NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET IS EEN ZWARE teleurstelling voor de regering-Clinton in een verkiezingsjaar: India weigert het verdrag te ondertekenen dat alle kernproeven, ook ondergrondse, verbiedt. Daarmee is maandenlange diplomatieke arbeid om Russen, Chinezen en Indiërs over de streep te trekken en de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties komend najaar een verdragstekst voor te kunnen leggen ongedaan gemaakt. Weliswaar wil Amerika toch de, met uitzondering van India, goedgekeurde tekst bij de Assemblee deponeren, maar dat is veel minder dan wanneer het oorspronkelijke plan had kunnen worden uitgevoerd.

De Verenigde Staten hadden Moskou en Peking al eerder aanzienlijke concessies gedaan op het stuk van de inspectie-ter-plaatse - voor die landen vanouds een teer punt. Maar pogingen India te overtuigen mislukten. De Indiërs houden ditmaal vast aan hun bekende eis dat de zogenoemde kernmogendheden - landen in het bezit van atoomwapens - zich moeten verbinden hun arsenalen, desnoods gefaseerd, op te ruimen. Zolang zij dit weigeren, en dat doen zij, behoudt India zich het recht voor proeven te nemen en de optie open te houden voor een eigen kernmacht. Van regeringszijde werd dit argument gisteren nog versterkt met de mededeling dat na een moratorium van ruim twee jaar proeven met raketten voor de middellange afstand zullen worden hervat.

Om de druk op zogenoemde drempellanden op te voeren - landen die in staat worden geacht een eigen atoommacht te ontplooien - was afgesproken dat het verdrag voor een volledige kernstop pas naar de Assemblee zou gaan indien, naast de erkende kernmogendheden, ook die staten hun handtekening zouden hebben gezet. Bij eerdere verdragen, het verbod op bovengrondse kernproeven van 1963 bijvoorbeeld, was die voorwaarde niet gesteld. Maar de nieuwe procedure pakt averechts uit nu India blijft dwarsliggen.

INDIA BESCHIKT over intrigerende argumenten. Het meent dat het toegang tot moderne technologie wordt onthouden waarover een land als Amerika ruim beschikt. De kernmogendheden kunnen bovendien hun voorsprong vergroten door experimenten op de computer na te bootsen, iets waartoe India zegt niet in staat te zijn. Ten slotte, en dat is voor India beslissend, wordt China er van beschuldigd buurland en rivaal Pakistan aan technologie te hebben geholpen die van de mogelijkheid van een Pakistaanse atoombom een acute dreiging heeft gemaakt. Gezien de kwade kans van een nieuwe oorlog over Kashmir heeft India hier een punt dat niet zomaar van tafel kan worden geveegd.

De Amerikanen verwijten India een gebrek aan ernst. De teleurstelling in Washington is ook wel begrijpelijk, maar dat neemt niet weg dat verschillende kernmogendheden zelf de gewenste afsluiting van de kernstopconferentie hebben gedwarsboomd. Frankrijk en China hebben nog gauw wat experimenten gedaan en zo de buit binnengehaald voor het jachtseizoen werd gesloten. Op een enkele uitzondering na hebben de meeste landen dat gelaten over zich heen laten gaan.

De Verenigde Staten hebben van hun kant India onvoldoende serieus genomen. In de Assemblee willen de VS New Delhi straks verder onder druk zetten, maar het is niet ondenkbaar dat India daar op steun kan rekenen. En dat zou een reden kunnen zijn om de verhouding tot dat land opnieuw te bezien.