NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

DOOR ELSBETH ETTY
Na drie afleveringen van Zomergasten lijkt het erop dat, in vergelijking met voorgaande jaren, behalve voor een nieuwe presentator in de figuur van Freek de Jonge is gekozen voor een aanpassing van de formule.

Voorheen was het de bedoeling dat de gast zijn ideale televisieavond samenstelde en kriskras interessante, schokkende, absurde of ontroerende fragmenten uitzocht. Nu lijkt het erop dat de gast een soort thema-avond moet verzorgen waarbij de gekozen fragmenten dienen om de kijkers inzicht te verschaffen in zijn zieleroerselen. Freek de Jonge fungeert daarbij als een een soort therapeut met vragen als: wat zegt deze keuze over jezelf?

Acteur Thom Hoffman, na Connie Palmen en Jan Vrijman, de derde Zomergast van Freek de Jonge had een loodzware televisieavond samengesteld waarmee hij uiting gaf aan een verontrusting over toenemend geweld en zijn betrokkenheid bij de slachtoffers daarvan. De vraag was wat de positieve invloed kan zijn van de mogelijkheid om via de camera getuige te zijn van het geweld, een invloed die Hoffman wilde aantonen terwijl De Jonge eraan twijfelde. Hoffman koos fragmenten die duidelijk maakten dat degene die voor of achter die camera staat, of hij nou acteur, filmmaker of fotograaf is, een zware verantwoordelijkheid draagt.

De fragmenten die hij liet zien, onder andere uit The Trial of Lee Harvey Oswald van Richard Drewer, de door Alan Plater bewerkte en geregisseerde tv-dramaserie A Very British Coup, Four Hours in My Lai van Kevin Sim, de granaataanslag op de markt in Sarajevo en de beelden van de executie van het echtpaar Ceaucescu waren stuk voor stuk adembenemend en met zorg gekozen. Misschien met iets te veel zorg. Hoffman legde bij alle beelden een afgewogen statement af en zelfs sprak hij de kijkers af en toe bestraffend toe met de vraag waarom ze liever naar amusementprogramma's kijken in plaats van zich tot handelen te laten bewegen door de beschikbare informatie over de toestand in de wereld.

Het verrassendst aan de avond was dat Freek de Jonge met zijn eigen wapens werd afgetroefd. Hoffman, snel en doordacht formulerend gaf de interviewer weinig kans tot psychologiseren. Ook De Jonges pogingen om zijn gast met cynische grappen van zijn propos te brengen liepen stuk op de heilige ernst en de kennis van zaken waarmee Hoffman de beelden toelichtte. Veel fragmenten, zoals Four Hours in My Lai, over de gruwelijke Amerikaanse oorlogsmisdaad in Vietnam in 1968, waarin een volkomen doorgedraaide Vietnamveteraan zijn schuld belijdt, behoefden trouwens helemaal geen toelichting en hetzelfde gold voor de ontroerende documentaire van Allan Miller over de de masterclass die de violist Isaac Stern in 1980 in China gaf. De manier waarop Hoffman met behulp van dergelijke beelden een verband legde tussen politiek engagement en artistieke overgave was overtuigend. Een cadeautje was ten slotte het fragment van de NOS-documentaire Reis naar het einde van de nacht van Eric van Lieshout uit 1986 waarin Gerard Reve zijn bewondering uitte voor het werk van Céline. Hoe het dan komt dat Zomergasten toch een nogal vlakke indruk achterlaat, is met dat al niet geheel duidelijk. Mogelijk zit het in de wijze van converseren van De Jonge die uitnodigt tot pseudo-diepzinnig commentaar bij voor zichzelf sprekende fragmenten. Tegelijkertijd laat hij voor de hand liggende journalistieke vragen (bijvoorbeeld waarom Hoffman Zomergasten gebruikt om tot twee keer toe een nieuwe tv-produktie waarin hij de hoofdrol speelt te promoten) al te gemakzuchtig liggen.