NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Vaders en zonen aangestipt

HANS BEEREKAMP
'Weerbarstig' en 'tegendraads' zijn adjectieven die een filmmaker plegen te sieren. Ze worden vaak gebruikt voor het bescheiden, maar robuuste oeuvre van Maurice Pialat (Cunlhat, Puy-de-Dôme, 1925), naast 'fysiek', 'aards' en 'non-lineair'. Elke film van Pialat wekt zowel bewondering als ergernis, soms bij een en dezelfde kijker. Na zijn door andere kunstenaars geïnspireerde films Sous le soleil de Satan (de Bernanos-verfilming die in 1987 een Gouden Palm won) en de biografie Van Gogh (1991) keerde Pialat voor Le garçu weer terug naar het leven van 'gewone mensen' en bleef letterlijk zeer dicht bij huis. De film werd deels opgenomen in Pialats eigen appartement, z'n Parijse stamkroeg en in de buurt van zijn geboortegrond in de Auvergne. Daar ligt de vader van de hoofdpersoon (gespeeld door Gérard Depardieu, Pialats alter ego) op sterven. De vader luistert naar de bijnaam 'garçu' ('jochie' in het streekdialect). Het is een film over een zoon die ook zelf een vader is; dat joch, gespeeld door Pialats zoontje Antoine, is zelfs zijn reddingsboei in een ontworteld bestaan, tussen (ex-)vrouw en minnares, en tussen de vervreemding van de grote stad en de verloren Heimat.

Het thema van vaders en zonen wordt door Pialat schetsmatig aangestipt; eerder is de film een verzameling uit het leven gegrepen, tamelijk willekeurig gemonteerde scènes. Sommige van die scènes imponeren door hun brutale, inderdaad weerbarstige vormgeving, bijvoorbeeld die waarin de machtsstrijd om een vrouw op de dansvloer gevoerd wordt door blikken en lichaamshoudingen. Maar veel vaker laat de ongepolijste stijl van Pialat dit keer koud, omdat het een manier lijkt om de werkelijke pijn en dilemma's te verhullen in alledaagsheid. Le garçu is een tamelijk stuurloze 'home movie' geworden. Soms zie je iets dat universele betekenis lijkt te hebben, maar dat kan ook toeval wezen. Het tegendraadse van Pialat is dit keer ontaard in een maniertje, een vlucht in quasi-realisme. En toch had ik die film niet graag willen missen, zoals een beroerde vakantiefilm van een dierbare vriend hem toch weer iets dichter bij je brengt.