amsterdamse kabelbedrijf A2000 vorige week aankondigde juist dit station in zijn nieuwe pluspakket op te nemen, samen met o.a. de zender Sport 7. Een stap die in kringen van handelaren van smartcards voor satellietzenders enige verbazing wekt. ,,Wie geld over heeft voor een pornostation, geeft het niet uit aan softporno van het soort dat je op Adult channel kunt zien'', meent een van hen. De liefhebbers moeten zich bij dit station immers tevreden stellen met gekuiste versies van films, die in de gemiddelde Nederlandse videotheek in volledige versie te huur zijn. Het best in de markt liggen zenders met hardporno, waarin dus geslachtsdelen en geslachtsgemeenschap worden getoond. Ook daarvan zijn er in Europa inmiddels al drie op de markt. Een daarvan, het Scandinavische TV Eurotica, zal naast het Adult channel binnenkort deel gaan uitmaken van de digitale mogelijkheden die het bedrijf Multichoice aanbiedt aan schotelbezitters in de Benelux.

De tamheid van the Adult channel hangt samen met het feit dat het station uitzendt met een Britse uitzendlicentie en tot nu toe voornamelijk op de Britse markt was gericht. De ITC (Independent Television Commission), de Britse instantie die toezicht houdt op de radio- en televisiestations, verbiedt enigerlei vorm van hardporno onder Britse televisiejurisdictie. Met the Adult channel heeft de ITC geen moeite, evenmin als met het in Londen gevestigde filiaal van het Amerikaanse Playboy television, dat eveneens elke nacht vier uur softporno bijdraagt, in softfocus.

Anders is het met Television X, dat zich ook wel The fantasy channel noemt, en al een aantal malen door de ITC is gewaarschuwd wegens de inhoud van de programma's. Television X gaat in zijn progaganda prat op 'the rudest programming in British television', en munt vooral uit in een bepaald soort van vunzige softporno, bijvoorbeeld talkshows waarin de presentator met graaiende handjes zich gaandeweg steeds verder aan de vrouwelijke gasten vergrijpt. En verder veel in de huiselijke kring vervaardigde filmpjes, een nieuwe trend binnen de pornobranche. ,,De mensen hebben genoeg van al die gestyleerde modellen, ze willen meer porno van de buurvrouw'', aldus een kenner van het pornobedrijf.

Porno speelt veelal een grote rol bij de ontwikkeling van nieuwe media. In de beginjaren van de kabel wemelde het in Amsterdam en andere plaatsen in Nederland van schimmige stationnetjes die 's nachts pornofilmpjes over het kabelnet wisten te sturen, en ook Internet dankt veel van zijn populariteit aan de erotische plaatjes die er te zien zijn. Wat satelliet- en abonneetelevisie betreft heeft porno in Europa echter aarzelend zijn intrede gedaan. Voortrekker was het Nederlandse initiatief Red Hot Dutch, dat in 1993 in de lucht kwam met harde porno en jaarabonnementen verkocht. Wie daarop inging, moest echter na drie maanden constateren, dat Red Hot Dutch van de satelliet verdween omdat het bedrijf zijn rekening bij de satellieteigenaren niet had voldaan. ,,Ik bewaar aan die episode onaangename herinneringen'', vertelt een handelaar in smartcards, de in de decoder gestoken kaartjes waarmee die abonnementen meestal werken. ,,De abonnees bleken veelal lieden die niet zo eenvoudig akkoord gingen met de voortijdige beëindiging van de programma's en eigenhandig verhaal kwamen halen.'' Van restitutie door Red Hot Dutch kon geen sprake zijn: de eigenaren hadden zich inmiddels verder buiten onze landsgrenzen gevestigd.

Na nog een paar soortgelijke avonturen hebben zich thans min of meer stabiele ondernemingen in deze sector gevestigd. Een van de drie Europese stations voor hardporno is Rendez Vous Television dat zich - aldus zijn perswoordvoerder - ziet als een ,,Frans station met Europese roeping en een instrument ter democratisering van de erotiek''. Rendez Vous Television is trouwens de enige van de hier genoemde stations dat ook homoporno in de programmering heeft opgenomen: een van de zeven blokken van vier uur per week is eraan gewijd. Naast veel films, waarvan ongeveer de helft uit Frankrijk afkomstig is, produceert Rendez Vous Television ook eigen (gespecialiseerde) actualiteitenprogramma's.

In de eerste tien maanden van zijn bestaan heeft het station - naar eigen zeggen - 20.000 abonnees in heel Europa geworven. De aloude faam van Frankrijk als land van oh la la heeft daarbij goede diensten bewezen, aldus de woordvoerder. De studio's staan dan ook bij Parijs. Maar zo Frans als het lijkt is Rendez Vous Television goedbeschouwd niet. Het is eigendom van een Luxemburgs bedrijf en werkt met een Zweedse zendvergunning. De CSA, het orgaan dat in Frankrijk de radio- en televisiestations controleert, heeft namelijk vorig jaar aan Rendez Vous Television een uitzendvergunning geweigerd, en ook verboden dat het op Franse kabelnetten wordt aangeboden.

De CSA rechtvaardigde deze beslissingen met bepalingen uit de 'Richtlijn televisie zonder grenzen' van de Europese Unie, waarin het uitzenden van hardporno per satelliet aan banden wordt gelegd - met name ter bescherming van minderjarigen. In de praktijk wordt deze bepaling door de lidstaten van de EU zeer verschillend uitgevoerd. In Frankrijk is trouwens porno geenszins verboden op tv: filmzenders als Canal+ nemen sinds jaar en dag onbekommerd hardporno op in hun programmering.

Overigens lijkt de pornostations in hun huidige vorm een beperkt leven beschoren, omdat de toekomst is aan pay per view, waarbij de kijker betaalt voor een specifieke film, in plaats van voor een abonnement van vele uren per week. Playboy television in Londen zal later dit jaar als eerste op pay per view overgaan, in navolging van het Amerikaanse moederstation. Pay per view lijkt de oplossing voor een van de voornaamste handicaps die de stations nu bij het slijten van abonnementen ervaren: er zijn maar weinig mensen die elke nacht aan vier uur porno behoefte voelen.