NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door COEN VAN ZWOL
Op school leerden ze te leven als Che Guevara, maar het bijpassende kapsel werd minder op prijs gesteld. Zembla toont vanavond een Zweedse documentaire over de roqueros, Cubaanse hard-rockfans. Eind jaren tachtig werden deze jongeren in het nauw gebracht door een offensief tegen Westerse decadentie onder leiding van de hardliner Raúl Castro, de broer van de president. Het Castro-regime was in verwarring over de perestroika in de Sovjet-Unie en meende het marxisme-leninisme het best te dienen door de jacht te openen op jongens met lang haar of oorbellen.

Enkele roqueros bedachten een rigoreuze tactiek om aan de politie te ontsnappen: ze injecteerden elkaar met HIV-besmet bloed. Zelf schatten de hardrockers dat zo'n tweehonderd jongeren zichzelf hebben besmet. In de aidskliniek liet de politie hen met rust, was het eten goed en konden ze ongestoord headbangen op hun eigen muziek. En een medicijn tegen aids kon nooit lang uitblijven, zo redeneerden ze. Fout gegokt. Aanvankelijk was er een gevoel van bevrijding, maar toen de eerste hardrockers overleden, sloeg de spijt toe en raakte zelfbesmetting uit de mode. De overlevenden zoeken nu troost in religie, praten op het kerkhof met hun dode kameraden of houden de moed erin met een computercursus. ,,Misschien was dit niet de beste weg'', treurt een inmiddels overleden hardrocker.

'Socialismo o muerte' kent hartverscheurende momenten. Het meisje dat zich o zo romantisch door haar vriend liet besmetten, maar nu geen doel meer ziet in het leven. Of de ouders die nog altijd verbijsterd zijn over de sluipende zelfmoord die hun kinderen kozen. Of de collectieve zelfbesmetting een politiek statement was, blijft echter onduidelijk. De roqueros beschouwen zichzelf als rebellen, zoveel is duidelijk. Maar het zijn rebels without a cause. Meer dan het recht op een beetje lol en lang haar eisten ze niet. Cuba bood op haar beurt slechts verveling, vervolging en gratis gezondheidszorg. Een beetje schuldig aan hun daad is het regime wel, zo stellen enkele gematigde critici. Toch lijkt de zelfbesmetting in eerste plaats een onbezonnen flirt met de dood, voortgekomen uit de Weltschmerz en zwarte romantiek die adolescenten eigen is en waaraan heavy metal grotendeels haar bestaansrecht ontleent.

Zembla: 'Socialisme of Sterven', Ned.3, 23.05u.